Witam,
Odpowiedź na pytanie "czy ostateczny użytkownik urządzeń chłodniczych lub klimatyzacyjnych pracujących na czynnikach HCFC musi prowadzić ewidencję SZWO, jeśli samodzielnie nie prowadzi operacji serwisowych (w tym odzysku czynnika, dopełniania instalacji)", brzmi "NIE". Potwierdził to przedtawiciel Ministerstwa Gospodarki - na spotkaniu w ubiegłym tygodniu oraz pisemnie e-mailem. A oto interpretacja tego stanu prawnego...
Art. 5 ust. 1 ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową (Dz.U.2004.121.1263) brzmi następująco: "Podmiot używający substancje kontrolowane na terytorium RP jest obowiązany do prowadzenia ewidencji sbstancji kontrolowanych oraz przekazywania informacji zawartych w tej ewidencji (...)". Pojęcie "używania substancji kontrolowanych" zostało zdefiniowane w art. 2 pkt. 2) wspomnianej ustawy, jako "produkcja, przywóz, wywóz, wprowadzanie do obrotu, stosowanie, odzysk, recykling, regeneracja lub unieszkodliwianie substancji kontrolowanych, w rozumieniu przepisów prawa Unii Europejskiej dotyczących substancji kontrolowanych". Zatem, aby właściwie to zinterpretować, musimy odwołać się do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2037/2000.
Wykorzystując (eksploatując) urządzenie pracujące na HCFC można stwierdzić ze 100% pewnością, że nie dokonujemy bezpośrednio następujących czynności: produkcji, przywozu, wywozu, wprowadzania do obrotu, odzysku, recyklingu, regeneracji ani unieszkodliwiania. Jedyną definicją, którą musimy sprawdzić w Rozporządzeniu 2037/2000 jest więc "stosowanie".
Niestety polskie tłumaczenie rozporządzenia unijnego nie jest doskonałe. W art. 2 (Definicje) w "tire" nr 22 Rozporządzenia 2037/2000 jest definicja pojęcia "zużycie". W oryginale w wersji angielskiej jest "use". Prawidłowe tłumaczenie na język polski powinno więc brzmieć "stosowanie" - potwierdzili to na różnych spotkaniach m.in. przedstawiciele zarówno Ministerstwa Środowiska, jak i Biura Ochrony Warstwy Ozonowej. A zatem, europejska definicja pojęcia "stosowanie" jest następująca: ""zużycie" [powinno być: "stosowanie" - przyp. PROZON] oznacza wykorzystywanie substancji regulowanych do produkcji lub obsługi technicznej, w szczególności do ponownego napełniania produktów lub urządzeń lub do innych zastosowań, z wyjątkiem ich wykorzystywania jako substratów i czynników ułatwiających procesy chemiczne". Z tego wynika, że wykorzystywanie (eksploatacja) urządzenia pracującego na HCFC nie można nazwać "stosowaniem substancji kontrolowanych". Wniosek: eksploatacja urządzenia pracującego na HCFC nie może być zaliczona do używania substancji kontrolowanej.
Inna sprawa z emisją HCFC do atmosery w przypadku np. nieszczelności instalacji. Jeśli nastąpi emisja HCFC, to użytkownik danej instalacji musi to uwzględnić w kwartalnym sprawozdaniu składanym do urzędu marszałkowskiego, w sprawie korzystania ze środowiska (i ew. uiścić opłatę za korzystanie ze środowiska). Za emisję ZAWSZE odpowiada użytkownik - chyba, że odpowiedzialność tę przejmie firma serwisowa w stałej umowie serwisowej. W przypadku ewentualnej kontroli inspekcji ochrony środowiska, użytkownik takiego urządzenia musi się też liczyć z ewentualną karą za emisję HCFC, co jest czynem zabronionym.
Gdy przyjdzie serwisant i po usunięciu nieszczelności uzupełni instalację czynnikiem HCFC, to serwisant dokonuje wówczas "wprowadzenia do obrotu" substancji kontrolowanej. Definicja "wprowadzenia do obrotu" została ujęta w art. 2 tire nr 21 Rozporządzenia 2037/2000, jako "dostarczanie lub sprzedaż osobom trzecim za opłatą lub nieodpłatnie, substancji regulowanych lub produktów zawierających substancje regulowane objęte niniejszym rozporządzeniem". Ostateczny użytkownik urządzenia nie wprowadza HCFC do obrotu, ani nie dokonuje żadnej innej czynności wymienionej w art. 2 pkt. 2) nowej ustawy ozonowej, więc nie jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji substancji kontrolowanej.
Uwaga: Powyższa interpretacja dotyczy sytuacji, gdy ostateczny użytkownik urządzenia nie prowadzi samodzielnie operacji serwisowych. Jeśli natomiast ostateczny użytkownik samodzielnie dokonywałby odzysku lub dopełnienie instalacji, z punktu widzenia omawianego przepisu prawnego byłby traktowany tak samo jak firma serwisowa, czy MUSIAŁBY prowadzić dodatkową ewidencję SZWO i składać roczne sprawozdania do BOWO [dziś ostatni dzień!!!].
Łączę pozdrowienia,
Michał Dobrzyński
Fundacja Ochrony Warstwy Ozonowej PROZON