Wydajność urządzeń HVAC i wysoka jakość powietrza w okresie zimowym

Dla wielu zarządców budynków zmiana pór roku sygnalizuje potrzebę przygotowania systemów HVAC do kolejnego sezonu. Zadanie polega przede wszystkim na zapewnieniu komfortowych warunków dla użytkowników wnętrz biurowych czy handlowych o każdej porze roku i przy każdych warunkach atmosferycznych.

Dla wielu zarządców budynków zmiana pór roku sygnalizuje potrzebę przygotowania systemów HVAC do kolejnego sezonu. Zadanie polega przede wszystkim na zapewnieniu komfortowych warunków dla użytkowników wnętrz biurowych czy handlowych o każdej porze roku i przy każdych warunkach atmosferycznych. Nie mniej istotne zagadnienie stanowi utrzymanie płynnego działania systemu HVAC oraz racjonalne gospodarowanie energią elektryczną.
Wahania temperatur w pomieszczeniach powodują nie tylko dyskomfort czy choroby u użytkowników, ale także mają wymiar finansowy. Badania wykazały, iż produktywność pracowników spada, gdy temperatura wnętrz wychodzi poza ramy komfortu, kształtującego się w przedziale od 20,5 do 23oC. Znaczne zmiany temperatury oraz nierównomierny rozkład ciepła w budynku oznacza także stratę energii i zwiększenie kosztów utrzymania. Utrzymanie odpowiedniego przedziału temperatur we wnętrzach staje się zatem absolutnym priorytetem dla operatorów systemów HVAC.
Poruszanie się pomiędzy pomieszczeniami, korytarzami i innymi przestrzeniami budynków o różnej temperaturze jest nie tylko niekomfortowe, ale również niezdrowe – zwłaszcza, gdy użytkownicy przemieszczają się pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami wielokrotnie w ciągu jednego dnia. Często zdarza się, iż strefy temperatur tworzone są przez charakterystyczne uwarunkowania konstrukcyjne budynków, jak chociażby podział pomieszczeń, układ ścian działowych, umeblowanie czy nawet nieszczelne okna. Ważnym, zatem jest, aby usunąć wszystkie elementy, utrudniające nieskrępowany przepływ wentylowanego powietrza zaś termostaty umieścić w miejscach, nie powodujących błędnych odczytów wahań temperatury czy wilgotności. Nawiewy, wywietrzniki oraz wiatraki należy utrzymywać w czystości i regularnie odkurzać. Nie mniej ważne jest regularne sprawdzanie stanu zaworów wentylacyjnych.
Zatrudnienie eksperta, który sprawdzi stan i szczelność instalacji HVAC metodą termograficzną jest drogie. Może jednak dać wiele ważnych odpowiedzi na temat stanu technicznego instalacji, zlokalizować miejsca uchodzenia powietrza przez nieszczelne okna lub drzwi oraz wskazać na „ciepłe miejsca”, za których tworzenie odpowiedzialna jest nieszczelna lub uszkodzona instalacja. Z kolei badanie termograficzne zewnętrznej struktury budynku może wskazać miejsca utraty ciepła czy uszkodzenia powłoki izolacyjnej budynków.
W sezonie grzewczym powietrze we wnętrzach budynków robi się suche. Jego wilgotność powinna być utrzymywana na poziomie około 50% jakkolwiek zależy to również od sposobu wykorzystania pomieszczeń. Dla przykładu w pomieszczeniach komputerowych, względna wilgotność powietrza powinna wahać się w przedziale od 45 do 55% aby zapewnić optymalną wydajność sprzętu. Zbyt wysoka wilgotność może doprowadzić do korozji podzespołów, podczas gdy zbyt suche powietrze może powodować powstawanie wyładować elektrostatycznych i uszkodzić komponenty.
W okresie zimowym szczególna rolę odgrywa prewencyjne serwisowanie urządzeń HVAC. Pozwala ono na drastyczne zmniejszenie zawodności systemu oraz zaoszczędzenie od 12 do 18% kosztów w porównaniu z naprawami, dokonywanymi w chwili awarii systemu. Serwisowanie zapobiegawcze pozwala na zaoszczędzenie nawet 40% kosztów napraw awaryjnych.
W dużym stopniu wydajność urządzeń grzewczych zależy od tego, czy w okresie jesiennych przygotowań podjęto odpowiednie kroki, jak chociażby dokonanie inspekcji bojlerów, podgrzewaczy wody, wymienników ciepła, pomp, izolacji czy w końcu sprawdzenia poziomu płynów zapobiegających zamarzaniu (antifreeze). Wszystkie te elementy powinny być również regularnie sprawdzane w okresie grzewczym – zwłaszcza gdy istnieje duże prawdopodobieństwo znacznych spadków temperatury powietrza.
W okresie zimowym głównym zadaniem jest utrzymanie odpowiedniej temperatury wnętrza bez niepotrzebnego ich przegrzewania. To ważne, aby kontrolować poziom i rozkład temperatury w budynku a następnie dokumentować to w odpowiedni sposób. Pozwala to na wydajne kontrolowanie procesów przepływu ciepła w budynku i szybką reakcję w przypadku powstania niesprawności lub zmniejszonej wydajności systemu HVAC. Odpowiednia konserwacja i kontrola systemów HVAC zapewni komfort dla użytkowników oraz energooszczędność urządzeń, a co za tym idzie, zmniejszone koszty utrzymania.
Efektywne działania mające na celu przygotowanie systemów HVAC do sezonu zimowego to między innymi:
- regularna analiza, inspekcje oraz prowadzenie serwisowania prewencyjnego
- sprawdzanie dachów, okien i systemów wentylacji w celu odkrycia wycieków ciepła
- zamykanie wywietrzników, okien i drzwi w celu zaoszczędzenia energii
- odpowiednie przestawienie włączników czasowych po zmianie czasu na zimowy/letni
- usunięcie przeszkód znajdujących się w okolicach wylotów wentylacyjnych
- wprowadzenie harmonogramu regularnych przeglądów urządzeń wentylacyjnych
- prowadzenie szkoleń dla pracowników/użytkowników pomieszczeń z zakresu oszczędności ciepła i energii oraz zapobiegania awariom systemu HVAC.
Autor: Paweł Markiton - Trane, Dyrektor Zarządzający na Polskę, Białoruś, Ukrainę oraz Kraje Bałtyckie