Montaż klap rewizyjnych

Przepisy narzucają na nas obowiązek montażu klap rewizyjnych. Dzięki prawidłowemu doborowi wymiarów, lokalizacji oraz odpowiedniej metodzie montażu elementy umożliwią i ułatwią czyszczenie instalacji wentylacyjnej.

O czyszczeniu instalacji wentylacyjnej lub klimatyzacyjnej należy myśleć już na etapie jej projektowania. Tylko odpowiednie zaplanowanie danych rozwiązań, czyli elementów rewizyjnych, pozwoli na przeprowadzenie skutecznego procesu czyszczenia podczas eksploatacji. Oczywiście, przekonują o tym przepisy – według nich wszystkie składowe systemu muszą być przystosowane do czyszczenia, łatwo dostępne i odporne na korozję. Norma PN-EN 12097 z 26 września 2007 r. zawiera informacje dotyczące konkretnych elementów sieci, których zadaniem jest ułatwienie przeprowadzenia prac konserwacyjnych. Norma wskazuje ponadto, że konieczne jest dostosowanie wymiarów klap do wymiarów kanałów wentylacyjnych. W praktyce dobór ogranicza się do zmierzenia średnicy kanału i sprawdzeniu w informacjach producenta np. umieszczonych na opakowaniu, czy dana klapa dedykowana jest do danej średnicy. 

Po za tym w myśl przepisów konieczne jest takie montowanie elementów rewizyjnych, aby można je było zdemontować w celu obsługi oraz czyszczenia przewodów. Jeśli montaż otworów rewizyjnych nie jest możliwy, podczas czyszczenia konieczny będzie demontaż całego elementu składowego instalacji. 

 

Wymiary klap rewizyjnych 

Rozmiary klap rewizyjnych dobieramy przede wszystkim do rozmiarów, przekrojów przewodów wentylacyjnych. 

Minimalne wymiary otworu względem wielkości okrągłego kanału wentylacyjnego wg PN-EN 12097

^a) W przypadku dodatkowych wielkości stosuje się wymaganie najbliższej wielkości nominalnej

 

 

Minimalne wymiary otworu względem wielkości prostokątnego kanału wentylacyjnego wg PN-EN 12097

 

Jeśli z kolei otwory są wykonywane na końcach przewodów, wtedy ich wymiary powinny być równe wymiarom przekroju poprzecznego przewodu. W przypadku kanałów wentylacyjnych o małym przekroju (tzn. gdy jeden lub dwa wymiary przekroju poprzecznego przewodu są mniejsze niż wskazywałyby na to wytyczne), otwór montujemy tak, aby jego krótsza krawędź była równoległa do krótszej ścianki przewodu.

Co interesujące, dopuszczalne jest wykonanie mniejszych otworów niż wskazane lub zamontowanie klap w większych odległościach od siebie, o ile tylko umożliwia to zakładana metoda czyszczenia. Należy przy tym spełnić jeden warunek: uwzględnić to w dokumentacji i w oznaczeniu otworów.

 

Liczba otworów

Ilu otworów rewizyjnych potrzebujemy? Należy zaplanować je tak, aby żadna część instalacji nie zawierała więcej niż jedną zmianę średnicy, jedną zmianę kierunku większą niż 45 st., 7,7 m przewodu – wszystko to licząc od pokrywy rewizyjnej. Według przepisów odległości pomiędzy pokrywami nie powinny przekroczyć 10 m (w prostych odcinkach poziomych; o ile w przewodzie nie znajduje się żadna przeszkoda typu przepustnica, klapa pożarowa czy tłumik) lub 3-5 m, jeśli mamy do czynienia z powietrzem kategorii WYW 4 (w zależności od zanieczyszczenia powietrza).

 

Dobór klap rewizyjnych

Klapy rewizyjne mogą być wykonane z blachy ocynkowanej, kwasoodpornej lub aluminiowej. „Należy oczywiście tak dobrać materiał, aby był on odpowiedni do materiału kanałów. Jeśli mamy kanały ocynkowane – najbardziej typowe – to kupujemy klapy ocynkowane. Jeśli mamy przewody aluminiowe czy kwasoodporne, właśnie takie kanały należy wybrać” – mówi Rafał Olejnik, dyrektor marketingu w firmie ALNOR Systemy Wentylacji. Dobierając klapy rewizyjne, musimy wziąć pod uwagę również warunki, w jakich będą eksploatowane. „W standardowych klapach odporność pokręteł sięga 80° C. Natomiast w przypadku instalacji, w której panują wyższe temperatury, należy stosować klapy z pokrętłami, które mają odporność do 260° C” – podpowiada. Aby zapewnić szczelność połączenia oraz nie doprowadzić do obniżenia parametrów cieplnych czy akustycznych, klapy są wyposażane w uszczelkę z pianką poliuretanową. Poza tym warto kupić klapy, które były testowane na klasę szczelności.

Montaż

W gotowym kanale wentylacyjnym otwór wycinany jest według dostarczonego przez producenta wzorca. Odklejamy górną warstwę szablonu i naklejamy są na kanale (lub odrysowujemy wzór na powierzchni kanału). Następnie wiercimy otwór startowy i wycinamy otwór, kierując się krawędziami szablonu. W wielu modelach nakładamy klapę na wycięty otwór i dokręcamy dwa pokrętła, dzięki czemu pokrywa zaciska się na kanale. Klapy rewizyjne muszą być zamontowane w taki sposób, aby nie doszło do obniżenia wytrzymałości i szczelności przewodów. Po wykonaniu otworów parametry cieplne, akustyczne czy przeciwpożarowe nie mogą ulec zmianie.

Nie we wszystkich przewodach

„Nie można montować klap rewizyjnych w przewodach elastycznych, szczególnie takich na spiralnie zwiniętym drucie. Montaż klap w przewodach typu FLEX teoretycznie jest możliwy, ale nie praktykowany. Większość przewodów jest montowana na zakończeniach instalacji przy puszkach lub nawiewnikach i właśnie podczas ich czyszczenia – następuje wymiana lub czyszczenie przewodów” – tłumaczy Rafał Olejnik z firmy ALNOR Systemy Wentylacji.

 

Czyszczenie kanałów izolowanych

Interesującym zagadnieniem jest również czyszczenie kanałów izolowanych. Wiele firm zastanawia się, czy montaż klap rewizyjnych jest możliwy w izolowanych przewodach z płaszczem stalowym. „W przypadku rur, prostokątnych i okrągłych, z płaszczem istnieje kilka rozwiązań, które mogłyby umożliwić zamontowanie takiej klapy rewizyjnej. Zależą one od grubości izolacji. Przy izolacji o grubości 100 czy 150 mm najrozsądniej jest wyciąć dwa otwory - w płaszczu większy, a w kanale mniejszy – i wtedy w kanale zamontować jedną klapę rewizyjną, następnie uzupełnić izolację termiczną, a później zamontować drugą klapę rewizyjną. Natomiast jeśli jest to cieńsza izolacja, np. 20-25 mm, wtedy nie da się zamontować dwóch klap – wówczas można zamontować pokrywy z dłuższymi elementami i ściskać wewnętrzny i płaszcz wewnętrzny tą klapą. W przypadku prostokątnych kanałów izolowanych warto rozważyć montaż klap IPFD które już posiadają izolacje termiczna o grubości 20 mm” – mówi ekspert.

W przypadku, gdy montaż klap rewizyjnych jest niemożliwy, konieczny będzie demontaż poszczególnych odcinków instalacji wentylacyjnej. Warto o tym pamiętać podczas projektowania systemu.

 

 

Opracowanie: Redakcja
Autor: Iwona Bortniczuk
Współpraca merytoryczna: Rafał Olejnik, dyrektor marketingu, ALNOR Systemy Wentylacji