Wentylacje dachowe – co warto wiedzieć?

Aby nie doprowadzić do utraty właściwości termoizolacyjnych pokrycia, już na etapie projektowania budynku trzeba wziąć pod uwagę wentylacje dachowe. Sprawdź, co warto wiedzieć na ten temat.

Kilka słów o wentylacji dachu

Pokrycie dachowe to zwieńczenie każdego budynku użytkowego. O jego projekcie i wentylacji warto pomyśleć już na etapie projektowania. Tak samo, jak w przypadku pomieszczeń wewnątrz domu jednorodzinnego, czy przestrzeni przemysłowej, istotne jest zapewnienie odpowiedniego ciągu powietrza. Ciepłe powietrze jest lżejsze i wypychane jest przez zimne, przez co oddawane jest w głąb pokrycia dachowego. Skąd się ono bierze? Dach pobiera ciepło zarówno z wnętrza domu, jak i promieniowania słonecznego. Kiedy pokrycie zaczyna się rozgrzewać, powietrze znacznie zwiększa swoją objętość. Woda znajdująca się w materiałach budowlanych (np. betonie), zamienia się w parę wodną, a to przy dużym ciśnieniu gazów, może prowadzić do pojawienia się pęcherzy, spękań i naprężeń pokrycia papowego. Oczywiście im więcej wilgoci na jakiejkolwiek powierzchni, tym większe ryzyko powstawania grzybów i pleśni. O ich niekorzystnym wpływie na zdrowie wiemy nie od dzisiaj.

Dachy płaskie mają znacznie mniej wydajny ciąg termiczny niż te z większym kątem nachylenia. Istotnym czynnikiem jest tu wiatr, jednak jego skuteczność trudno ocenić podczas projektowania budynku użytecznego. Powierzchnie o większym kącie pochylenia mogą mieć mniejszą przestrzeń wentylacyjną, np. stosuje się tu specjalne szczeliny z drożnym wlotem i wylotem, aby para wodna mogła wydostawać się poza pokrycie dachowe.

Co trzeba wziąć pod uwagę? Wentylacja kalenicowa, czy szczeliny powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby dopasować je do:

• usytuowania budynku względem słońca,

• kształtu dachu (spadzistego, czy też płaskiego),

• materiału pokrycia dachowego,

• wiatru (kierunku, prędkości i ciśnienia).

Istotnym elementem może okazać się też zabezpieczenie przed gniazdowaniem ptaków i owadów. Wloty powinny być również umiejscowione w taki sposób, aby nie pozwoliły na przedostanie się wody (np. z opadów deszczu).

Wentylacja dachu z papy zależy też od rodzaju krycia wstępnego. W nowoczesnych metodach stosuje się membranę dachową, która ma większe właściwości paro przepuszczalne. Od rodzaju membrany (folii dachowej) zależy też, ile szczelin wentylacyjnych trzeba zaprojektować. Czasem wystarczy tylko jedna, pod pokryciem. Jednak jeśli folia nie ma wysokiej paro przepuszczalności, konieczna jest druga szczelina wentylacyjna.

Dlaczego wentylacje dachowe są tak istotne?

Codzienne korzystanie z budynków nie jest możliwe bez pojawiania się pary wodnej. Tak jak wcześniej wspominaliśmy, ciepłe powietrze unosi się do góry, narażając pokrycie dachowe na wilgoć. Skropliny, czy para wodna mogą spowodować duże problemy. Przede wszystkim pokrycie dachowe traci swoje własności termoizolacyjne. Dochodzi tym samym do wzrostu strat ciepła przez dach. W dodatku skropliny przekształcają się w zacieki, a te odpowiadają za zniszczenie poszycia. Wentylacje dachowe mają na celu zaprojektowanie i zbudowanie przestrzeni, w których powietrze może swobodnie przepływać, tak samo, jak w ciągach wewnątrz budynków. Im prostszy kształt dachu, tym lepiej jest zaprojektować cały prawidłowy system. W bardziej rozbudowanych konstrukcjach można łatwo zakryć szczeliny wentylacyjne np. poprzez ściankę wystającą poza dach czy komin, co również powoduje kłopoty.

Wentylacja dachu z wykorzystaniem papy

Papa wentylacyjna nie tylko wpływa na długotrwałą żywotność, trwałość uszczelnienia i wytrzymałość pokrycia dachowego, ale także jest odpowiedzialna za odprowadzanie wilgoci na zewnątrz. Zapobiega tym samym powstawaniu niekorzystnych warunków, w którym elementy wykończeniowe tracą swoje pierwotne właściwości. Papa perforowana ma specjalnie przygotowane otwory, które służą do jej mocowania np. na zagruntowanej powierzchni betonowej lub starym pokryciu. Przeznaczona jest do tworzenia wielowarstwowych pokryć dachowych. Układa się ją luźno na podłożu. Alternatywą dla tego rozwiązania jest papa mocowana mechanicznie do podłoża za pomocą łącznika. Podobnie jak poprzednio, zapewnia swobodną cyrkulację powietrza. Co ważne, w układach jednowarstwowych, trzeba zgrzać zakłady papy palnikiem gazowym. To gwarantuje szczelność hydroizolacji.

Aby prawidłowo odprowadzać wilgoć spod papy, trzeba zastosować tzw. kominki wentylacyjne. Celowo mówimy tu o liczbie mnogiej, ponieważ przyjmuje się, że jeden z nich powinien znaleźć się na obszarze 40-60 m2.

W niektórych miejscach papa wentylacyjna nie jest wskazana. To między innymi koryta odpływowe, pas przyokapowy, czy podłoże tuż przy kominach. Tam jest większe ryzyko wnikania wody pod pokrycie dachowe. Najlepiej ominąć te miejsca podczas projektowania wentylacji i odsunąć pas na odległość pół metra.

Wentylacja kalenicowa

Jednym z typów skutecznego systemu zapewniającego odpowiednią cyrkulację powietrza jest wentylacja kalenicy. Przeznaczona jest do montażu na szczycie dachów skośnych. Cieszy się dużą popularnością w budownictwie mieszkaniowym. Kalenica pełni rolę wylotu z kanału wentylacyjnego, dlatego znajduje się na samym końcu systemu, umożliwiając tym samym odpowiednią cyrkulację powietrza. Nie ma tu znaczenia, czy do pokrycia dachowego użyto membrany dachowej, czy desek.

Wentylacja kalenicowa wpływa nie tylko na przedłużenie żywotności Twojego pokrycia dachowego, ale również na wyrównanie różnicy pomiędzy temperaturą zewnętrzną i wewnętrzną. Gont to jedno z najtrwalszych pokryć dachowych, jednak o jego wygląd i właściwości trzeba zadbać. Kalenica przez cały czas współpracuje z okapem, dlatego taką instalację trzeba zaplanować już na etapie projektu budynku. Na kalenicy konieczne jest zamontowanie taśmy wentylacyjno-uszczelniającej. Z kolei w okapie należy zaprojektować skutecznie działający wlot powietrza. Pamiętaj o tym, że wentylacja kalenicowa może nie być wystarczająca, szczególnie przy dachach o niskim kącie nachylenia. Aby cały system działał prawidłowo, zdecyduj się na solidnie wykonane materiały. Wentylacja kalenicy z pewnością wpłynie na wzrost komfortu życia, regulacji wilgoci, a także możliwość prawidłowego przepływu powietrza pomiędzy izolacją a powierzchnią dachu.

Wentylacja kalenicowa do gontu może być dopasowana do całego wyglądu dachówki, dlatego wygląda estetycznie i spójnie. Na rynku jest wiele produktów różniących się pod względem wymiarów oraz zużycia. Popularna jest też wentylacja kalenicowa z jednoczęściowym odpowietrznikiem.