Wentylacja piwnicy – grawitacyjna, mechaniczna czy jeszcze inne rozwiązanie?

Stała cyrkulacja powietrza w pomieszczeniach ma bardzo duże znaczenie, dlatego wentylacja w piwnicy jest kwestią, której w żadnym wypadku nie można zignorować. Zaniedbanie sposobu jej działania może powodować nie tylko wzrost wilgotności, ale także stężenia trujących substancji. To nie tylko krótka droga do problemów z pleśnią i zatęchłym powietrzem w całym podpiwniczeniu, ale także do wywołania kłopotów zdrowotnych u domowników. Bez znaczenia, z jakiego rozwiązania korzystamy – mechanicznego, grawitacyjnego lub wykorzystującego naturalne nieszczelności pomieszczenia. Ważne, aby wentylacja działała w sposób wydajny i dostosowany do rozmiarów piwnicy.

Wentylacja piwnicy jest ułatwiona, gdy znajduje się w niej okno

Skoro prawidłowa wentylacja w piwnicy ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa i komfortu użytkowników, to nic dziwnego, że jej wydajność określają przepisy. Norma PN-83/B-03430, która dotyczy wentylacji w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej określa, że:

Piwnice powinny mieć zapewniony dopływ powietrza przez otwierane okna lub specjalne otwory w przegrodach zewnętrznych. Dla odpływu powietrza należy stosować przewody wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej o działaniu ciągłym. Strumień powietrza wentylacyjnego powinien odpowiadać 0,3 wymianom na godzinę. Piwnice podzielone ażurowymi ścianami należy traktować jako jedno pomieszczenie.

Wynikająca z powyższego przepisu wartość, czyli 0,3 wymiany powietrza, to trzy razy mniej niż wydajność wymagana w przypadku pomieszczeń mieszkalnych i sypialnych, gdzie całkowity strumień powietrza nie powinien być niższy niż 1 wymiana na godzinę. Dlatego też osiągnięcie takiego poziomu nie powinno stanowić problemu nawet za pomocą systemu wentylacyjnego średniej czy nawet niskiej wydajności.

Okazuje się, że taki poziom wymiany powietrza można uzyskać nawet bez specjalnie zaprojektowanego systemu wentylacyjnego, wystarczą do tego okna.

Piwnica z oknami, czyli problem rozwiązał się sam 

W przypadku budynków, w których podpiwniczenie zostało wyposażone w okna, wentylacja nie stanowi żadnego wyzwania. Naturalne nieszczelności konstrukcji okna oraz nawiewniki okienne montowane na ościeżnicy zapewnią wystarczającą cyrkulację powietrza, nie potrzeba do nich dodatkowych systemów. Warto jedynie pamiętać o tym, aby nie blokować ich meblami i sprzętami ustawionymi w pomieszczeniu, co może zakłócać naturalne krążenie świeżego powietrza.

Wyjątek mogą stanowić budynki, w których liczba okien w piwnicy (lub ich wielkość) jest niewspółmierna do powierzchni pomieszczenia. Wówczas może zdarzyć się tak, że nie pomoże nawet zmiana ustawień nawiewników lub ich wymiana. W taki przypadku nie pozostaje nam nic innego niż zdecydować się na jeden z systemów wentylacyjnych stosowanych w pomieszczeniach bez okien.

Wentylacja w piwnicy bez okien

Piwnica bez okien wymaga zastosowania systemu wentylacyjnego, ponieważ takie pomieszczenie nie posiada żadnego naturalnego źródła „czystego” powietrza. Podstawowe, możliwe do zastosowania rozwiązania to:

• wentylacja grawitacyjna
• wentylacja mechaniczna

Oba systemy mają swoje zalety i przy odpowiednim projekcie mogą działać bardzo skutecznie, bez dodatkowej uwagi ze strony użytkownika. Przyjmy się im po kolei.

Wentylacja grawitacyjna w piwnicy

Wentylacja naturalna, czyli grawitacyjna wykorzystuje naturalną wymianę powietrza przez pionowe kanały. Zasadą cyrkulacji jest różnica temperatur – ciepłe, zanieczyszczone powietrze jest wyciągane przez kratkę wentylacyjną, natomiast świeże z zewnątrz napływa poprzez specjalne nawiewy. Przy odpowiednim projekcie wentylacji – znakomicie sprawdzi się właśnie w piwnicy. Jest to najstarszy, wciąż stosowany systemowo sposób wymiany powietrza w pomieszczeniu. Prostota działania oraz niska cena wykonania sprawiają, że jest to rozwiązanie stosowane przez wielu użytkowników.

Piwnica z wentylacją mechaniczną

Wentylacja mechaniczna w piwnicy działa w taki sam sposób, jak w innych pomieszczeniach (np. łazience), czyli wymusza cyrkulację powietrza mechanizmem – wentylatorem umieszczonym w kanale wentylacyjnym. Powietrze z zewnątrz, czyli „świeże” jest nawiewane do wnętrza pomieszczenia, natomiast zanieczyszczone podążą drogą odwrotną i w ten sposób jest regularnie usuwane poza budynek.

Główną wadą tego rozwiązania jest wyższy koszt instalacji. Natomiast na poczet plusów możemy zaliczyć: niezawodność działania bez względu na warunki, możliwość sterowania intensywnością wymiany powietrza, dodatkowy odzysk ciepła w sezonie grzewczym, a także brak problemów z ciągiem wstecznym.

Dlaczego wentylacja wilgotnej piwnicy jest tak istotna?

Nieskuteczna wentylacja w piwnicy powoduje przede wszystkim problemy ze zbyt wysoką wilgotnością w pomieszczeniach. Jeżeli chcemy w 100% wykorzystać użytkowy potencjał podpiwniczenia i bez obaw móc postawić w niej pralkę, zaaranżować suszarnię lub po prostu godzinami majsterkować w urządzonym tam warsztacie, to należy zadbać o sposób działania wentylacji.

Warto mieć także na uwadze, że problemy z wilgotnością w piwnicy na skutek braku lub niedoskonałego działania wentylacji mogą być bardzo uciążliwe. Najczęstsza niedogodność to zatęchły zapach, którym przesiąka całe pomieszczenie, a także przedmioty w nim umiejscowione. W skrajnych przypadkach nadmierne zawilgocone powietrze może stworzyć idealne warunki do rozwoju pleśni i grzybów. To z kolei prosta droga nie tylko do konieczności przeprowadzenia małego remontu ścian, lecz również problemów ze zdrowiem domowników. Przypomnijmy, że zbyt duża wilgoć może wywoływać ból głowy lub zmęczenie, a także powodować alergie oraz rozmaite choroby układu oddechowego. Nie warto się na to narażać, zdecydowanie łatwiej zadbać o efektywną wentylację w piwnicy i wszystkich innych pomieszczeniach.