Nawiewniki okienne - jakie wybrać i jak zamontować?

Nawiewnik okienny to element obecny współcześnie właściwie we wszystkich domach i mieszkaniach, a jeszcze kilkanaście lat temu właściwie w Polsce nieznany. Okazuje się, że to niepozorne urządzenie jest bardzo istotnym składnikiem wentylacji w każdym pomieszczeniu. Zapewnia ciągłą wymianę powietrza, rozwiązując w ten sposób problem, który został wywołany przez rozwój technologii produkowania okien – ich zbyt dużą szczelność. Całkowita izolacja pomieszczeń jest z wielu względów niebezpieczna dla zdrowia, dlatego trzeba montować specjalne urządzenia na oknach.

Nawiewniki okienne to niewielki element okna, o wielkim znaczeniu w wentylacji

Dlaczego potrzebujemy nawiewników okiennych?

Nawiewniki na oknach (znane również jako  nawietrzaki okienne) to element domowego systemu wentylacyjnego. Ich funkcja nie jest skomplikowana. Sprawiają one, że świeże powietrze z zewnątrz jest cały czas nawiewane do pomieszczenia. Nawiewniki okienne to przede wszystkim rozwiązanie genialne w swej prostocie. Skutecznie poprawia cyrkulację powietrza, a jest urządzeniem niewymagającym zasilania, kontrolowania ani żadnej innej troski. W najprostszym ujęciu jest to szczelina w górnej ramie okna, przez którą wtłaczane jest powietrze z zewnątrz. Działa wyłącznie miejscowo, jednak wpływa na cyrkulację powietrza w całym pomieszczeniu.

Zasada działania nawiewników okiennych w wentylacji

Jeszcze kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu nawiewników okiennych praktycznie się nie stosowało, a dzisiaj nie tylko są one na wszystkich nowych oknach, ale także konieczność ich stosowania jest określona przez prawo budowlane. Pojawienie się nowych elementów wentylacyjnych w mieszkaniach jest ściśle powiązane z postępem w dziedzinie budowy okien. Za sprawą materiału PCV, lepszych uszczelek oraz dokładniejszego spasowania elementów stawały się one coraz szczelniejsze, aż do momentu, kiedy zaczęły izolować powietrze z zewnątrz w 100%. 

Początkowo mogło się wydawać, że duże ograniczenie strat cieplnych jest dla budynków korzystne, jednak w rzeczywistości bardzo szczelne okna gwarantowały kłopoty ze skuteczną wentylacją pomieszczeń. Powodowało to problemy ze zbyt wysoką wilgotnością w domu, szybkim rozwijaniem się w pokojach ciężkich, nieprzyjemnych zapachów. Brak wymiany powietrza prowadzi także do zmniejszenia się ilości tlenu, a zwiększenia zawartości toksyn. Ma to szczególne znaczenie w pomieszczeniach, gdzie zachodzi proces spalania gazu i grozi zatrucie czadem. Jak widać, zbyt dokładna izolacja pomieszczeń powodowała nie tylko gorsze samopoczucie, ale także warunki niebezpieczne dla zdrowia. Rozwiązaniem mogłoby być regularne wietrzenie poprzez otwarcie lub uchylenie okien, ale jest to raczej kłopotliwe i powoduje ogromne straty ciepła. Najlepszym sposobem na rozwiązanie nowego problemu okazały się wąskie szczeliny w oknach, czyli nawiewniki. 

Dobre modele nawiewników na okna są współcześnie wyposażone w filtry antysmogowe, a nawet antyalergiczne. Stanowią skuteczną barierę przed cząsteczkami pyłu PM10 oraz częścią alergenów. Warto zainteresować się właśnie takimi urządzeniami, które dodatkowo chronią zdrowie mieszkańców. Oferta rynkowa jest jednak bardzo bogata i przed zakupem pojedynczego egzemplarza do własnoręcznego montażu lub nowego okna z wbudowanym nawiewnikiem warto zadać sobie pytanie - jakie nawiewniki okienne wybrać?

Rodzaje nawiewników okiennych - jakie wybrać?

Na rynku dostępnych jest bardzo wiele modeli, jednak dzieli się je na 3 podstawowe rodzaje wywietrzników okiennych:

• Nawiewniki okienne higrosterowane – regulowane automatycznie, zależnie od wilgotności względnej, czyli ilości pary wodnej w pomieszczeniu. Wewnątrz urządzanie znajduje się specjalny czujnik, który w zależności od potrzeby zwiększa lub zmniejsza przepustowość szczeliny. Jest to bardzo skuteczne i funkcjonalne rozwiązanie. Jeśli wilgotność względna mocno wzrośnie i osiągnie 70-80% z powodu suszącego się w pomieszczeniu prania, to nawiewnik otworzy się i wpuści maksymalną możliwą ilość powietrza z zewnątrz. Przy małych wskaźnikach pary wodnej, pozostanie przymknięty i wentylacja będzie minimalna. 
• Nawiewniki okienne ciśnieniowe – przepustowość powietrza zmienia się w zależności od różnicy ciśnienia w pomieszczeniu i na zewnątrz. Podobnie jak przy higrosterowanym, za samoregulację odpowiada wewnętrzny czujnik. Zaletą rozwiązania ciśnieniowego jest ograniczanie powierzchni szczeliny pod wpływem silnych podmuchów wiatru. Urządzenie samo się przymyka, rozwiązując w ten sposób problem, na który narzeka wielu mieszkańców korzystających z wywiewników higrosterowanych – zbyt duży nawiew zimnego powietrza do pomieszczeń. 
• Nawiewniki okienne sterowane ręczne – najprostsze rozwiązanie, użytkownik może sam ustawić przepustowość strumienia powietrza. Niestety wymaga regularnej obsługi, w czego konsekwencji często pozostaje w pozycji przymkniętej, bo mieszańcom przeszkadza napływ zimnego powietrza. W efekcie słabo spełnia swoją funkcję.

Powyższe zdjęcie pokazuje, jak niewielkie znaczenie dla wystroju mieszkania mają nawiewniki okienne

Jak zamontować nawiewniki okienne?

Choć montaż nawiewników okiennych jest bardzo łatwy, to więcej trudności przysparza dobór odpowiednich. Większość okien ma nawiewniki wmontowane fabrycznie. Jednak mogą one mieć różną wydajność i dlatego powinny być dostosowane do powierzchni pomieszczenia oraz rodzaju zamontowanej wentylacji. Wymagania sumują się dla całego mieszkania, więc im więcej pomieszczeń, tym większa liczba nawiewników jest potrzebna, aby utrzymać swobodną cyrkulację powietrza. W przypadku budynku z wentylacją grawitacyjną zazwyczaj wystarczy po jednym o wydajności około 30-35 ³/h w każdym pokoju oraz kuchni. 

W przypadku starszego budynku, jeśli nie chce się urządzać dużego remontu, czasami jedyną opcją jest montaż nawiewników w istniejących oknach. Bez problemu można dodatkowo dokupić nawiewniki i zamontować je na górnej części ramy, lub na kasecie, jeśli mamy do czynienia z roletami zewnętrznymi.  Instalacja wymaga wykonania kilku otworów, dlatego musi zostać przeprowadzona zgodnie z instrukcjami producenta, w przeciwnym przypadku mogą one uszkodzić konstrukcję okna. Bardzo popularne jest wykorzystywanie do tego wiertarki, jednak zalecana jest specjalna frezarka do nawiewników okiennych - montuje się je do skrzydła i ośnieżnicy. Co do miejsca montażu, należy pamiętać o tym, żeby nawiewnik okienny znajdował się minimum 2 metry od podłogi, bo dopiero na takiej wysokości zadziała zgodnie z przeznaczeniem. Należy także pamiętać o tym, by montaż nawiewników nie przeszkadzał w późniejszym używaniu okna. Aby uniknąć niemiłych niespodzianek, warto zastanowić się nad zatrudnieniem specjalisty, który wie, jak bezpiecznie zamontować nawiewniki okienne. Wówczas możemy być pewni, że nasze okna nie ulegną uszkodzeniu. Koszt takiej usługi to około 100zł.

Alternatywną dla modeli założonych na ramie, są tzw. nawiewniki wszybowe. Działają tak samo, ale ich instalacja nie wymaga naruszania ramy okiennej, zamiast tego montuje się nową, krótszą szybę, a w powstałej luce zakłada się nawiewnik. 

Urządzenia tego typu źle znoszą kontakt z wodą, zwłaszcza modele podlegające samoregulacji. Dlatego należy unikać czyszczenia ich na mokro, zamiast tego robić to suchą ścierką, bez detergentu, który mógłby uszkodzić działanie czujnika.

Coraz częściej spotkać można także nawiewniki, które umożliwiają ręczne zamykanie/otwieranie

Nawiewniki okienne powodują zimno w mieszkaniu?

Część osób, najczęściej Ci, którzy wydają fortuny na ogrzewanie budynku, zastawia się nad związkiem między nawiewnikami okiennymi a stratami ciepła. Co więcej, wielu mieszkańców narzeka na chłodny wiatr bijący od nawiewników i niejednokrotnie na okres zimowy zakleja je taśmą. Jest to zdecydowanie nierekomendowane działanie świadczące o krótkowzrocznym myśleniu.

Prawidłowo działający nawiewnik nie powinien buchać zimnym powietrzem w sposób przeszkadzający mieszkańcom, a korzyści są ogromne – stały nawiew świeżego powietrza, wyeliminowanie problemu kondensacji pary wodnej na szybie oraz nadmiernego zawilgocenia, które może prowadzić do rozwoju grzybów i pleśni.

Podsumowując, zasłanianie czy zaklejanie tego elementu wentylacji jest niedopuszczalne, nawet jeśli odczuwamy, że przez nawiewniki okienne mamy zimno w mieszkaniu. Pamiętajmy, że nawet przy mroźnej pogodzie stałe działanie nawiewników powoduje mniejsze straty ciepła niż konieczność wywietrzenia pomieszczenia przez otwarcie albo uchylenie okna.