Zdecentralizowane systemy rozdziału powietrza z zastosowaniem central GOLD

W 1984 roku szwedzki koncern Swegon wprowadził do produkcji system klimatyzacyjny o nazwie GOLD. System ten szybko stał się w europie jednym z wiodących produktów w swojej grupie urządzeń, a nowe i udoskonalane wersje central GOLD stale wytyczają kierunki rozwoju nowoczesnych i ekonomicznych urządzeń klimatyzacyjnych.

Nowy typoszereg central GOLD składa
się obecnie z 7 wielkości mogących
pracować przy 13 wartościach objętościowego
wydatku powietrza wentylacyjnego
w zakresie do 30 000 m³/h.
Wydajność poszczególnych wielkości
central została podwyższona m.in.
poprzez zwiększenie wirników wentylatorów,
poprawę wykorzystania mocy
silników elektrycznych, a także zwiększenie
pola powierzchni wlotów i wylotów
powietrza wentylacyjnego. Dodatkowym
efektem tych zabiegów było zmniejszenie
zużycia energii a co za tym idzie zmniejszenie
kosztów eksploatacji.
Centrala GOLD wyposażona jest w
wentylatory promieniowo-osiowe, wymiennik
do odzysku ciepła, kieszeniowe filtry
klasy F7 oraz wbudowany i w pełni
okablowany układ sterowania. Części
funkcyjne systemu GOLD jak: nagrzewnice,
chłodnice, przepustnice czy tłumiki
montuje się bezpośrednio za centralą lub
w kanałach wentylacyjnych.
Z początkiem 2006 roku zakłady
Swegon wprowadziły do produkcji nowe
warianty central GOLD z alternatywnymi
wymiennikami odzysku ciepła. Obecnie
do wyboru oferowany jest standardowy
i najbardziej energooszczędny wymiennik
rotacyjny RECOnomic oraz dla szczególnych
wymagań możliwy jest do zastosować
wymiennik ciepła krzyżowy lub
glikolowy.
Równolegle z nowym typem centrali
do produkcji wprowadzony został kompaktowy,
w pełni wyposażony agregat
chłodniczy przystosowany do współpracy
z centralą o nazwie CoolDX.

Układ sterowania centrali w standardzie
wyposażony jest w jednostki komunikacyjne
z nadrzędnymi systemami BMS
oraz posiada wbudowany program zarządzający
do sterowania centralą poprzez
standardową sieć komputerową.
Nowoczesna instalacja wentylacyjna
i klimatyzacyjna powinna charakteryzować
się nie tylko niskimi kosztami eksploatacyjnymi,
cichą pracą i zaawansowanym
układem sterowania, ale także
powinna być możliwie najbardziej elastyczna
w przyszłej eksploatacji, nawet
w przypadku zmiany funkcji pomieszczeń.
Podczas konstruowania systemu klimatyzacyjnego
GOLD szwedzcy inżynierowie
kierowali się założeniem, by stworzyć
urządzenie o najwyższych parametrach
technicznych, proste w instalacji
i użytkowaniu, ale zarazem uniwersalne
do zastosowania w większości instalacji
klimatyzacyjnych i wentylacyjnych. Jednocześnie
system GOLD poprzez swój
zaawansowany układ sterowania oferuje
rozwiązania i funkcje nawet dla najbardziej
wymagających użytkowników.
Podczas projektowania instalacji klimatyzacyjnych
i wentylacyjnych projektanci często
stają przed dylematem czy zastosować
system oparty na jednej lub kilku centralach
o dużej wydajności, czy też zastosować
układ zdecentralizowany z większą ilością
mniejszych urządzeń dla poszczególnych
stref lub pomieszczeń. Z reguły porównując
koszt samych central klimatyzacyjnych
rozwiązanie z mniejszą ilością urządzeń
o większej wydajności jest tańsze inwestycyjnie,
ale czy cała instalacja i inwestycja
jest tańsza?
Helsfyr Panorama w Oslo

Powyższy problem najlepiej zobrazuje
powyższy przykład biurowca Helsfyr
Panorama w Oslo, dla którego przeprowadzono
analizę kosztów inwestycyjnych
i eksploatacyjnych przy zastosowaniu
dwóch typów rozwiązań instalacji klimatyzacyjnej.

Pierwotny projekt zakładał zastosowanie
czterech dużych central klimatyzacyjnych
– dwie nawiewne i dwie
wywiewne. Centrale wyposażone były
w tzw. glikolowy odzysk ciepła. Centrale
nawiewne usytuowane były w maszynowni
na dachu, natomiast wywiewne
w maszynowni w podziemiach. Zastosowanie
central nawiewno-wywiewnych tylko
w maszynowni lub tylko w podziemiach
było technicznie niemożliwe ze względu
na gabaryty urządzeń.

Koncern Swego zaoferował rozwiązanie
z zdecentralizowanym układem central,
oparte na zastosowaniu urządzeń GOLD.
W rozwiązaniu tym przewidziano oddzielną
centralę dla każdej z 17 kondygnacji. Dla
potrzeb maszynowni na piętrze zaadaptowano
część pierwotnego szachtu – system
GOLD ze względu na swoje rozwiązania
konstrukcyjne i techniczne pozwala
na ograniczenie wymaganego miejsca
na maszynownię.
Po przeanalizowaniu dwóch rozwiązań
inwestor wybrał system oparty
na zaproponowanych centralach, który
daje następujące korzyści:
• dodatkowa powierzchnia użytkowa
na ostatniej kondygnacji – 445 m²;
• dodatkowa powierzchnia użytkowa
w podziemiach – 860 m²;
• oszczędności kosztów eksploatacyjnych
liczonych za okres 15 lat o kwotę
220 000 Euro.
W przypadku kosztów inwestycyjnych
część z nich uległa zwiększeniu, a część
– zmniejszeniu.
Zwiększone koszty inwestycyjne:
• zwiększony koszt zakupu central wentylacyjnych;
• wykonanie przegród między kondygnacjami
w szachtach;
• koszty instalacji elektrycznej.
Zmniejszone koszty inwestycyjne:
• mniejsze źródło ciepła;
• brak klap p. poż. dla instalacji wywiewnej;
• brak instalacji glikolowej odzysku ciepła.
Całość kosztów inwestycyjnych
zwiększyła się o około 140 000 Euro,
co jest niewspółmiernie mało przy zwiększeniu
powierzchni użytkowej o 1305 m²
i zmniejszeniu kosztów eksploatacyjnych
o 220 000 Euro w ciągu 15 lat.

Biurowiec 30 St Mary Axe w Londynie,
w którym zainstalowano 180 central GOLD


Projekt pierwotny
0 St Mary Axe
w Londynie

W przypadku
zdecentralizowanego
systemu
wentylacyjnego
inwestorzy
mają także możliwość
na etapowanie
inwestycji
i oddawanie
do użytkowania
poszczególnych
kondygnacji.

Projekt w oparciu o centrale GOLD
Takie etapowanie
zastosowano
w najwyższym
biurowcu
w Londynie – 30
St Mary Axe.
Koncern Swegon
zaproponował
także zmianę
pierwotnego
projektu, który
zakładał zastosowanie jednej centrali
na każdej z 34 kondygnacji.
Wybrano
koncepcję 6 mniejszych central GOLD
na każdym piętrze. Bardzo cicha praca
central oraz całkowity brak przenoszenia
wibracji pozwoliło na montaż urządzeń
w przestrzeni stropowej, bezpośrednio
w strefie użytkowej. Dzięki temu inwestor
zyskał dodatkowe 1028 m² powierzchni
pod wynajem.
Ze względu na wysoką sprawność
rotacyjnych wymienników odzysku ciepła
oraz energooszczędne wentylatory,
system oparty na centralach GOLD
spowodował dodatkowo obniżenie
kosztów eksploatacyjnych.
Podsumowanie

Przy wyborze systemu klimatyzacyjnego
lub wentylacyjnego należy kierować się
nie tylko porównaniem kosztów inwestycyjnych
samych urządzeń. Możliwość ograniczenia
wymaganego miejsca na maszynownie,
czy niskie koszty eksploatacyjne
w większym stopniu mogą wpływać na całkowite
koszty, które ponosi inwestor.
Nowoczesne zdecentralizowane
systemy klimatyzacyjne i wentylacyjne
oparte na centralach GOLD dodatkowo
zapewniają w bardzo wielu wypadkach
inwestorowi więcej korzyści niż systemy
centralnego rozdziału powietrza
oparte o jedną lub kilka central.
Z tego względu stosowanie układów
zdecentralizowanych, elastycznie dopasowujących
się do zmieniających warunków
użytkowania, a przede wszystkim
wynikające stąd oszczędności eksploatacyjne,
powodują coraz większą popularność
tych systemów w Europie Zachodniej.
Tendencje te są zgodne z coraz
silniejszym nurtem w Unii Europejskiej,
zmierzającym do ograniczenia poziomu
zużycia energii.
Wojciech Machowski – Dyrektor Handlowy
firmy SWEGON Sp. z o.o.
Źródło: Swegon