Raport o centralach rekuperacyjnych

RAPORT O CENTRALACH REKUPERACYJNYCH
DLA DOMÓW JEDNORODZINNYCH
NA RYNKU POLSKIM
na rok 2002
Opracował; Walter KaczorowskiWPZ, Copyright 2003
1 Wstęp o Centralach Rekuperacyjnych
O centralach rekuperacyjnych można pisać dużo. W tym Raporcie skoncentrujemy się na paru aspektach jak rozpoznać cechy techniczne centrali rekuperacyjnej i jak ocenić jej techniczne możliwości. Raport ocenia centrale rekuperacyjne ,które mają zastosowanie w domach jednorodzinnych.
Centrale rekuperacyjne należy uszeregować według następujących technicznych wskaźników;
- wydajność powietrza centrali rekuperacyjnej
- budowa centrali i jej wymiary zewnętrze
- sprawność wymiennika rekuperacyjnego
- akcesoria centrali ulepszające jej zdolności operacyjne
- automatyka centrali rekuperacyjnej
1.1 Wydajność powietrza centrali rekuperacyjnej
Najważniejszy jest prawidłowy dobór wydajności powietrza świeżego centrali rekuperacyjnej dla domku jednorodzinnego. Są (3) metody doboru wydajności centrali rekuperacyjnej;
- dobór na minimum sanitarno-higieniczne świeżego powietrza na osobę
- dobór na minimum wentylacji dla łazienek i kuchni
- dobór na minimum ilości wymian całej kubatury pomieszczeń
Jakakolwiek została dobrana metoda należy brać zawsze pod uwagę minimum higieniczne świeżego powietrza na osobę. Należy określić pomieszczenia ,gdzie przebywa największa ilość osób w domu i konsekwentnie wyliczyć pomieszczenie jeden po drugim aż osiągniemy sumaryczną ilość świeżego powietrza. Sypialnie zazwyczaj potrzebują 30-m3/h na osobę ,więc dla sypialni małżeńskiej będzie 60m3/h a dla innych sypialni w zależności ile osób będzie w nich spało. Pokoje bawialne, stołowe muszą mieć sumaryczną ilość przebywających osób w pomieszczeniu. Dla przykładu załóżmy 5 osobową rodzinę z 2 1 łazienką ,kuchnią ,pokojem stołowym i bawialnym oraz 3 sypialniami o pow. 180 m2. Z doboru na minimum higieniczne będziemy mieli następująca kalkulację;
W sypialniach musi być 5 x 30m3/h = 150 m3/h Nawiew
Dla Łazienek 2.5 x 50m3/h = 125 m3/h Wyciąg
(kompensata z sypialniami)
Bawialnia i pokój stołowy 5 x 30m3/h = 150 m3/h Nawiew
Dla kuchni 150 m3/h = 150 m3/h Wyciąg
(kompensata z pokojem bawialnym i stołowym)
Czyli centrala musi być zaprojektowana na 300m3/h jako jej minimalna wydajność
Kubatura domku wynosi ok. 450-490 m3/h co stanowi 0.67 do 0.61 wymiany na godzinę co także stanowi ok. 15 wymian w ciągu dnia.
Wniosek jest taki;
,że jeśli 300m3/h dostawy świeżego powietrza jest minimum higienicznym to oferowane na rynku polskim centrale rekuperacyjne poniżej minimalnej wielkości 300m3/h jest nieporozumieniem i wprowadzaniem w błąd Klientów. Niektórym importerom i producentom brakuje podstawowej wiedzy i wyobraźni jaka powinna być najmniejsza jednostka oferowana, aby zaspokoiła potrzeby przeciętnego domu jednorodzinnego. Oferując mniejszą jednostkę za mniejszą cenę liczą na sprzedaż "tańszej" centrali co w efekcie ma pokonać konkurencję kosztem Klienta ,który nie zdaje sobie sprawę ,że taką centralą nie uzyska minimum sanitarno-higienicznego w swoim domu. W naszym raporcie będziemy oceniali takie jednostki jako urządzenia poniżej wymaganego kryterium i dawali 2 punkty ujemne za każdy 1 m3/h poniżej minimum 300m3/h.
Celem rzetelnego określenia ile na prawdę kosztuje centrala rekuperacyjna wprowadziliśmy wskaźnik kosztu centrali przypadający na 1m3/h wydajności centrali rekuperacyjnej. Według tego wskaźnika można ocenić ile kosztuje 1m3/h nawiewanego świeżego powietrza. Proszę porównać wszystkie ceny producentów i importerów według tego wskaźnika i samemu wyciągnąć wnioski gdzie kupić tanio, a który producent sprzedaje ja za drogo. Takie zestawienie jest dostępne na wykresach i tabelach poniżej.
1.2 Budowa centrali i jej ocena techniczna
Budowa centrali rekuperacyjnej powinna być tak zbudowana aby wytrzymała jakiekolwiek obciążenia wynikające z jej pracy oraz była odporna na zewnętrzne czynniki dotyczące jej montażu , izolacji i korozji. Jednym z podstawowych zagadnień budowy centrali jest ograniczenie tzw. "mostków cieplnych" pogarszających własności termiczne centrali rekuperacyjnej. Z założenia; centrale zbudowane z blachy mimo najlepszej izolacji wewnętrznej będą znacznie gorsze od takich , w których obudowa składa się spienionego tworzywa. Także, centrale rekuperacyjne zbudowane z blachy będą bardziej hałaśliwe ze względu na przenoszenie drgań od wentylatora.
Jeśli weźmiemy pod uwagę rozmiary zewnętrze centrali rekuperacyjnej i zobaczymy , że jest taka mała i zgrabna i że zmieści się prawie wszędzie , to mamy problem. Małe centrale z założenia muszą być wykonane w taki sposób , że wentylator jest mniejszy i pracuje na większych obrotach (więc jest głośniejszy) a mały wymiennik oznacza mniejszą sprawność i mniejsze wydatki powietrza świeżego jaka ta centrala dostarcza. Proszę wyraźnie czytać instrukcję montażu - w wielu opisach znajdziecie wymagania zainstalowania tłumików powietrza na wlocie i wylocie central. Mała centrala ,małe koszty a tu nagle dodatkowy wydatek kilkuset złotych za tłumiki!!
Silniki centrali rekuperacyjnej powinny pracować na małych obrotach (najlepiej poniżej 1100 obr/min). Większe obroty to hałaśliwa praca i szybsze zużycie wentylatorów. Jeśli wentylatory będą pracowały na wyższych obrotach , to musimy się pogodzić z głośniejszą pracą oraz dodatkowymi kosztami na tłumienie hałasu.
Jednym z bardziej ważnych elementów central rekuperacyjnych są filtry. Ale proszę się nie kierować ich jakością wyłapywania kurzu tylko ich lokalizacją. Filtry poza ich normalną czynnością zatrzymywania stałych cząstek mają chronić wentylatory. Lokalizacja filtrów na ssaniu wentylatora to dobrze zaprojektowana centrala ,jeśli jednak filtry są zlokalizowane tylko na tłoczeniu wentylatora to już jest bardzo źle. Żywotność takiego wentylatora to parę lat. Osadzone cząsteczki kurzu i pyłów na wirniku powoli ale skutecznie zniszczą ten wentylator. Możemy oczekiwać ,że kupiliśmy dobrą centrale a za parę lat będziemy zmuszeni robić jej remont kapitalny i wymieniać wszystkie wentylatory. Tutaj należy powiedzieć ,że wentylator jest sercem centrali rekuperacyjnej i jego marka jest bardzo ważna. Silniki i wentylatory dobrych firm jak EBM , Zhiel-Abegg są "mercedesami" w swojej klasie, inne wyroby to już druga albo i trzecia liga. Solidne obudowy wentylatora to gwarancja stabilności pracy wentylatora, cienkie blaszane lub plastykowe osłony wentylatora mogą przenosić większe wibracje i hałas. Sugerujemy więc; warto sprawdzić co jest w sercu wentylatora i jakiej jest marki.
Wracając do filtrów należy także sprawdzić czy centrala rekuperacyjna posiada odpowiedni czujnik zabrudzenia filtra. Bez takiego czujnika sami musimy sprawdzać stan zabrudzenia filtra. Czujnik zabrudzenia filtra ,który informuje nas ,że czas wymienić i wyczyścić filtry jest dodatkowym plusem w eksploatacji. Proszę bacznie zwracać uwagę na możliwość wyposażenia centrali w taki element i czy jest to standardowe wyposażenie ,czy też trzeba za to dodatkowo zapłacić.
Jednym z ważnych aspektów bezpieczeństwa użytkowania centrali jest znak "B" - jest to znak ,który powinna mieć każda centrala rekuperacyjna instalowana u użytkownika w domu. Bez takiego znaku możemy się spodziewać ,że podczas użytkowania takiej centrali może nastąpić awaria zagrażająca życiu . Znak "B" jest gwarantem ,że centrala rekuperacyjna jest zbudowana w taki sposób , w którym takie zagrożenie zostało wyeliminowane. Dajemy (+40) punktów karnych każdemu wyrobowi ,który nie spełnia warunków bezpieczeństwa dla użytkownika.
Warto także jest sprawdzić czy Importer lub Producent central rekuperacyjnych posiada OC Produktu - jest to takie ubezpieczenie ,które ubezpiecza użytkownika od przypadkowych uszkodzeń wynikłych z użytkowania centrali , a które to wypadki zdarzyły się z powodu błędu konstrukcyjnego centrali. Brak takiego ubezpieczenia znacznie utrudni uzyskanie ewentualnego odszkodowania w przypadku nieszczęśliwego wypadku (pożar lub porażenie prądem).
Zróbmy podsumowanie tego rozdziału;
Budowa centrali cała z blachy - Źle - mostki cieplne zwiększające straty cieplne, transmisja hałasu i wibracja od wentylatora. Dajemy (+20) punktów karnych.
Budowa centrali zawierająca elementy wewnętrzne z pianek plastykowych - dobrze zbudowana centrala - tłumi hałas ,wibracje i nie przewodzi strat ciepła
Silnik wentylatora pracujący powyżej 1100 obr./min - Źle , taki wentylator jest bardziej hałaśliwy , potrzebuje tłumików powietrza , prędzej się zużywa . Dajemy (+20) punktów karnych za takie rozwiązanie.
Silnik wentylatora pracujący poniżej 1100 obr./min - Dobrze , taki wentylator będzie pracował długie lata bez awarii ,będzie cichy i nie będzie generował wibracji.
Filtry na tłoczeniu wentylatora - Bardzo źle , to błąd konstrukcyjny. Takiej centrali nie należy kupować , bo za parę lat będziemy zmuszeni wymieniać wentylatory. Dajemy (+40) punktów karnych takiemu wyrobowi.
Filtry na ssaniu wentylatora - Bardzo dobrze. Wentylatory są chronione co gwarantuje długą prace wentylatorów .
Znak bezpieczeństwa "B" - bez tego znaku centrala rekuperacyjne nie powinny być sprzedawane i instalowane w domach użytkowników. Dajemy (+20) punktów karnych tym Importerom i Producentom ,którzy takiego znaku nie posiadają i powodują zagrożenie życia użytkownikom. Tania cena centrali to między innymi brak certyfikatu bezpieczeństwa gwarantujące użytkownikowi bezawaryjną pracę i bezpieczeństwo.
Centrale rekuperacyjne o wydajności poniżej 300m3/h - Takie centrale nie nadają się do instalacji w przeciętnym domku jednorodzinnym. Ich wydajność jest za mała aby spełniały wymogi sanitarno- higieniczne. Dajemy takim produktom (+20) punktów karnych. Dajemy (+2) punkt karny za każde 1m3/h poniżej minimalnej wartości 300m3/h.
Mały wymiar centrali rekuperacyjnej - Wyraźnie małe wymiary centrali , to nie jest pożądany trend w miniaturyzacji w technice obróbki powietrza. Niskie obroty silników potrzebują większych rozmiarów wewnątrz urządzenia centrali. Prawidłowy przebieg powietrza i jego wewnętrzny obieg wymaga odpowiednio większych kanałów przepływowych gwarantujących przepływ powietrza poniżej jej krytycznych prędkości. Większy wymiennik rekuperatora to gwarancja jego sprawności (większa powierzchnia wymiany ciepła). Tutaj nie da się oszukać praw fizyki. Miniaturyzacja centrali to nie chip komputerowy. Małe kompaktowe rozmiary centrali rekuperacyjnej są sygnałem ,że zostały zastosowane techniki " oszczędzające" materiał ,komfort i sprawność urządzenia. Proszę bacznie zwracać uwagę na wydajności przepływu , hałas i sprawność techniczną urządzenia. Małe nie oznacza ,że dobre , większe zawsze może więcej…
1.3 Sprawność wymiennika rekuperacyjnego
Na naszym rynku jest szeroka gama wymienników ciepła ,które służą do rekuperacji i odzysku ciepła z wywiewanego powietrza z pomieszczeń mieszkalnych. Budowa tych wymienników jak i użyty materiał jest różnorodny w zależności od producenta. Wydajność tych wymienników jest określana na podstawie danych katalogowych producenta. Do danych tych należy podchodzić z pewną dozą ostrożności , ponieważ na rynku w tej branży brak jest standardu dotyczącego jak badać i oceniać taki wymiennik. Jeśli nie jesteśmy pewni wydajności i sprawności wymiennika ,proszę uzyskać od producenta kopię badań sprawności wymiennika. Do najpopularniejszej konstrukcji w małych centralach rekuperacyjnych należy zaliczyć wymienniki ;
- krzyżowe
- krzyżowe-przeciwprądowe
- przeciwprądowe
- bębnowe rotacyjne
Tylko dwa pierwsze są najbardziej popularne rozwiązania w małych centralach rekuperacyjnych ze względu na małe rozmiary i nie skomplikowaną konstrukcję wymiennika. Wymienniki te mogą być zbudowane z;
- płytek aluminiowych
- płyt poliwęglanowych
- płytek plastikowych ew. papierowych pokrytych odpowiednią powłoką.
Wymiennik krzyżowy aluminiowy będzie miał zawsze większą sprawność niż inne konstrukcje ,które używają innych materiałów niż aluminium. Proszę jednak patrzyć na cenę takiego wymiennika. Za dodatkowe 5% sprawności może się nie opłacać używanie takiego wymiennika na rzecz innych materiałów .które mogą być łatwiejsze w czyszczeniu i nie ulegają korozji co może się zdarzyć wymiennikom aluminiowym, jeśli wymiennik aluminiowy zostanie uszkodzony. Tlenki aluminium są szkodliwe dla zdrowia. Sprawność takich wymienników jest w granicach 60-80%.
Wymiennik krzyżowo-przeciwprądowy ze względu na swoją budowę jest znacznie bardziej wydajniejszy ale też zajmuje więcej miejsca w centrali rekuperacyjnej, co ma bezpośredni efekt na rozmiary centrali. Jest także znacznie droższy. Sprawność takich wymienników jest powyżej 90%. Centrale rekuperacyjne ze sprawnością powyżej 90% na chwile obecną są drogie i do czasu kiedy energia cieplna jest tania , przez następne parę lat nie będą tak popularne jak centrale z mniejsza sprawnością. Jedną z zalet wymienników krzyżowo-prądowych jest to ,że nie potrzeba montować w centrali rekuperacyjnej systemu przeciw zamrożeniowego (nagrzewnicy wstępnej) , ponieważ nie wystąpi zjawisko zamrożenia wymiennika.
1.4 Akcesoria centrali ulepszające jej zdolności operacyjne
Każda centrala rekuperacyjna produkowana jest w wersji oferowanej przez producenta jako "Standardowa". W zależności od producenta w wersji "Standard" może być tylko obudowa ,wentylatory i wymiennik. Bardzo ważnym jest sprawdzenie co zawiera wersja podstawowa i porównać wszystkie centrale oferowane na podstawie tych samych parametrów technicznych. Jakie dodatkowe wyposażenie może mieć centrala rekuperacyjna oprócz wentylatorów i wymiennika?. Poniżej wymieniamy szereg urządzeń ,które mogą być w standardzie albo są elementem dodatkowym za dodatkowa opłatą;
Nagrzewnica wstępna elektryczna (element przeciw zamrożeniowy)
Nagrzewnica wtórna elektryczna do dodatkowej regulacji zadanej temperatury nawiewu powietrza świeżego
Nagrzewnica wtórna wodna dla możliwości podłączenia ciepłej wody
Czujnik zabrudzenia filtrów sygnał świetlny lub akustyczny
Regulator prędkości wentylatorów (3-biegi ,5 stopni prędkości ,etc)
Sterowanie elektroniczne ,termostat elektroniczny sterujący grzałkami i temperaturą zadaną powietrza nawiewanego (termostat 1-stopniowy lub 2 stopniowy)
Wyświetlacz cyfrowy , umożliwiający monitorowanie pracy centrali
Sterowanie cyfrowe umożliwiające zdalne sterowanie przez PC
Opcja wymiennika letniego (tylko w przypadku braku klimatyzacji)
Opcja dodatkowych filtrów anty alergicznych (filtr elektrostatyczny)
Naścienny sterownik umożliwiający sterowanie centrali z poziomu pokoju.
Jeśli producent oferuje cała gamę takiego wyposażenia , to Klient jest w stanie wybrać sobie taki zestaw jaki go interesuje. Proszę zawsze jednak porównywać jabłko do jabłka i wtedy określić poziom cen danego producenta. Takie porównanie może dopiero pokazać różnice co i za ile kupujemy.
1.5 Automatyka
Jednym z ważniejszych aspektów centrali rekuperacyjnej jest automatyka i sterowanie. Jak nadmieniliśmy wcześniej , automatyka powinna być wykonana zgodnie z normą bezpieczeństwa znaku "B". Brak tego znaku wskazuje ,że pewne elementy automatyki mogą być niekompatybilne z wymaganym systemem bezpieczeństwa przeciwporażeniowego oraz elektrycznego uziemnienia jaki obowiązuje w Polsce. Szczególnie producenci z krajów nie europejskich mogą mieć systemy elektryczne ,które nie spełniają norm bezpieczeństwa jakie obowiązują w Polsce. Centrala rekuperacyjna zbudowana poza krajami europejskimi ma większe możliwości zagrożenia związanego z instalacją elektryczną niż europejska. Wiąże się to z odpowiednimi przekrojami przewodów elektrycznych i ich odpornością izolacyjną. Proszę bacznie zwracać uwagę na kraj pochodzenia centrali.
Automatyka w centralach rekuperacyjnych dla domków jednorodzinnych jest zasadniczo bardzo uproszczona. Wyróżniamy (3) podstawowe rodzaje sterowania centrala rekuperacyjną;
-sterowanie mechaniczno-elektryczne;
Powyższe sterowanie zazwyczaj posiada układ transformatorowy do sterowania prędkością wentylatorów , ustawianych ręcznie oraz zestaw urządzeń kontrolnych z kapilarą , które na zasadzie włącz-wyłącz sterują grzałkami z wbudowaną stałą wartością histerezy temperatury. Dokładność takich urządzeń mieści się w granicach +\- 3 deg. C. Generalnie cała instalacja elektryczna i sterowania wykonana jest jako wysoko prądowa (220V). Bez znaku bezpieczeństwa "B" takiej centrali nie należy kupować ,ponieważ jakikolwiek wgląd do centrali rekuperacyjnej może zagrażać życiu.
-sterownie elektroniczne;
Tutaj zamiast czujników temperatury zbudowanych na zasadzie kapilary mamy czujniki termistorowe. Nie ma zainstalowanej kapilary, która łatwo ulega uszkodzeniu, tylko są instalowane normalne przewody elektryczne. Urządzenie elektroniczne (sterownik temperatury) steruje załączeniem nagrzewnic poprzez zestaw styczników nisko prądowych. Dokładność takiego sterownia mieści się zazwyczaj +\- 0.5 deg. C. Nastawa zadanej temperatury jest płynna i dokładna w całym zakresie pracy centrali. W takim układzie całe sterowanie centrali jest nisko prądowa (24V). Zasilanie wentylatorów i grzałek jest rozdzielone przez układy styczników aby jak najbardziej ograniczyć wysokie napięcie.
-sterowanie cyfrowe;
Sterowanie cyfrowe ma wszystkie zalety sterowania elektronicznego. Ponadto można zadać dokładność sterowania do zadanej wielkości np. +/- 0.1 deg. C ze względu na możliwości sterownika PLC ,który pracuje jako PID regulator (proporcjonalno -różniczkowo -całkowy). Zdolności takiego sterowania to możliwość czasowego włączania i wyłączania centrali w układzie 7 dniowym , gromadzenia informacji serwisowych o ilości godzin przepracowanych wentylatorów , grzałek , filtra, etc. Jest także możliwość zdalnego sterowania centralą poprzez łącze modemowe lub cyfrowe oraz możliwość do podłączenia do centralnego systemu sterownia budynkiem (BMS). Systemy takie mają zazwyczaj zdalnie montowanĄ klawiaturę z czytnikiem , umożliwiająca z dowolnej lokalizacji zmieniać nastawy techniczne centrali rekuperacyjnej. Możliwości takiego sterownika są nie ograniczone. Jakkolwiek taka opcja sterowania cyfrowego kosztuje i tylko nieliczni Klienci wybiorą taki wariant.
2 Opis Polskiego rynku dostaw centrali rekuperacyjnych
W Polsce występuje wielu dostawców central rekuperacyjnych. Oprócz producentów krajowych , którzy posiadają swoje zaplecze produkcyjne i techniczne są również firmy importujące centrale rekuperacyjne z terenu Europy Zachodniej lub innych krajów , które nie posiadające dużego zaplecza magazynowego i co się z tym wiąże, okres od zamówienia do realizacji jest dość długi. Również cena importowanych central rekuperacyjnych silnie uwarunkowana jest zmianą kursu waluty obcej wobec złotego, z jej wahaniami. Należy się spodziewać ,że Importer może nie mieć pełnego stanu części zamiennych oferowanych urządzeń , co zostało zauważone w ostatnich latach w ofercie klimatyzatorów ,gdzie dziesiątki firm sprzedawało klimatyzatory ale tylko parę firm posiadało niewielki zapas części zamiennych. Tutaj też należy zastosować tą samą analogię. Importerzy maja problemy z częściami zamiennymi oferowanych urządzeń.
Na terenie Polski jest zaledwie kilku producentów Central Rekuperacyjnych . Ważnym elementem wyboru tej a nie innej firmy jest szerokie spektrum dostępnych wydajności centrali rekuperacyjnej . jakość produkcji określona certyfikatem ISO-9001 lub znak bezpieczeństwa "B" produkowanych i oferowanych central rekuperacyjnych.
W poniższym zestawieniu przedstawimy Państwu najczęściej występujących dostawców central na rynku polskim.
Dostawca Adres Dostępne Wydajności (m3/h) Producent Importer
Bursa Gdynia ul. Chopina 3 350 - 800 Tak
Daikin Poland Warszawa ul. 17 Stycznia 56 150 - 650 Tak
Dan - Poltherm Gdańsk ul. Żaglowa 2 400 - 1000 Tak
DIM 5 Warszawa ul. Kierbedzia 4 260 Tak
Dospel Częstochowa ul. Leśna 156 280, 750 Tak
Ekoklimax Bydgoszcz ul. Podolska 13 300 - 900 Tak
Elektra Warszawa ul. Marynarska 14 300 - 700 Tak
Ena Went Gdańsk ul. Waszyngtona 9 1100 Tak
Flop System Wrocław ul. Kiełczowska 64 250 Tak
Hydropol - Dekor Wrocław ul. Chełmońskiego 12 500 Tak
Istpol Warszawa ul. Rydygiera 12 350 Tak
Klimor Gdynia ul. Łużycka 8 420 Tak
N-TIWIG Bełchatów ul. Wschodnia 27 225 - 500 Tak
Pol - Stowest Wrocław ul. Krzemieniecka 118 440, 600 Tak
Pro- Vent Opole ul. Nowowiejska 19 300 - 2000 Tak
SOWA Łódź ul. Dożynkowa 8 300 - 850 Tak
Stiebel - Eltron Warszawa ul. Instalatorów 9 225 Tak
Systemair Łazy Al. Krakowska 225 175 - 500 Tak
Termo Plus Warszawa ul. Kłopotowskiego 11 250 - 700 Tak
KOSS Nadarzyn ul. Komorowska 10 350 - 1500 Tak
Venture Indrustries Łomianki ul. Mokra 27 360 - 825 Tak
Viessmann Piaseczno ul. Puławska 41 275 Tak
3. Ocena punktowa central rekuperacyjnych krajowych i zagranicznych dostawców
Ocena techniczna wszystkich central nie była możliwa ,ponieważ większość dostawców nie chciała ujawnić szczegółowych danych technicznych oferowanych central rekuperacyjnych. Ocenę takiego postępowania Dostawców pozostawiam Klientom do własnej oceny (dlaczego Dostawca wstydzi się ujawnić jaki wyrób został zamontowany). Dane techniczne central w poniższym opracowaniu wzięte zostały z aktualnych ofert handlowych. W tabeli zostały umieszczone te centrale ,co do których można było uzyskać dane. Klient ,który chce jednak ocenić wartość techniczną central poza tym opracowaniem , może przeprowadzić ją sam bazując na wytycznych przedstawionych w tym artykule.
TABELA PORÓWNAWCZA CENTRAL O WYDAJNOŚCI 350 m3/h
BURSA Dan-Poltherm Dospel Ekoklimax Elektra KOSS Pro-Vent Sowa Stiebel-Eltron Venture-Industries
Typ Centrali VMC DFN Elite Economic 120 Zefir RK-300-v Flexit VG 400 VX0350-ECE-00 MISTRAL 250 Ilto 300 LWZ 161 Vallox 100
Wydajność w m3/h 350 400 280 300 400 350 300 300 225 360
Cena wersji podstawowej w PLN netto 3050 5100 1790 3150 5590 2050 2950 3560 4560 4000
Koszt centrali przypadający na 1m3/h w PLN netto 8,71 12,75 6,39 10,5 13,97 5,85 9,83 11,87 20,26 11,11
Punkty za cenę 100zł = 10pkt 305 510 179 315 559 205 295 356 456 400
Punkty karne za cenę wyższą od najniższej (+10pkt) 315 520 179 325 569 215 305 366 466 410
Punkty karne za brak znaku "B"(+20pkt) 315 520 179 345 569 215 325 366 466 410
Punkty karne za wydajność poniżej 300 m3/h (+2pkt=1m3/h) 315 520 219 345 569 215 325 366 616 410
Punkty karne za budowę z blachy (+20pkt) 315 540 249 365 589 215 325 386 636 430
Punkty karne za wentylator (+20pkt) 315 540 249 365 b.d 215 325 b.d. b.d. b.d.
Punkty karne za filtr na tłoczeniu (+40pkt) 315 580 249 365 589 215 325 386 636 430
Zbiorcza ilość punktów 315 580 249 365 589 215 325 386 636 430
Tabela porównawcza central o wydajności 500 m3/h
Dan-Poltherm Ekoklimax Elektra KOSS Pro-Vent Pol-Stowest Sowa Systemair Venture-Indrusties
Typ Centrali ELITE RK-450-V Flexit VGS 400 VX0500-ECE-00 Mistral 650 P 600 Ilto 450 VVX500TF Vallox 130
Wydajność w m3/h 450 450 400 500 650 600 450 500 460
Cena wersji podstawowej w PLN netto 5100 3650 5490 2550 4230 5560 6440 6292 4800
Koszt centrali przypadający na 1m3/h w PLN netto 11,33 8,11 13,7 5,1 6,5 9,26 14,3 12,58 10,43
Punkty za cenę 100zł = 10pkt 510 365 549 255 423 556 644 629 480
Punkty karne za cenę wyższą od najniższej (+10pkt) 520 375 559 255 433 566 654 639 490
Punkty karne za brak znaku "B"(+20pkt) 520 395 559 255 453 566 654 639 490
Punkty karne za wydajność poniżej 500 m3/h (+2pkt=1m3/h) 620 495 759 255 453 566 754 639 570
Punkty karne za budowę z blachy (+20pkt) 640 515 779 255 453 586 774 659 590
Punkty karne za wentylator (+20pkt) 660 535 b.d 255 453 b.d b.d. 659 b.d.
Punkty karne za filtr na tłoczeniu (+40pkt) 660 535 779 255 453 586 774 659 590
Zbiorcza ilość uzyskanych punktów 660 535 779 255 453 586 774 659 590
Tabela porównawcza central o wydajności 1000m3/h
Bursa Dan-Poltherm Dospel Ekoklimax Provent KOSS Venture Indrusties
Typ Centrali Bursa Vent 801 Vent c Economic 300 RK-900-V Mistral 1100 VX1000-ECE-00 Vallox 252 M
Wydajność w m3/h 800 1000 750 900 1100 1000 825
Cena wersji podstawowej w PLN netto 13360 6200 3200 6750 9210 4050 10900
Koszt centrali przypadający na 1m3/h w PLN netto 16,7 6,2 4,26 7,5 8,37 4,05 13,21
Punkty za cenę 100zł = 10pkt 1336 620 320 675 921 405 1090
Punkty karne za cenę wyższą od najniższej (+10pkt) 1346 630 320 685 931 415 1020
Punkty karne za brak znaku "B"(+20pkt) 1346 630 320 705 951 415 1020
Punkty karne za wydajność poniżej 1000 m3/h (+2pkt=1m3/h) 1746 630 820 905 951 415 1370
Punkty karne za budowę z blachy (+20pkt) 1746 650 840 925 951 415 1380
Punkty karne za wentylator (+20pkt) 1746 670 bd 945 951 415 b.d.
Punkty karne za filtr na tłoczeniu (+40pkt) 1746 670 840 945 951 415 1380
Zbiorcza ilość uzyskanych punktów 1746 670 840 945 951 415 1380
Tabela porównawcza central o wydajności 1500 m3/h
Koss Pro-vent
Typ Centrali VX1500-ECE-00 Mistral 2000
Wydajność w m3/h 1500 2000
Cena wersji podstawowej w PLN netto 5550 13900
Koszt centrali przypadający na 1m3/h w PLN netto 3,7 6,95
Punkty za cenę 100zł = 10pkt 555 1390
Punkty karne za cenę wyższą od najniższej (+20pkt) 555 1410
Punkty karne za brak znaku "B"(+20pkt) 555 1430
Punkty karne za wydajność poniżej 1500 m3/h (+1pkt=1m3/h) 555 1430
Punkty karne za budowę z blachy (+20pkt) 555 1430
Punkty karne za wentylator (+20pkt) 555 1430
Punkty karne za filtr na tłoczeniu (+40pkt) 555 1430
Zbiorcza ilość uzyskanych punktów 555 1430
3 Wnioski
Jak widać na powyższych tabelach ,najważniejszym współczynnikiem jest cena centrali na 1 m3/wydajności dostarczanego świeżego powietrza. Ten współczynnik wyraźnie pokazuje za ile kupujemy centralę w odniesieniu do jej wydajności. Warto to analizować zanim Klient podejmie decyzję. Nie zawsze tania centrale per saldo jest rzeczywiście tańsza.
Poniżej przedstawiam zbiorczą tabelę punktową wybranych central , co do których uzyskaliśmy techniczna i cenową informację.;
TABELA ZBIORCZA PUNKTÓW
Uwaga;
Najniższa ilość punktów określa najlepszą technicznie lub cenowo centralę.
BURSA DAN-POLTHERMM DOSPEL EKOKLIMAX ELEKTRA POL-STOWEST PRO-VENT SOWA STIEBEL-ELTRON SYSTEMAIR VENTURE- INDUSTRIES KOSS
350m3/h 315 580 269 365 589 X 325 386 636 X 430 215
500m3/h X 660 X 535 779 586 453 774 X 659 590 255
1000m3/h 1746 670 840 945 X X 951 X X X 1380 415
1500m3/h X X X X X X 1430 X X X X 555

czy można ten tekst gdzieś znaleźć w formie bardziej strawnej ? jakieś akapity, tabele itd ... ?????????

Koss, ale się rozhulałeś z tą ilością powietrza. Policzmy - rodzina czteroosobowa, 3 pokoje + salon to jest przy założeniu że w pokojach jednocześnie będą przebywać dwie osoby, a w salonie cztery to 3*2*20+1*4*20 = 200 m3/h a nie 300. Jeśli chodzi o kuchnie, łazienki itd. to są to pomieszczenia brudne (jak zapewne wiesz), a więc nawiew w pokojach i wywiew przez łazienki, kuchnie i wc. Oczywiście przeliczenie to ma sens jeśli suma zapotrzebowania na powietrze dla kuchni, łazienki i wc nie przekracza tych 200 (może tak być jeśli będą np. dwie kuchnie). Idąc dalej tym tropem: 3 osoby - 2 pokoje + salon - 2*2*20+1*3*20=140 - trochę mało, bo kuchnia + wc + łazienka to min. 150 m3/h. Oczywiście są to wartości minimalne i do pełnego komfortu daleko, jednak i te twoje 300 go nie gwarantuje.
A może się mylę i ktoś ma inne zdanie?
Poruszone kwestie są warte uwagi, tylko ta forma prezentacji wyników - może jakieś tabele ?
A tak na marginesie jeśli Koss to TEN Koss to czemu to porównanie nie pojawiło się w dziale artykułów? Czyżby wredna ręka cenzury redakcyjnej nie chciała go dopuścić ? :-)
Redakcjo wytłumacz się!!!

detale są na stronie www.koss.pl w sekcji biuletyny tam mozna przeczytac dokladny czytelny opis

Artykuł nie zostal dopuszczony przez redakcje (był przesłany do publikacji)
Można go przeczytac
na stronie
www.koss.pl sekcja biuletyny
W kalkulacji minimalnej ilosci powietrza chodziło o to aby NIE ZANIŻAC ilosci powietrza swieżego do domku jednorodzinnego
Inny artykuł o zgadnieniach wieżego powietrza był dopuszczony i jest na stronach
Życze przyjemnej lektury !!!

Obejrzałem tabele zbiorcze na stronie KOSS, i cóż ... Koss, jeśli chcesz być obiektywny (albo przynajmniej być tak postrzeganym) to nie możesz narzucać punktów za poszczególne braki w centralach. Choćby nie wiem jak zestawienie było dogłębne i rzeczowe to właśnie te punkty sprawiają, że może być postrzegane jako autoreklamę. Dlaczego za brak znaku B dajesz 40 pkt., a nie np. 10 lub 100, przecież takie urządzenie nie powinno być w ogóle sprzedawane na rynku polskim (o czym zresztą sam piszesz). Dalej, punkty karne za wydajność, gdybyś zatytułował swój test " Porównanie central rekuperacyjnych dla obiektów o strumieniu wentylacyjnym 300 m3/h", to ok. zgadzam się z tobą, ale ty przyjmujesz 300 jako standard, a wszystko poniżej to już nabijanie klienta w butelkę (ja przynajmniej tak to odebrałem). Zgadzam się z tobą, że niektórzy dostawcy zaniżają wielkość centrali dla danego obiektu, żeby tylko ich oferta była tańsza od konkurencji, ale tak nie dzieje się tylko w segmencie central rekuperacyjnych, tak jest wszędzie i to jest nasza polska plaga.
Inna sprawa, to udowodnienie że zastosowanie większej centrali do obiektu o mniejszym zapotrzebowaniu (po przeprowadzeniu redukcji wydajności wentylatorów) będzie bardziej opłacalne niż dobór centrali wprawdzie trochę tańszej o wydatku spełniającym założone kryteria, jednak w efekcie o mniejszej sprawności. Wiem, że to jest trudne tym bardziej, że producenci nie udostępniają wiarygodnych danych na temat sprawności ich urządzeń. Ale to już zupełnie inny temat.
Punkty karne za cenę, przecież sama różnica w cenie jest już karą. Efekt psychologiczny takiego działania jest taki, że klient najpierw patrzy na cenę, potem na punkty i nie sprawdza, że w ocenie już jest uwzględniona cena centrali (czyli w swojej decyzji niejako uwzględnia podwójnie cenę zakupu centrali). Poza tym, patrz wyżej dlaczego za cenę 10 pkt. a nie 5 lub 105.
Wiem, że osoba tworząca takie zestawienie ma prawo do własnego doboru punktacji, jednak musi się później liczyć z tym że ocena końcowa takiego zestawienia może być później uznana za mało wiarygodną.
Poza tymi uwagami podtrzymuję swoją ocenę że tekst jest potrzebny i zwraca uwagę na niektóre szczegóły czasami pomijane przy doborze centrali.
Przepraszam redakcję za mój niewyparzony jęzor, przypuszczam że uznała go miejscami za zbyt stronniczy i dlatego nie dopuściła go do publikacji.

Puchatku
Masz racje ,że trudno było napisać artykuł nt porównania central rekuperacyjnych i być wyjątkowo obiektywnym.
Porównanie central tylko fizyczne (cena , budowa , wentylatory ,moc itp.) nie daje widocznej różnicy jak i co określić aby każda ze stron miała równe szanse. Dla nas (KOSS-a) najbardziej obiektywnym współczynnikiem jest koszt 1 m3/h centrali -co pokazuje wyraźnie która kosztowo centrala jest tańsza od innych. Ale to znów nie określa czy tanie oznacza dobre? Tak więc postaraliśmy się określić punktacją, oczywiście pytanie dlaczego tyle a nie tyle punktów jest zasadne. Ale jeśli byśmy założyli te same punkty za cenę i te same punkty za coś innego , to by wyszły głupoty. Dlatego punktacja była średnio ważona uwzględniając ciężar wagowy każdej z opiniowanej tematyki. Oczywiście centrale bez znaku "B" nie powinny być sprzedawane ,ale nasza rzeczywistość jest inna , proszę sprawdzić , prawie 75% oferowanych central na rynku NIE POSIADA ZAKU "B" i co z tego wynika? NIC , nikt tym się nie przejmuje a Sprzedający ani Klient nie zdają sobie sprawy z wagi problemu , albo liczą ,że nic się nie stanie.
Nadal utrzymuję zasadę ,że wszystkie centrale oferowane na rynku poniżej 300 m3/h to jest normalne naciąganie klienta w butelkę. Minimum sanitarno-higieniczne jest podstawowym warunkiem. Oczywiście nie mamy prawa narzucać zasady doboru central ale zdrowy rozsądek tutaj jest ważny. Należy zauważyć ,że bardziej odpowiedzialne firmy nie oferują na rynku central poniżej tej granicznej wydajności. Po ta mamy te FORUM aby każdy mógł się wypowiedzieć w tej sprawie (jak i w wielu innych sprawach). Jeśli przeanalizujemy ten artykuł bez tabelek i punktacji i tak wyłania się podstawowa zasada jak oceniać centralę i jak podjąć decyzją którą oferowana na rynku kupić. Doświadczenia i uwagi nasze przekazaliśmy na FORM celem przekazanie naszej wiedzy. A wiedzę w tym zakresie mamy …. Pozdrowienia.

Szanowni Panstwo,
Przede wszystkim - NIE jestem fachowcem w tej dziedzinie, natomiast zywo interesuje sie tym tematem. Przypuszczam, ze najlepiej jak zapytam wprost (choc pytanie moze byc naiwne): Dlaczego ilosc powietrza jest liczona JEDNOCZESNIE dla wszystkich pomieszczen? Przeciez 4 osoby w salonie i 2 w sypialni przy czterosobowej rodzinie to cos nie tak. Dopowietrzenie lazienki czy kuchni jakos przelykam (bo spalanie, parowanie itp.).
Z gory dziekuje za sugestie i prosze o wybaczenie jesli pytanie jest nazbyt trywialne.
Wojciech Nowak

No cóż, powody są co najmniej dwa:
1. W budynku nie tylko ludzie są źródłem zanieczyszczeń ale też całe wyposażenie (chociaż można powiedzić że to rozumowanie to kłóci się z ideą obliczania strumienia w stosunku do osoby, ale cóż można liczyć jeszcze według emisji, ale to kłopotliwe i wychodzą astronomiczne ilości powietrza) stąd potrzeba stałego wentylowania pomieszczeń
2. Nawet jeśli by przyjąć, że powietrze w pomieszczeniach w których w danej chwili nie przebywają ludzie nie ulega "zepsuciu", to pozstaje jeszcze kwestia odpowiedniego doprowadzenia powietrza do pomieszczeń w których w danej chwili przebywają ludzie. Czyli kłania się automatyzacja rozdziału powietrza. Musiał by to być system kontrolujący liczbę osób znajdujących się w danej chwili w pomieszczeniu i na bazie tej informacji przydzielajacy odpowiedni strumień powietrza dla pomieszczenia (prawda że trochę skomplikowane).

Proponuje pzreczytać Raport o swierzym powietrzu na stronach www.koss.pl/biuletyny

Drogi Kossie przecież Pan Wojciech (Panie Wojciechu przepraszam za moją poufałość) pytał się dlaczego tak liczymy a nie dlaczego wentylujemy. Oczywiście, gdyby odpowiadać na pytanie dlaczego wentylujemy odpowiedź była by długa (jeśli w ogóle by była - długie odpowiedzi wymagają dużo czasu a tego nigdy nie jest za wiele).

Taaaaa... to niezły kawał...szkoda tylko że taki długi ....trudno opowiedzieć:)) Koss nie masz jakieś wersji short:)