Wentylacja z odzyskiem ciepła w domu jednorodzinnym

Zwracam się z uprzejmą prośbą o rozstrzygnięcie moich wątpliwości, o których
piszę poniżej. Chciałbym w swoim domu
(jednorodzinny, piętrowy o łącznej kubaturze
ok. 850 m3) zastosować rekuperator,
czyli urządzenie do wentylacji mechanicznej
z odzyskiem ciepła, ale...
1. Stan obecny. W moim domu funkcjonuje
wentylacja grawitacyjna: oddzielne,
wyprowadzone ponad dach kanały
z kotłowni, kuchni i łazienki, gdzie
w każdym z tych pomieszczeń są urządzenia
gazowe. Nawiew realizowany jest
tradycyjnie, tzn. przez nieszczelności
okien i drzwi zewnętrznych. Wszystkie
drzwi wewnętrzne są podcięte - posiadają
prześwit nad progiem, ponadto nad
niektórymi drzwiami są typowe kratki
wentylacyjne, bez regulacji. Sprawne
działanie tego układu jest potwierdzone
aktualnym protokołem kominiarskim.
2. Zamierzenia. W jednym z pomieszczeń
poddasza, zlokalizowanym bezpośrednio
przy ścianie kominowej, w której
biegną również ww. kanały wentylacyjne,
chciałbym zainstalować rekuperator.
Z zasad pracy wynika, że należy do niego
skierować powietrze zużyte, czyli np.
z wymienionych kanałów wentylacyjnych.
Nawiew świeżego powietrza z zewnątrz
może być zrealizowany bezpośrednio nowym
kanałem z dachu, bądź jednym
z obecnych kanałów wentylacyjnych - wtedy
niewykorzystywanym jako wentylacja.
1. Czy można trzy ww. strumienie powietrza
zużytego skierować jednym,
zbiorczym przewodem do rekuperatora
(co na to przepisy budowlane, zwłaszcza
dotyczące gazu, które wymagają oddzielnych
przewodów wyprowadzonych ponad
dach)?
2. Co uczynić w przypadku zaniku
napięcia służącego do napędu wentylatorów
rekuperatora?
3. Jak rozwiązać problem wentylacji
w okresie letnim, gdy odzysk ciepła nie
jest konieczny i wtedy rekuperator nie będzie pracował?
Z poważaniem
Józef S., Kraków
Szanowny Panie!
Jeśli chodzi o problem postawiony
w punkcie „Zamierzenia“ to generalnie
odradzam lokalizację czerpni
powietrza na dachu,
a jeśli naprawdę nie ma
innej możliwości to nowym
kanałem umiejscowionym
w bezpiecznej odległości
od wylotów kanałów spalinowych.
Oprócz możliwego
zagrożenia polegającego
na możliwości zaciągania spalin
powietrze pobierane
z powierzchni dachu latem jest cieplejsze
a poza tym zbyt niska czerpnia
może zostać zasypana śniegiem
(jest to co prawda rzadki przypadek).
Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem
jest umiejscowienie
czerpni na północnej lub północno-
-wschodniej ścianie zewnętrznej.
W obu przypadkach należy sięgnąć
do przepisów, w których możliwość
lokalizacji czerpni została szczegółowo
sprecyzowana. (Jeśli chodzi
o występujące w przepisach minimalne
dopuszczane odległości dla
czerpni w ścianie zewnętrznej budynku
w opinii dużej części środowiska
branży projektowo-instalacyjnej
są one za surowe dla budynków
jednorodzinnych.)
Ad. 1. Przepisy o których mowa
dotyczą wentylacji grawitacyjnej,
w instalacji wentylacji mechanicznej
dopuszcza się (i powszechnie
praktykuje) łączenie do jednej centrali
przewodów z pomieszczeń
o różnym przeznaczeniu. Oczywiście
rekuperator powinien cechować
się odpowiednią szczelnością. Poza
tym ważne jest aby przestrzegać
przepisów, z których wynika zakaz
wytwarzania podcienienia przez
wentylacją wywiewną w pomieszczeniach
z paleniskami z otwartą
komorą spalania. Dlatego, traktując
dom czy mieszkanie jako jedną taką
strefę, należy zadbać aby instalacja
była lekko nadciśnieniowa a przynajmniej
zrównoważona. Praktykuje
się też zachowywanie kanałów wentylacji
grawitacyjnej w pomieszczeniach
z paleniskami z otwartą komorą
spalania, co sprawia kłopot
w przypadku lokalizacji
paleniska np. w łazience
czy kuchni. W tych przypadkach
należy liczyć się
ze zmniejszeniem efektywności
odzysku ciepła i mogącymi
wystąpić zaburzeniami
w pracy wentylacji. Przepisy
wykluczają przecież jednoczesne
stosowania wentylacji grawitacyjnej
i ciągłej mechanicznej w tych
samych pomieszczeniach.
Ad. 2. Zakładając, że to stan awaryjny
dążyć do przywrócenia zasilania.
W przypadku współczesnego
budynku zatrzymają się również
i inne podstawowe urządzenia np.
do ogrzewania powietrza i wody.
Praktyka wskazuje, że przez kanały
went. mech. odbywa się również
wymiana powietrza - oczywiście
o słabej intensywności. Można w instalacji
przewidzieć urządzenia awaryjnie
uruchamiające wentylację
grawitacyjną w budynku, jedno z takich
rozwiązań byłoby, jeśli dobrze
pamiętam, opisywane jakiś czas temu
w "Magazynie Instalatora".
Ad. 3. W zależności od typu rekuperatora
należy zastosować by-pass
uzbrojony w przepustnicę lub kasetę letnią, wkładaną do centrali na
miejsce wymiennika.
W obowiązujących aktualnie „Warunkach
technicznych jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie“
Dz.U. nr 75 z 2002 r. oraz
w PN dotyczącej wymagań dla wentylacji
znajdują się szczegółowe
przepisy, w zgodzie z którymi instalacje z odzyskiem ciepła można zainstalować
w budynku mieszkalnym.
Tomasz Heppner AWO