Wentylatory oddymiające

Najważniejszym zadaniem wentylatorów oddymiających jest, jak sama nazwa wskazuje, usunięcie dymu, ograniczenie jego rozprzestrzeniania, zachowanie wolnych dróg ewakuacyjnych oraz zapewnienie dostępu do zagrożonych pomieszczeń dla straży pożarnej.

W początkowej fazie pożaru, dla ludzi, największym zagrożeniem
jest dym. Ogranicza on widoczność, dezorientuje, powoduje,
że nie mamy czym oddychać, truje. Najważniejszym zadaniem
wentylatorów oddymiających jest, jak sama nazwa wskazuje,
usunięcie dymu, ograniczenie jego rozprzestrzeniania, zachowanie
wolnych dróg ewakuacyjnych oraz zapewnienie dostępu do zagrożonych pomieszczeń dla straży pożarnej.


Trudno dzisiaj wyobrazić sobie
obiekt, w którym przebywa równocześnie
mnóstwo ludzi, jak centra
handlowe, domy towarowe, kina czy
biurowce bez zabezpieczeń pożarowych.
Natomiast sercem instalacji
oddymiania są właśnie wentylatory
oddymiające.
Zastosowanie wentylatorów oddymiających,
mogących pracować w wysokiej
temperaturze, umożliwia zaprojektowanie
sprawnego systemu
oddymiającego, który może pracować
w odpowiednio długim czasie. Szczególnie
ważna jest odporność cieplna
wentylatora, a także przystosowanie
systemu zasilania energetycznego do
pracy w wysokiej temperaturze. Ilość
zadymionego powietrza, jaką powinien
odciągnąć układ wentylatorów
oddymiających, jest obliczana na
podstawie obciążenia ogniowego,
nieszczelności występujących w
przegrodach budowlanych, liczby
wymian powietrza.
Wentylatory dymowe wykonane są
z materiałów odpornych na temperaturą, a obudowa jest specjalnie izolowana.
Silnik w wentylatorze z napędem bezpośrednim może mieć niezależny układ chłodzenia powietrzem
zewnętrznym. W innych przypadkach
silnik powinien być oddzielony
specjalną osłoną. Wentylatory z
napędem pośrednim mogą mieć silnik
usytuowany poza przegrodą
ognioodporną. Stosuje się także rozwiązania
umożliwiające schładzanie
pasków transmisyjnych, łożysk lub
innych części napędu.


Najważniejszą jednak rzeczą jest
to, aby wentylator posiadał potwierdzoną
badaniami rzeczywistą odporność
na temperaturę w określonym
czasie. Jeżeli jest podana dopuszczalna
temperatura pracy np. 400°C, to
wentylator musi niezawodnie pracować
przez przyjęty czas, np. 120 min.
W zależności od potrzeb oraz rodzaju
instalacji, możemy zastosować
wentylatory osiowe lub promieniowe,
do montażu w kanałach o przekroju
kołowym lub prostokątnym,
wentylatory z napędem bezpośrednim
lub napędzane za pomocą przekładni
pasowej, jak również wentylatory
w wykonaniu dachowym.
Wentylatory osiowe
Przykładem mogą być wentylatory
THGT. Są to wentylatory osiowe
przeznaczone do montażu w kanałach okrągłych. Obudowę mają wykonaną
z blachy stalowej, galwanizowanej,
natomiast wirnik z aluminium,
ze zmiennym kątem pochylenia
łopatek. Silniki, jednobiegowe,
trójfazowe, standardowo wykonane
są w klasie izolacji H i mają stopień
ochrony IP55. Mogą też być wykonywane
w wersjach dwubiegowych.


Wentylatory te, oprócz pracy w instalacji
oddymiania budynków, można stosować do pracy ciągłej w zwykłych systemach wentylacyjnych.
Przy pracy ciągłej mogą transportować
medium o temperaturze do
+70°C. Maksymalne wydajności
sięgają 110 000 m3/h, natomiast ciśnienia
statyczne osiągają maksymalną
wartość rzędu 1200 Pa.
Wentylatory promieniowe
W przypadku wentylatora typu
CHAT w obudowie galwanizowanej,
izolowanej akustycznie, umieszczony
został wentylator promieniowy.
Wirnik wykonany jest z aluminium,
łopatki pochylone są do tyłu. Konstrukcja
oraz odpowiednie wytłumienie
powodują, że jest to urządzenie
stosunkowo ciche jak na swoje
parametry pracy. Emitowany poziom
ciśnienia akustycznego wynosi w zależności od modelu od ok. 53 do 60
dB(A). Przepływ powierza kształtuje
się w ilości od 5700 m3/h dla modeli
najmniejszych do 17 100 m3/h w
przypadku największych wentylatorów
z typoszeregu. Maksymalne ciśnienia
statyczne sięgają 900 Pa.


Promieniowe wentylatory z napędem bezpośrednim (np. modele
ILHT) mają silnik zamontowany
poza przepływem powietrza. Charakteryzują
się one możliwością
przekładania paneli wlotowych i wylotowych,
co ułatwia dostosowanie
do wymogów instalacji. Obudowa i
wirnik wykonane są z galwanizowanej
blachy stalowej. Silniki mają klasę izolacji F i stopień ochrony IP55.
Mogą być jednofazowe 230V, 50Hz
lub trójfazowe 230/400V, 50Hz (na
życzenie 2-biegowe).
Silnik poza strumieniem
Ciekawym rozwiązaniem wśród
wentylatorów oddymiających są
wentylatory wyposażone w silnik
znajdujący się poza strumieniem
przepływającego powietrza (np.
model typu CVHT). W tym przypadku
obudowa wykonana jest z
galwanizowanej blachy stalowej.
Wirnik jest dwustronnie ssący z łopatkami
pochylonymi do przodu.


Wentylatory przystosowane są do
montażu w pozycji poziomej, standardowo
wyposażone są w wibroizolatory.
Napęd przenoszony jest
za pomocą przekładni pasowej.
Konstrukcja pozwala na osiąganie
wydatku od 750 do 50 000 m3/h i
ciśnienia statycznego do 600 Pa.
Wentylatory dachowe mogą być
wykonane z wylotem poziomym
(np. model CTH) lub z wylotem
pionowym (przykładem może być
model CTV). Oba typy przeznaczone
są do pracy ciągłej w wysokich
temperaturach. Mogą przetłaczać
medium do temperatury maksymalnej
w zależności od modelu: 120°C -
200°C. Doskonale nadają się do pracy
zarówno jako wentylatory oddymiające,
jak i wentylatory w zwykłych
systemach wentylacji, przy
odciągach z okapów kuchennych,
wentylacji hal przemysłowych itp.
Mogą osiągać wydajności sięgające
ponad 20 000 m3/h, a ciśnienia statyczne
900 Pa. W celu ułatwienia
montażu oraz zabezpieczenia prawidłowej
pracy firmy oferują często całą gamę dodatkowych akcesoriów.
Standardowe silniki jednobiegowe
mają możliwość regulacji (sposób regulacji
zależy od modelu wentylatora),
można również zamówić wersje
silników dwubiegowe.

Autor: Jacek Mężyński
Foto: z archiwum firmy Venture Industries
Źródło: Magazyn Instalatora