Jaki piec zamiast kopciucha?

Każdy z nas doskonale wie, że smog nie wpływa dobrze na nasze zdrowie i samopoczucie. Według danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków w polskich gospodarstwach domowych ponad 22% udziału w źródłach ciepła mają piece kopciuchy. Niestety, to właśnie one przekładają się na problemy z jakością powietrza w naszym kraju. Jak działa piec kopciuch? Jaki to jest i na które urządzenie najlepiej go wymienić, aby przyczynić się do ochrony środowiska? Dowiesz się tego w naszym artykule.

Co to jest piec kopciuch?

Dawniej w polskich domach jedynym źródłem ciepła był piec kopciuch. Jego powszechnie stosowana nazwa nie jest przypadkowa, ponieważ wydziela on bardzo dużą ilość dymu podczas spalania dostarczanego paliwa. Niestety wiąże się to również z emisją smogu, który w ostatnich latach stał się ogromnym problemem nie tylko w Polsce, ale też całej Europie. Dane podawane przez Centralną Ewidencję Emisyjności Budynków wciąż nie są zadowalające dla osób zajmujących się sprawami proekologicznymi. Prawie 1/4 urządzeń stosowanych do ocieplania budynków ma ponad 10 lat, co znacznie wpływa na jakość powietrza, a większość domów jednorodzinnych nie jest technicznie przystosowana do prawidłowego ogrzewania. W wielu domach nie wiadomo też skąd pochodzi kopciuch, piec zatem nie ma informacji o producencie, a także brakuje na nim informacji o normach technicznych CE. W najbliższych latach ma się to jednak zmienić.

Kopciuch to piec na węgiel i drewno, który mimo uchwał antysmogowych i coraz większej świadomości mieszkańców co do działań proekologicznych, nadal jest podstawowym wyposażeniem wielu gospodarstw domowych. Co gorsza, lądują w nim odpady, które po spaleniu emitują niezdrowe związki chemiczne. Wszystko to wpływa na nasze zdrowie i bezpieczeństwo.

Często stosowanie starych kotłów kopciuchów wynika z braku pieniędzy na inwestycję w lepszej klasy urządzenie spełniające normy ekologiczne. Trzeba też wziąć pod uwagę późniejsze ceny paliwa. Na szczęście istnieje wiele rządowych programów, które mają na celu dofinansować wymianę starego pieca na nowy.

Jak wygląda piec kopciuch?

Zanim dowiesz się, jak wygląda piec kopciuch, warto wiedzieć, że w Polsce istnieją tzw. klasy kotłów. Świadczą one o emisyjności urządzenia i zgodności z normami europejskimi. Im wyższa klasa, tym lepiej dla środowiska. Jeszcze 30 lat temu takie podziały nie istniały, dlatego nikt nie musiał się stosować do proekologicznych zapisów w prawie. Dziś sprawa wygląda nieco inaczej.

Zgodnie z normą, obowiązują trzy klasy emisyjne dla kotłów: 3, 4 i 5. Ostatnia z nich dotyczy nowoczesnego sprzętu grzewczego, który uważa się za najlepszy, najbardziej ekologiczny i niesamowicie wydajny. Z kolei popularne dawniej piece kopciuchy uznawane są za bezklasowe, bo nie spełniają żadnych norm. Klasa danego kotła musi być umieszczona na tabliczce znamionowej. Jeśli takiej informacji nie ma, jest to pierwszy znak, że urządzenie nie spełnia żadnych kryteriów i najprawdopodobniej jest to kopciuch. Piec tego typu wygląda też dość charakterystycznie. Ma prostą konstrukcję prostopadłościanu i dwie zamykane komory. Konieczne jest dostarczenie samemu paliwa, ponieważ urządzenia nie mają automatycznego podajnika. Wylot spalin znajduje się w górnej części paleniska, a wlot powietrza tuż pod rusztem. Powietrze przepływa z dołu do góry.

Czy musisz wymienić piec kopciuch na inny?

Obowiązek dotyczący montażu i użytkowania źródeł ciepła reguluje uchwała antysmogowa. Przyjmowana jest przez konkretne sejmiki wojewódzkie na podstawie prawa ochrony środowiska. Ma to na celu znacznie zmniejszyć emisję szkodliwych gazów, a także wprowadzić do gospodarstw domowych wyłącznie kotły o klasie 5, czyli najbardziej ekologiczne. Mogą to być też urządzenia z certyfikatem ekoprojektu. Aktualnie w Polsce obowiązuje zakaz sprzedaży kopciuchów, jednak kwestia ich użytkowania ma się zmienić przez kolejne lata w każdym województwie.

Dokładne zapisy prawa są jednak zależne od danego regionu, dlatego konkretne daty wymiany pieców kopciuchów na nowe powinny zostać podane przez samorząd. Trzeba też zaznaczyć, że wskazane terminy są jednoznaczne z tym, że nie można stosować urządzeń bez tabliczek znamionowych lub starszych niż 10 lat. Piec na węgiel i drzewo trzeba wymienić na nowy, a wprowadzane na bieżąco zmiany będą trwać aż do 2027 roku.

Samorządy dopasowują regulacje uchwały antysmogowej do konkretnego terenu, dlatego obszary miejskie i wiejskie mogą mieć nieco inne założenia. Przykładem tego jest województwo dolnośląskie, w którym przyjęto aż trzy różne przepisy dotyczące źródeł ciepła, które obowiązują w danych strefach. Co za tym idzie, we Wrocławiu jest całkowity zakaz użytkowania pieców na węgiel i drewno.

Podczas zakupu kotła o wyższej klasie pamiętaj o sprawdzeniu tabliczki znamionowej. Wraz z urządzeniem powinna być również instrukcja obsługi dla instalatorów i użytkowników w języku polskim. To bardzo ważne, aby nie trafić na oszustów, którzy próbują handlować sprzętem niezgodnym z normami.

Jaki piec zamiast kopciucha wybrać?

Jak już wiesz, w najbliższych latach nastąpi całkowita wymiana kopciuchów na nowe źródła ciepła. Można zainwestować w kocioł 5 klasy, który może emitować nawet 90% mniej zanieczyszczeń niż dotychczasowe piece 3. klasy. Od 2018 roku to jedyny kocioł na paliwo stałe dopuszczony do sprzedaży, zasilany pelletem lub ekogroszkiem. Dzięki temu, że ma automatyczny podajnik, nie trzeba już samodzielnie dorzucać paliwa. Producenci wykorzystują też wiele nowoczesnych technologii, aby ułatwić użytkowanie, np. system półautomatycznego czyszczenia. Oczywiście taki piec, mimo że jest najwyższej klasy, nadal emituje do powietrza szkodliwe związki. Jest to jednak znacznie niższa emisyjność niż w przypadku pozostałych kotłów.

Do wyboru jest wiele innych rozwiązań w zakresie ogrzewania budynków mieszkalnych. Trzeba je jednak dopasować do rocznego zapotrzebowania energetycznego oraz budżetu zarówno w zakresie inwestycji, jak i późniejszej eksploatacji. Liczą się też kwestie techniczne.

Warto porównać i przeanalizować:

• pompę ciepła – coraz bardziej popularną w Polsce, ze względu na wysokie ceny prądu,

• ogrzewanie gazowe – bardziej ekologiczne rozwiązanie niż palenie węglem, jednak trzeba wziąć pod uwagę ceny gazu,

• ogrzewanie elektryczne – ekologiczne i efektywne, sama instalacja może nie być tak dużą inwestycją, ale trzeba do niej doliczyć ceny prądu.