Czyszczenie wentylacji krok po kroku

Regularne czyszczenie wentylacji to jedno z najważniejszych działań zaliczanych do szeroko pojętej konserwacji budynku. Zanieczyszczony, niesprawny lub niedrożny system wentylacyjny stanowi ogromne zagrożenia nie tylko dla samopoczucia, ale także dla zdrowia i bezpieczeństwa przebywających w pomieszczeniach osób. Bez względu na to, czy chodzi o wentylację w domu, w biurze, czy na dużej hali produkcyjnej, wszędzie gromadzą się szkodliwe i niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenia.

Regularne czyszczenie wentylacji to podstawa jej prawidłowego działania (fot. Fastpol)

Sprawna wentylacja sprawia, że warunki w pomieszczeniu są przyjazne dla ludzi przez dwadzieścia cztery godziny na dobę. Świeże, czyste powietrze jest stale doprowadzane, a zużyte odprowadzane. Niestety, sytuacja zmienia się o 180 stopni, gdy w instalacji pojawiają się niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenia. Wówczas do pomieszczeń nawiewane jest powietrze złej jakości, które może powodować u ludzi:

• gorsze samopoczucie,
• ból głowy,
• katar,
• senność,
• kaszel,
• inne negatywne reakcje.

W kanałach wentylacyjnych mogą pojawiać się bakterie i wirusy, wpływające na komfort osób przebywających w pomieszczeniach. Zdecydowane działania mające na celu poprawę jakości powietrza będą odczuwalne natychmiast po wykonaniu usługi czyszczenia układów wentylacyjnych.

Obowiązek czyszczenia wentylacji

W Polsce jako członka UE obowiązują przepisy zgodne z normą BS-EN15780, w niniejszej Normie Europejskiej określono ogólne wymagania i procedury niezbędne do oceny i utrzymywania czystości systemów wentylacyjnych. Zarówno polskie prawo budowlane, polskie normy, jak i rozporządzenia wspominają o obowiązku dbania o czystość instalacji oraz określają częstotliwość okresowych kontroli, to dość oszczędnie odnoszą się natomiast do metod czyszczenia systemów wentylacyjnych. Dlatego firmy oferujące tego typu usługi, opracowują wewnętrzne wytyczne oraz sposoby działania, kierując się  przede wszystkim własnym doświadczeniem oraz zaleceniami laboratoriów badawczych. Bardzo istotne i ważne z punktu widzenia przepisów sanitarno-pożarowych jest utrzymanie w czystości wentylacji tłuszczowej w gastronomi. Nieczyszczona instalacja stwarza bardzo duże zagrożenie pożarowe i może spowodować dostawanie się różnych zapachów w miejsca, do których nie powinny docierać ze względu na dyskomfort dla gości lokalu lub mieszkańców sąsiednich budynków.

Przebieg czyszczenia wentylacji

Rzetelny proces czyszczenia powinien składać się z trzech etapów:

1. Inspekcja – wstępne rozpoznanie stanu wentylacji, które pozwoli na określenie zakresu działań oraz dobranie odpowiedniej metody działania.
2. Czyszczenie właściwe – na mokro lub sucho, zależnie od rodzaju wentylacji i skali zanieczyszczeń.
3. Dezynfekcja i badania mikrobiologiczne oraz kontrola.

Wszystkie prace poprzedzają odpowiednie przygotowania serwisowanego obiektu. Pomieszczenia muszą zostać odpowiednio zabezpieczone, w miarę możliwości powinno się przykryć folią ochronną urządzenia i przedmioty, które mogą ulec zanieczyszczeniu podczas procesu czyszczenia. Te czynności zwyczajowo wykonuje firma czyszcząca. Od charakterystyki pomieszczenia zależy to, w jaki sposób serwisant dotrze do wnętrza instalacji. W przypadku hal magazynowych czy zakładów produkcyjnych system wentylacyjny jest zazwyczaj podwieszony pod sufitem bez żadnej zabudowy, odwrotnie jest w obiektach biurowych czy szpitalnych, i tu konieczne jest zdemontowanie fragmentu sufitów podwieszanych co nie stanowi problemu firmy wykonującej usługę.

Na przeprowadzenie czyszczenia wentylacji należy przeznaczyć od kilku do kilkunastu lub kilkudziesięciu godzin, w zależności od wielkości instalacji i stopnia zanieczyszczenia.

Czyszczenie wentylacji powinno odbywać się przy użyciu specjalistycznego sprzętu (Fot. Fastpol)

Czyszczenie kanałów wentylacyjnych – metody

Metody czyszczenia kanałów wentylacyjnych można podzielić na dwa rodzaje:

• Czyszczenie na mokro przy użyciu atestowanych środków chemicznych

• Czyszczenie na sucho:
  • metodą szczotkowania (mechanicznie)
  • sprężonym powietrzem,
  • odkurzanie ręczne.

Metodę każdorazowo dopasowuje się do rodzaju oraz stopnia zanieczyszczenia instalacji. Firmy przeprowadzające tego typu prace stosują odpowiednie techniki, sprzęt i środki w celu osiągnięcia właściwego efektu czyszczenia. Rodzaj i spektrum prac dostosowywane są do projektu oraz typu kanałów wentylacyjnych w danym obiekcie.

Pamiętajmy, że w przypadku bardzo trudno dostępnych miejsc konieczne będzie użycie odpowiednich rusztowań i podnośników.

Techniki stosowane do procesu czyszczenia

Najczęściej stosowaną techniką jest metoda mechanicznego szczotkowania przy użyciu specjalistycznych maszyn i urządzeń. Umieszczona na elastycznym przewodzie odpowiednia do przekroju szczotka wprowadzana jest przez otwór rewizyjny albo przez otwory po zdemontowaniu kratek (lub anemostatów) do wnętrza kanału. Obracając się w dwóch kierunkach z optymalną prędkością, skutecznie usuwa  wszystkie zanieczyszczenia ze ścianek. Na końcu czyszczonego w danym momencie odcinka przez odpowiedni przewód podłączany się odciąg wraz z urządzeniem filtracyjnym, które zbiera wszystkie zanieczyszczenia. Szczotkowanie prowadzi się w kierunku odciągu, powstające w kanale podciśnienie sprawia, że zanieczyszczenia po oderwaniu trafiają do urządzenia odciągowego.

Z kolei czyszczenie z użyciem czynnika ludzkiego stosuje się w przypadku systemów wentylacyjnych o bardzo dużych rozmiarach, serwisant wraz z urządzeniem wchodzi do kanału  i oczyszcza ręcznie ściany z wszelkich zanieczyszczeń. Po czyszczeniu przy użyciu atestowanych przez PZH środków metodą zamgławiania przeprowadza się dezynfekcję całego systemu.

Warto pamiętać, że regularne dokonywanie kontroli stanu układu wentylacyjnego oraz systematyczne czyszczenie całości, pozwala na wyeliminowanie problemów w ich zarodku –zanim jeszcze zła jakość nawiewanego powietrza wpłynie na stan zdrowia przebywających w budynku osób.