Gdzie zamontować czujnik czadu?

Montaż czujnika czadu to nie tylko oznaka zdroworozsądkowego podejścia, ale też kolejny obowiązek do spełnienia zarówno przez osoby prywatne, jak i właścicieli hoteli. Podczas wyboru urządzenia liczy się jego klasa, jakość i precyzja pracy, ale równie istotne jest miejsce instalacji, które ma bezpośredni wpływ na wiarygodność wskazań. Sprawdź zatem, gdzie zamontować czujnik czadu, aby spełnić obowiązki prawne i zabezpieczyć przed utratą zdrowia bądź życia zarówno siebie, jak i swoich bliskich!

Co roku odnotowuje się kilka tysięcy interwencji w związku z emisją tlenku węgla, z których zazwyczaj kilkadziesiąt kończy się śmiercią osoby poszkodowanej. Właśnie dlatego montaż czujnika czadu jest tak ważną czynnością w każdym gospodarstwie domowym, gdzie występuje realne zagrożenie zatrucia tą substancją. Przyczyny obecności czadu w powietrzu mogą być różne. Najczęściej wiążą się one z usterką lub błędnym montażem starego sprzętu do ogrzewania w domu czy nawet nierozwagą domowników.

Zasady montażu czujek tlenku węgla – nowe obowiązki!

22 listopada 2024 r. w Dzienniku Ustaw pod poz. 1716 pojawiło się nowe rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 listopada 2024 r., które stanowi nowelizację rozporządzenia z 7 czerwca 2010 roku. Zmiany są bardzo duże!

Na mocy nowych przepisów, montaż czujników czadu stanie się obowiązkowy we wszystkich pomieszczeniach, w których występuje proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego. Obejmuje zarówno źródła ciepła zlokalizowane w budynkach mieszkalnych, jak i komercyjnych. Obowiązek ten dotyczy pomieszczeń zamkniętych niezależnie od ich przeznaczenia, pod warunkiem że występuje w nich emisja potencjalnie niebezpiecznego czadu.

Terminy wejścia w życie obowiązku zostały zróżnicowane w zależności od rodzaju obiektu:

• W przypadku nowych inwestycji obowiązek montażu czujników czadu obowiązuje od 23 grudnia 2024 roku.
• W przypadku hoteli, pensjonatów i innych obiektów noclegowych termin ten przypada na 30 czerwca 2026 roku. Okres karencji ma dać czas zarządcom na przygotowanie swoich obiektów do nowych zasad.
• W przypadku istniejących budynków mieszkalnych, zarówno domów jednorodzinnych, jak i mieszkań w budynkach wielorodzinnych – ostateczny termin instalacji czujników czadu został wyznaczony na 1 stycznia 2030 roku.

Wpływ czadu na Twoje zdrowie

Zrozumienie, jak ważny jest montaż czujnika czadu, ułatwi zobrazowanie działania tego związku chemicznego na organizm człowieka. Gaz przenika do krwiobiegu człowieka i zatrzymuje proces wchłaniania tlenu, co powoduje tym samym niedotlenienie. Początkowe objawy zatrucia czadem to ból głowy i osłabienie. Dłuższe wystawienie organizmu na działanie toksyny skutkuje również pojawieniem się wymiotów oraz ogólnym zamroczeniem. Gdy wystąpią pierwsze objawy, należy działać szybko. Silne zatrucie tlenkiem węgla często bywa nieodwracalne w skutkach i może skończyć się śmiercią.

O zdanie na temat montażu czujnika czadu zapytaliśmy specjalistę prezesa Krajowej Izby Kominiarzy Marcina Ziombskiego:

"Jako mistrz kominiarski z wieloletnim doświadczeniem, mogę z czystym sumieniem powiedzieć jedno: montaż czujnika tlenku węgla to nie luksus – to konieczność! Tlenek węgla, potocznie nazywany czadem, to cichy zabójca. Jest bezwonny, bezbarwny i niewyczuwalny dla ludzkich zmysłów. Wystarczy drobna nieszczelność w przewodzie kominowym, wadliwe działanie pieca lub niewłaściwa wentylacja, by narazić całą rodzinę na śmiertelne niebezpieczeństwo.

Jako specjalista powiem wprost – nawet najlepiej czyszczony komin nie gwarantuje 100% bezpieczeństwa bez wsparcia technologii. Regularne przeglądy kominiarskie idą w parze z nowoczesnymi czujnikami – razem tworzą tarczę ochronną dla Twojego domu.
Nie ryzykuj. Montaż czujnika tlenku węgla to prosty krok, który może uratować życie."

Dla Wentylacja.com.pl Marcin Ziombski, prezes Krajowej Izby Kominiarzy

Czujnik czadu a normy

Po zakupie urządzenia pojawia się pytanie: gdzie zamontować czujnik czadu, aby ten poprawnie wykrył zagrożenie i zadziałał jak najszybciej? Przede wszystkim kieruj się informacjami podanymi przez producenta. W pierwszej kolejności zapoznaj się z instrukcją obsługi urządzenia, w której z reguły znajduje się dokładna grafika obrazująca poprawny sposób instalacji. Pamiętaj też, że montaż czujnika czadu niezgodnego z normami jest sam w sobie zagrożeniem. Urządzenie dopuszczone do sprzedaży i użytku, musi:

• mieć znak budowlany „B”,
• spełniać:
  • polską normę PN-EN 50291-1:2018 w przypadku domowych detektorów;
  • polską normę PN-EN 50291-2:2018 w przypadku łodzi, samochodów kempingowych i przyczep.

Gdzie powinien być czujnik czadu? Lista pomieszczeń

Od razu po zakupie, a tuż przed instalacją, określ dokładne miejsce, gdzie zamontować czujnik czadu. Rozmieszczenie poszczególnych urządzeń ma bowiem ogromny wpływ na efektywność ich pracy. Z reguły powinny to być pomieszczenia, w którym może nastąpić kumulacja tlenku węgla. Będą to zatem np. łazienka z przepływowym ogrzewaczem wody, pokój ogrzewany piecykiem gazowym czy kotłownia przydomowa, ale nie tylko. Jeśli więc zajdzie taka konieczność, zainwestuj w kilka mierników i umieść je w różnych pomieszczeniach.

Poniżej prezentujemy najpopularniejsze miejsca montażu czujnika tlenku węgla wraz zaleceniami Państwowej Straży Pożarnej oraz rządowych stron informacyjnych aktualnymi na dzień publikacji artykułu.

Miejsce montażu czujnika czadu w łazience

Gdzie zamontować czujnik czadu w małej łazience? W pomieszczeniu wyposażonym w gazowy podgrzewacz wody, czujnik czadu należy zainstalować na ścianie, na wysokości wzroku (ok. 150–190 cm od podłogi), w odległości 1–3 metrów od urządzenia. Koniecznie unikaj miejsc bezpośrednio nad piecykiem oraz stref o wysokiej wilgotności – mogą one uszkodzić urządzenie – czyli np. bezpośrednio przy kabinie prysznicowej lub wannie. Zgodnie z zaleceniami Państwowej Straży Pożarnej, czujnika nie umieszcza się ponadto przy kratkach wentylacyjnych, oknach, drzwiach ani nawiewach. Ważne: czujnik gazu zamontowany na suficie nie spełni swojej funkcji, ponieważ czad po wychłodzeniu gromadzi się w dolnych i środkowych partiach pomieszczeń.

Gdzie zamontować czujnik czadu w kuchni?

W kuchni, w której znajduje się piecyk gazowy lub inne urządzenie spalające paliwo stałe, ciekłe lub gazowe, czujnik czadu należy umieścić na ścianie w poziomej odległości 1–3 metrów od urządzenia. Ale na jakiej wysokości? Urządzenie w tym szczególnie eksploatowanym pomieszczeniu powinno wisieć lub stać na wysokości takiej jak w łazience, tj. 1,5 - 1,9 m. Inaczej jest jednak z przeszkodami – omijaj okolice okien, drzwi, kratek wentylacyjnych, wyciągów kuchennych oraz miejsc narażonych na intensywne zabrudzenie (np. nad kuchenką) – mogą one znacznie zmniejszyć precyzję jego pracy. Czujnika nie należy montować na suficie ani w miejscach, gdzie może dojść do bezpośredniego przepływu powietrza z wentylacji, jak i tam, gdzie może być narażony na działanie różnych aerozoli, kurzu i chemikaliów domowych, typowych dla pomieszczeń kuchennych.

Montaż czujnika czadu w sypialni

Gdzie zamontować czujnik czadu w sypialni? Pytanie to wbrew pozorom jest niezwykle zasadne, bo zalecenia PSP dotyczące odpowiedniego jego umieszczenia są tu nieco inne, niż w przypadku innych pomieszczeń. Zamontuj go koniecznie na wysokości tzw. strefy oddychania, tj. ok. 70–100 cm nad podłogą, w pobliżu łóżka, tak, aby sygnał alarmu był słyszalny również podczas snu.

Również w sypialni obowiązują też ogólne zasady montażu. Czujnik nie powinien być umieszczany w pobliżu okien, drzwi, kratek wentylacyjnych ani wentylatorów, ponieważ mogą one zakłócać jego działanie. Należy ponadto unikać montażu w miejscach narażonych na bezpośredni przepływ świeżego powietrza oraz w tzw. martwych strefach, jak za zasłonami czy za meblami.

Umiejscowienie czujnika czadu w kotłowni

Podobnie jest w kuchni – czujnik czadu powinien być zainstalowany zawsze  odległości 1–3 metrów od potencjalnego źródła emisji CO (np. kotła). Inne odległości nie są dopuszczalne, gdyż zmniejszają efektywność wykrywania tlenku węgla z uwagi na zbyt dużą odległość. A na jakiej wysokości? Czujnik czadu w kotłowni powinien zawsze wisieć stabilnie na ścianie na wysokości 1,5–1,9 metra od podłogi – to optymalna wartość, która umożliwia wykrycie nawet najmniejszej ilości tego niebezpiecznego związku.

Zwróć też uwagę na akustykę - Państwowa Straż Pożarna zaleca umieszczenie czujnika w tym przypadku w takim miejscu, aby dźwięk alarmu był słyszalny również w sąsiednich pomieszczeniach, np. na górnych kondygnacjach. Standardowo uważaj jednak, aby czujnika nie umieszczać przy oknach, drzwiach, kratkach wentylacyjnych, wentylatorach, a także w narożnikach i wnękach, jak i w obszarach zapylonych, gdyż pył może zakłócać jego pracę.

Montaż czujnika czadu w odpowiedniej lokalizacji – zadbaj o bezpieczeństwo!

Prawidłowe rozmieszczenie czujników tlenku węgla w budynku ma ogromny wpływ na ich skuteczność. Każde urządzenie powinno być zamontowane zgodnie z lokalnymi warunkami, typem pomieszczenia oraz obecnością potencjalnych źródeł emisji CO, musi także spełniać rygorystyczne wymogi – w tym polskie normy – i być regularnie serwisowane. Co to oznacza? Przede wszystkim comiesięczny test czujki i cykliczną wymianę baterii (po wskazaniu jej rozładowania).

Jak sprawdzić, czy czujnik czadu jest zamontowany poprawnie?

Kiedy zamontujesz w wybranym miejscu czujnik, w pierwszej kolejności powinieneś sprawdzić, czy jest sprawny. W większości modeli służy do tego specjalny przycisk z napisem TEST. Po jego włączeniu powinien uruchomić się ostrzegawczy alarm. Dzięki temu jesteś w stanie określić też głośność urządzenia oraz rodzaj dźwięku, który z siebie wydobywa. Może to być bardzo ważna informacja dla wszystkich domowników, aby w przypadku wystąpienia zagrożenia właściwie rozpoznali ostrzeżenie.

Aby czujnik działał poprawnie, pamiętaj o regularnym czyszczeniu go z kurzu oraz innych zanieczyszczeń. Sprawdzaj też, czy baterie są naładowane lub nie wystąpiły problemy z zasilaniem. W przypadku dłuższej nieobecności w domu warto wyposażyć urządzenie w baterie o zwiększonej pojemności. W sytuacji, gdy nie masz pewności co do poprawności odczytów, skorzystaj ze specjalnych sprayów testujących, których koszt wynosi zaledwie kilkadziesiąt złotych. To zdecydowanie lepsze rozwiązanie niż np. wykorzystywanie dymu papierosowego, który może nawet rozkalibrować czujnik czadu.

Wiele urządzeń jest wyposażonych w diodę kontrolną, która pozwala na szybkie zweryfikowanie prawidłowego działania. Zorientuj się również, czy urządzenie ma termin ważności podany przez producenta. Po upływie tego czasu trzeba wymienić czujnik na nowy.

Co zrobić, kiedy włączy się czujnik gazu?

Po włączeniu się czujnika tlenku węgla przede wszystkim postaraj się zachować spokój. Urządzenia są skalibrowane tak, aby zaalarmować Cię o niepokojącym, ale niezagrażającym jeszcze życiu stężeniu tej niebezpiecznej substancji. W pierwszej kolejności powinieneś porządnie przewietrzyć pomieszczenie. W tym celu otwórz wszystkie okna i drzwi. Następnie wyłącz gaz i wszystkie urządzenia, które mogą generować czad. Kolejnym krokiem powinno być wyjście na świeże powietrze, czyli ewakuacja domowników. Jeśli nie okazał się to fałszywy alarm, zadzwoń na 112 lub bezpośrednio wezwij służby ratownicze.

Jeśli ktokolwiek z domowników przejawia symptomy charakterystyczne dla podtrucia czadem – ból głowy, nudności, zawroty głowy, przyspieszone tętno lub uczucie przemęczenia, koniecznie wezwij lekarza.