Izolacja kanałów wentylacyjnych

Prawidłowo zainstalowana izolacja kanałów wentylacyjnych zapewnia szczelność, odpowiednią wydajność oraz trwałość systemu rozprowadzającego powietrze w budynku. Jej podstawowe funkcje to zabezpieczenie układu przed utratą ciepła i wilgocią, a także ochrona przed pożarem i hałasem. Jakie są rodzaje izolacji i kiedy należy ją stosować?

Izolowane wewnętrznie kanały i kształtki wentylacyjne, źródło: Alnor

Najważniejszą rolą izolacji kanałów wentylacyjnych jest zabezpieczenie instalacji przed utratą ciepła. Chodzi o zmniejszenie strat energii, a więc kosztów związanych z eksploatacją systemu. Druga ważna funkcja to ochrona przed kondensacją pary wodnej. Różnica temperatur między wnętrzem przewodu a otoczeniem może bowiem być przyczyną powstawania zawilgoceń. W takich warunkach kanały wentylacyjne zaczynają korodować, powstaje też niebezpieczeństwo rozwijania się mikroorganizmów i grzybów.

Izolacja kanałów wentylacyjnych – przepisy i normy

Warunki techniczne izolacji kanałów wentylacyjnych powinny być zgodne z obowiązującymi przepisami. Podstawowym dokumentem jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury „w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”. Nakłada ono obowiązek izolowania przewodów, przez które przepływa powietrze w pomieszczeniach nieizolowanych oraz narażonych na straty energii. Taka infrastruktura powinna być zabezpieczona przed rozprzestrzenianiem się ognia. Grubość izolacji kanałów wentylacyjnych i rodzaj wykorzystywanych w tym celu materiałów nie zostały dokładnie określone w przepisach prawa - w tym wypadku powinniśmy zdać się na wiedzę i doświadczenie specjalistów, którym zlecamy przygotowanie projektu takiej instalacji.

Izolacja akustyczna kanałów wentylacyjnych i ochrona przeciwpożarowa

Masy powietrza przemieszczającego się w przewodach, a także napędzające je wentylatory często powodują uporczywy hałas. Przewód wentylacyjny izolowany powinien zatem efektywnie wygłuszać pracę całego systemu, a także minimalizować drgania i wibracje. Oprócz standardowej warstwy otuliny zakrywającej kanały stosuje się w tym celu specjalne tłumiki akustyczne, czyli rury z matą wygłuszającą umieszczoną wewnątrz przewodu. Izolacja pełni też funkcję przeciwpożarową - powinna być wykonana z materiałów odpornych na wysokie temperatury, niepalnych lub samogasnących, które ograniczą ryzyko przeniesienia ognia i dymu do innych pomieszczeń.

Jaką izolację kanałów wentylacyjnych wybrać? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na przewodność cieplną, klasę odporności ogniowej, a także szczelność i parametry akustyczne. Jednym z głównych czynników decydujących o właściwościach izolacji jest rodzaj materiału, z którego została wykonana. Takie tworzywo powinno być odporne na działanie wody oraz wysokich i niskich temperatur, obojętne chemicznie, a także dobrze znosić obciążenia dynamiczne i statyczne (zwłaszcza podczas instalacji).

Przykładowe materiały izolacyjne opisane zostały w osobnym artykule.

Przykładowe materiały do izolacji z serii PAROC Hvac (1-2), PAROC Fire (3) i ISOVER Ventilam (4)

Wełna kamienna i szklana

Do najczęściej stosowanych materiałów izolacyjnych należą wełny mineralne - kamienna i szklana. Wełna kamienna powstaje na bazie takich surowców jak bazalt, dolomit, gabra oraz kruszywa kamienne i wapienne. Wełna szklana wytwarzana jest z piasku kwarcowego oraz stłuczki szklanej. Po roztopieniu surowców w wysokiej temperaturze i rozwłóknieniu zlepia się je żywicą, formując płyty, maty i otuliny. Oba materiały mają wysoką chłonność akustyczną. Wełna kamienna cechuje się większą wytrzymałością mechaniczną i odpornością na ogień (zachowuje swoje właściwości w temperaturach do 1000°C). Zaletą wełny szklanej jest większa sprężystość i mniejsza masa. Wada obu materiałów to wysoka higroskopijność - by skutecznie przeciwdziałały skraplaniu się pary wodnej, muszą zostać uszczelnione, np. folią aluminiową.

Izolacje z kauczuku

Inny chętnie stosowany materiał izolacyjny to syntetyczny kauczuk. Skutecznie zabezpiecza instalację wentylacyjną przed kondensacją pary wodnej, ma wysoki współczynnik izolacji cieplnej oraz dobrze redukuje hałas. Największą zaletą tego tworzywa jest wysoka elastyczność i plastyczność, dzięki którym jest łatwe w montażu. Jego dodatkowy atut to duża wytrzymałość na częste i znaczne wahania temperatur.

Materiały z pianek

Do izolowania przewodów wentylacyjnych stosuje się także spieniony polietylen. Ten materiał wyróżnia się wysoką odpornością na dyfuzję parową i wilgoć. Cechuje się też niską kurczliwością i dobrze tłumi dźwięki. Jest elastyczny, ale ma niską odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie promieni UV. Praktycznym izolatorem są także wyroby z pianki PUR - ten łatwy w transporcie i instalacji materiał jest bardzo wytrzymały oraz ma wysokie parametry termoizolacyjne. Podobnie jak pianka polietylenowa, jest jednak wrażliwy na czynniki mechaniczne i promieniowanie UV.

Montaż izolacji

Na rynku dostępne są przewody wentylacyjne z zamocowaną fabrycznie izolacją, a także kanały, do których otulinę należy przymocować samodzielnie. Takie elementy dostępne są w formie mat i płyt o różnej grubości. Większość z nich wyposażona jest w warstwę kleju, która ułatwia ich mocowanie do rur. Instalację wykonuje się też za pomocą gwoździ samoprzylepnych oraz gwoździ do zgrzewania. Materiał izolacyjny należy też odpowiednio zabezpieczyć od zewnątrz - najczęściej wykorzystuje się do tego folię aluminiową lub welon z włókniny. Do uszczelniania instalacji na łączeniach stosuje się zwykle taśmy aluminiowe wzmacniane siatką z włókna szklanego.

Izolacja zewnętrznych kanałów wentylacyjnych

Jak zabezpieczać przewody wentylacyjne wyprowadzone poza budynek? W takich przypadkach należy stosować materiały o wyższych parametrach termoizolacyjnych od tych, które wykorzystywane są w pomieszczeniach wewnętrznych - wyloty wentylacyjne, w których ciepłe powietrze miesza się z chłodnym, są bowiem bardziej narażone na skraplanie się pary wodnej. W niektórych przypadkach prowadzi to do zamarzania, zmniejszenia ciągu oraz cofania mas powietrza do instalacji. Większość producentów przewodów wentylacyjnych oferuje specjalnie przygotowane do tego celu produkty - mają grubszą izolację, która jest odpowiednio zabezpieczona przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych.