Zabezpieczenie ppoż. kanałów wentylacyjnych - 3 różne rozwiązania

Montaż klap ppoż. czy izolacja kanału wentylacyjnego prowadzonego przez strefę pożarową, której nie obsługuje – jakie przyjąć rozwiązanie i kiedy stosować?

Montaż klap ppoż. czy izolacja kanału wentylacyjnego prowadzonego przez strefę pożarową, której nie obsługuje – jakie przyjąć rozwiązanie i kiedy stosować?
Odpowiada: Tomasz Kamieński, Kierownik działu wentylacji pożarowej Mercor

W Dzienniku Ustaw Nr 75 w Rozdziale 6, paragrafie 268 pkt 5 istnieje zapis, mówiący że:

„Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne prowadzone przez strefę pożarową, której nie obsługują, powinny być obudowane elementami o klasie odporności ogniowej (EI), wymaganej dla oddzielenia przeciwpożarowego tych stref pożarowych, bądź też wyposażone w przeciwpożarowe klapy odcinające”. Wybór sposobu zabezpieczenia nieobsługiwanej strefy przed skutkami pożaru w odniesieniu do kanału wentylacyjnego należy rozpatrywać w dwóch podstawowych kategoriach: technicznej oraz cenowej. Do wyboru mamy następujące warianty rozwiązania problemu:

• izolacja wełną mineralną istniejącego kanału stalowego na całej długości do stopnia wymaganej przepisami odporności ogniowej bez stosowania klap ppoż. (rys. 1);
• budowa kanału samonośnego o odporności ogniowej ze specjalnych płyt bez stosowania klap ppoż. (rys. 2);
• kanał nieizolowany ogniowo (blaszany), wyposażony na przejściu przez strefę, której nie obsługuje w przeciwpożarowe klapy odcinające (rys. 3).

Izolacja kanału wełną mineralną

Izolacja istniejącego kanału stalowego wełną mineralną jest czynnością niewymagającą specjalistycznego sprzętu oraz zbyt wielu materiałów (rys. 1). Do montażu potrzebujemy szpilek montażowych, wełny mineralnej – o odpowiedniej gęstości i budowie zapewniającej uzyskanie wymaganej odporności ogniowej – którą przycinamy na odpowiednie odcinki, kleju montażowego oraz specjalnej taśmy łączącej. Wykonanie izolacji nie jest czasochłonne, co jest niewątpliwie zaletą tego sposobu. Ciężar izolacji nie jest duży, co również wpływa na korzyść opisywanego sposobu. Niestety znaczna grubość izolacji (np. dla uzyskania 2 h odporności ogniowej wynosi ok. 90mm) jest sporą przeszkodą, szczególnie tam gdzie brakuje miejsca i przestrzeni. Na niekorzyść izolacji kanałów blaszanych wełną mineralną wpływa trwałość izolacji oraz niska jej odporność na uszkodzenia mechaniczne. Wadą jest również to, że trzeba wykonać izolację kanału na całym Zabezpieczenie ppoż. kanałów wentylacyjnych – 3 różne rozwiązania obwodzie, co niekoniecznie wymagane jest podczas budowy kanałów samonośnych, które opiszę poniżej.

Kanały samonośne o odpowiedniej odporności ogniowej

W przypadku budowy kanału samonośnego (rys. 2) podstawową i najważniejszą sprawą jest zapewnienie wysokiej kultury montażu kanału, gwarantujące długoletnią jego szczelność oraz poprawną pracę. Musimy pamiętać, że nie mamy tutaj kanału stalowego, dla którego uzyskanie szczelności jest sprawą prostą. Podobnie, jak podczas prac związanych z wykonywaniem izolacji wełną mineralną będziemy potrzebować wkrętów, płyty prefabrykowanej przyciętej na odpowiednie odcinki, kleju montażowego, opasek uszczelniających (wykonanych z płyty). Budowa kanału i związana z tym czasochłonność wykonania zależy od stopnia skomplikowania trasy kanału. Im więcej kształtek musimy wykonać, tym oczywiście czas potrzebny na montaż systemu jest dłuższy. Grubość ścianki kanału jest jego zaletą (np. dla uzyskania 2 h odporności grubość wynosi tylko ok. 45 mm, a nie jak dla wełny ok. 90 mm). Wykonanie kanału samonośnego wymaga w przybliżeniu połowę mniej przestrzeni niż zaizolowanie kanału wełną mineralną dla osiągnięcia takich samych wymiarów netto. Niestety, ciężar kanału jest większy niż izolacji z wełny mineralnej, co jest zjawiskiem niekorzystnym z punktu widzenia sposobu mocowana oraz systemu podwiesi. Niewątpliwą zaletą opisywanego sposobu jest możliwość budowy kanałów trójstronnych lub dwustronnych, polegająca na wykorzystaniu właściwości ogniowych oddzieleń (ścian i stropów), które uzupełniają brakujące ścianki kanału samonośnego.

Klapy odcinające na kanale nieizolowanym

Ostatnim z opisywanych sposobów jest montaż na końcach przewodu, w ścianach oddzielenia pożarowego, przeciwpożarowych klap odcinających (rys. 3). Zastosowane klapy mają za zadanie, w przypadku pożaru w strefie nieobsługiwanej przez przechodzący kanał i jego przepaleniu, odciąć daną strefę od pozostałych stref w budynku, nie dopuszczając do rozprzestrzenienia się dymu i ognia. W tym wypadku, bez względu na złożoność kanału, liczbę kształtek itd., czasochłonność wykonania zabezpieczenia jest taka sama, i wynika z czasu potrzebnego na wmurowanie klap oraz połączenie ich z kanałem. W rozwiązaniu z zastosowaniem klap ppoż. nie zmienia się ciężar kanału (jak w innych opisywanych sposobach), przez co oszczędzamy  na systemie mocowań. Do zamurowania klapy potrzebujemy tylko samo urządzenie oraz zaprawę betonową. Ogólny czas wykonania opisywanego systemu jest wielokrotnie krótszy niż izolacja kanału bądź budowa kanału samonośnego oraz nie wymaga specjalistycznego przygotowania i narzędzi. W związku z brakiem izolacji, kanał zajmuje najmniej (z omawianych w artykule wariantów) miejsca w tak cennej dzisiaj przestrzeni technicznej budynku. Ważną kwestią w opisywanym systemie jest zastosowanie do „osadzenia” klap zaprawy betonowej oraz zachowanie granicy wmurowania urządzenia, umożliwiającej uzyskanie odpowiedniej odporności ogniowej przegrody, w której klapa jest zainstalowana. Decydując się na ten wariant, musimy pamiętać o oporach przepływu powstających na stosowanych klapach i uwzględnić je podczas doboru wentylatorów lub central wentylacyjnych.

Podsumowując...

Każdy z opisanych sposobów jest dopuszczony do stosowania. Wybór wariantu jest sprawą indywidualnego podejścia projektanta oraz instalatora. Dla prostych i krótkich odcinków kanałów biegnących w strefie, której nie obsługują, gdzie mamy do dyspozycji dużo miejsca i kanał nie będzie narażony na uszkodzenia mechaniczne, najtańszym oraz najszybszym rozwiązaniem będzie izolacja kanału stalowego wełną mineralną. Jeśli nie mamy miejsca, kanały są proste i krótkie oraz istnieje zwiększone ryzyko powstania uszkodzeń, powinniśmy zastosować wariant drugi i wykonać kanały samonośne. Koszt wykonania będzie nieco wyższy, ale wygospodarujemy miejsce na inne instalacje, obniżając sumaryczny koszt inwestycji. Jeśli technicznie będzie możliwe wykonanie samonośnego kanału dwustronnego, to zaoszczędzimy połowę materiału i koszt może okazać się dużo niższy od izolacji wełną mineralną. Jeśli kanał w strefie, której nie obsługuje, jest skomplikowany (duża liczba kształtek) i długi, na pewno najtańsze i najszybsze ze względu na montaż okaże się zakupienie i zainstalowanie dwóch klap w ścianach oddzielenia pożarowego, jednej na wejściu, drugiej na wyjściu kanału ze strefy. W tym wypadku nie musimy martwić się o ciężar, szczelność oraz ilość dostępnego miejsca.

Źródło: Polski Instalator nr 05/2007

Źródło: ''