Rekuperacja w budynkach wielorodzinnych

Od kilkunastu lat systemy rekuperacji w budynkach wielorodzinnych z powodzeniem stosowane są na Zachodzie. Rekuperacja to nie tylko oszczędność energii, ale także lepsze samopoczucie mieszkańców. Dziś okazuje się, że wykonanie poprawnie funkcjonującego systemu wentylacyjnego w budynku jednorodzinnym może być dla developera sporo tańsze, niż wykonanie tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej.

Fot. 1. Schemat instalacji wentylacyjnej
z odzyskiem ciepła dla budynku
wielorodzinnego, zapewniającej niezależne
sterowanie poziomem wentylacji
w każdym mieszkaniu, opartej
na przeciwprądowych rekuperatorach
J.E.Storkair o sprawności 95,9%
zużyciu energii ok. 25 W.
Stwierdzenie: „tania rekuperacja w
budynkach wielorodzinnych” brzmi,
być może, nieco kontrowersyjnie -
drogi system rekuperacji będzie tańszy
niż wentylacja grawitacyjna? Okazuje
się, że jest to jak najbardziej
możliwe. Tematem budynków wielorodzinnych
zajmuję się już od kilku
lat, stale obserwuję również najnowsze
trendy w tej dziedzinie, jakie pojawiają
się w Europie Zachodniej.
Okazuje się, że pierwszym i najważniejszym elementem niezbędnym do
wykonania rekuperacji w cenie niższej niż wykonanie instalacji wentylacji
grawitacyjnej jest współpraca architekta,
projektującego nowy budynek,
z projektantem instalacji wentylacyjnej
oraz instalatorem, który instalację taką potrafi poprawnie wykonać.
Tylko wówczas osiągnąć można
efekt realnego obniżenia kosztów.
Skąd biorą się te oszczędności?
Oszczędność
powierzchni

W opracowywanych do tej pory
projektach budynków wielorodzinnych,
zazwyczaj cztero- lub pięciopiętrowych, powierzchnia zajmowana
przez poprawnie zaprojektowane
kominy wentylacyjne wynosiła od
0,6 do 1,3 m² na jedno mieszkanie o
średniej wielkości około 50 m². Okazuje
się, że decydując się na likwidację tradycyjnych kominów, zyskujemy
w każdym z mieszkań właśnie
taką powierzchnię, która przestaje
być powierzchnią techniczną, jaka
nie powinna być wliczana w cenę
mieszkania, a staje się powierzchnią
mieszkalną, za którą przyszły użytkownik
mieszkania zapłaci. Przy
dzisiejszych cenach mieszkań, wynoszących
od 3500 nawet do 6000 i
więcej złotych za 1 m² samo zwiększenie
powierzchni mieszkania
kosztem likwidowanych kominów
pozwoli na częściowe pokrycie kosztów
instalacji rekuperatora.
Bez kominów
Ponadto coraz bardziej świadomy
klient, mając wybór mieszkania bez
rekuperatora czy wyposażonego w rekuperator,
na pewno zapłaci nawet
100 PLN więcej za 1 m² mieszkania,
które zagwarantuje mu nie tylko obniżenie kosztów eksploatacyjnych,
ale również brak ryzyka wilgocenia i
zagrzybienia ścian, niszczenia mebli
czy choćby likwidacji efektu „dmuchania”
zimnym powietrzem przez
nieprawidłowo działająca kratkę
wentylacyjną w łazience. W efekcie
deweloper już w tym momencie nie
musi martwić się o dodatkowy koszt
instalacji rekuperatora. Koszt prawidłowo
wykonanej instalacji, opartej
na dobrej klasy rekuperatorze wynosi
dla średniej wielkości mieszkania od
8 do nawet 13 tys. PLN. Deweloper
musi w tym momencie zapłacić za
dodatkowy system, ale… okazuje
się, że w kosztorysie budynku znika
kilka pozycji, w tym jedna dość znacząca:
koszt wykonania kominów
wentylacji grawitacyjnej, które w
momencie instalacji rekuperatora
stają się zbędne. Ponadto zgodnie z
przepisami okna takiego mieszkania
nie powinny być wyposażane w nawiewniki
czy rozszczelniacze: w domu
wyposażonym w wentylację mechaniczną
nawiewno-wywiewną korzystanie
z nich staje się sprzeczne z
przepisami – stanowią one element
wentylacji grawitacyjnej. Znikają
koszty kratek wentylacyjnych oraz
wentylatorków wspomagających czy
nasad kominowych – również zbędnych
w przypadku zastosowania rekuperacji.
Efekt: rekuperacja staje
się tańsza i na pewno dużo bardziej
opłacalna niż wentylacja grawitacyjna!
Warto również wspomnieć o niejednokrotnie
bardzo wysokich kosztach
wtórnych generowanych przez
źle działająca wentylację: mieszkańcy
żądają odszkodowań za zniszczone
przez wilgoć mienie oraz osuszenia
ścian mieszkań. Koszty procesów
oraz osuszania potrafią dość znacznie
nadszarpnąć budżet niejednej spółdzielni mieszkaniowej.


Fot. 2. ComfoAir 140 – rekuperator
oparty na wymienniku przeciwprądowym,
który dzięki specjalnej konstrukcji
bezproblemowo
mieści się w
podwieszonym suficie,
zużywa zaledwie
15 W energii!
Realizacja systemu
Jak zrealizować więc system rekuperatora
dla budynku wielorodzinnego?
Najprostszy sposób to
zastosowanie dużej centrali wentylacyjnej
oraz rozprowadzenie powietrza
do wszystkich mieszkań w
danej kondygnacji (poziomo) lub w
danym pionie mieszkalnym (pionowo).
Rozwiązanie to, mimo wysokiej
skuteczności i wielu zalet, ma
także dwie spore wady: mieszkańcy
poszczególnych mieszkań nie mają
zazwyczaj możliwości indywidualnej
regulacji ilości powietrza wymienianego
w mieszkaniu, ponadto
duże główne kanały wentylacyjne
na pewno staną się uciążliwością
dla projektanta takiego budynku.
Nieco droższym, choć dużo skuteczniejszym
oraz na pewno wygodniejszym
w użytkowaniu rozwiązaniem
jest zastosowanie niewielkich
central wentylacyjnych obsługujących
pojedyncze mieszkania. System
taki pozwala na stosunkowo łatwe
ukrycie kanałów wentylacyjnych,
bez ingerencji w powierzchnię mieszkania, ale także indywidualną
regulację ilości powietrza w
każdym lokalu, dzięki czemu bardzo
łatwo dostosowuje się go do indywidualnych
upodobań czy choćby
godzin nieobecności mieszkańców
(rysunek). Maksymalne obniżenie kosztów takiego systemu, zarówno
kosztów instalacyjnych, jak
również późniejszych kosztów eksploatacyjnych
możliwe będzie jedynie
przy profesjonalnym rozwiązaniu
instalacji oraz zastosowaniu
urządzeń o odpowiednich parametrach.
Niestety, polski rynek budownictwa
mieszkaniowego z trudem
akceptuje rozwiązania, które
nie są w danym momencie absolutnie
najtańszymi, dostępnymi na
rynku. Często, niestety, fakt zastosowania
systemu rekuperatora odbierany
jest przez użytkowników
mieszkań negatywnie w wyniku zastosowania
urządzeń o kiepskich
parametrach, w wersjach maksymalnie
uproszczonych, pracujących
po prostu głośno czy w przypadku
nieprawidłowego wykonania instalacji
wentylacyjnej. Aby uniknąć
późniejszych kłopotów, warto przed
podjęciem decyzji o wyborze dostawcy
urządzeń oraz wykonawcy
instalacji poradzić się fachowca!
Wykonanie instalacji rekuperatora
w bloku wiąże się z koniecznością
zastosowania innych rozwiązań
wynikających z przepisów dotyczących
wentylacji: przykładowo,
ogrzewanie poszczególnych mieszkań
czy choćby konstrukcja kuchni
(gazowa-elektryczna) muszą zostać
rozwiązane w sposób spełniający
warunki określone przy wyborze i
zastosowaniu wentylacji mechanicznej
z odzyskiem ciepła. Ale to
już temat na kolejną dyskusję.
Maciej Kosowski
Fot. z archiwum firmy J.E. Storkair
Źródło: