Tłumiki akustyczne - jeden z elementów instalacji wentylacyjnej

Hałas w wentylacji powstaje wskutek przepływu powietrza przez ciągi wentylacyjne. Przyczyny tworzenia się dokuczliwych dźwięków mogą tkwić również w błędach w projektowaniu instalacji (częste zmiany kierunków, zwiększające opór powietrza), nieprawidłowym zawieszeniu kanałów czy złym zaizolowaniu akustycznym mocowania wentylatorów. Tłumiki akustyczne znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie instalacja wentylacyjna jest „za głośna”…

… czyli w przypadku, gdy tłumienie dźwięków z instalacji wentylacyjnej może okazać się niewystarczające bądź wymaga tego specyfika obiektu – w przypadku systemów zlokalizowanych w budynkach mieszkalnych, kinach, teatrach, bibliotekach, salach szpitalnych itd. oraz w pomieszczeniach o wyższych wymaganiach dotyczące komfortu akustycznego.

Tłumiki stosowane w wentylacji mają za zadanie zmniejszyć poziom mocy akustycznej generowanej wewnątrz instalacji przez urządzenia typu wentylatory czy elementy regulacyjne – mówi Piotr Grzechowiak, technolog produktu w firmie Alnor. Innymi słowy tłumiki akustyczne mają zniwelować hałas pochodzący m.in. od wentylatorów, zamontowanych np. w centrali wentylacyjnej. Na dalszych odcinkach elementy montowane są w pobliżu końcowych odcinków instalacji, np. za regulatorami przepływu VAV – tak, aby zniwelować hałas przed elementem nawiewnym” – podpowiada.

Tłumik akustyczny prostokątny i okrągły (fot. Alnor)

Tłumiki akustyczne do wentylacji - przegląd oferty rynkowej

Konstrukcja tłumików akustycznych różni się w zależności od częstotliwości dźwięków do wytłumienia czy typu obudowy. Prostokątny tłumik może być wykonany np. z obudowy z ocynkowanej blachy stalowej (posiadającej na końcach ramki z profili blaszanych i usztywnionej przez poprzeczne falowania blachy) oraz z wewnętrznych kulis – składających się z ramy z blachy oraz wkładu absorbującego dźwięki (m.in. z płyt wełny mineralnej). Wykorzystuje się tu dwa rodzaje kulis: kulisy absorpcyjne, pochłaniające niskie i średnie częstotliwości (cała powierzchnia kulis pokryta jest odporną na ścieranie tkaniną) oraz absorpcyjno-rezonatorowe, w których połowa powierzchni wkładu zasłonięta jest ocynkowaną blachą. 

W innych modelach np. okrągłych, warto zwrócić uwagę na zakończenie tłumika – z jednej strony może być zakończony króćcem przyłączeniowym nyplowym (umożliwia podłączenie do przewodu), z drugiej zaś wyposażony w króciec mufowy. Wyposażenie króćca nyplowego w uszczelkę gumową zapewnia szczelne połączenie. W przypadku elastycznych konstrukcji, wewnętrzny półelastyczny perforowany przewód, pozwala na dostosowanie elementu do miejsca instalacji.

Dodatkowo uzupełnienie tłumika o warstwę paroizolacyjną zapewnia, że wilgoć z powietrza przepływającego przez urządzenie nie wykrapla się w materiale izolacyjnym, a tłumik nie zmienia parametrów swojej pracy. 

Jak dobieramy tłumiki akustyczne?

Kluczowe są wymiary tłumika, dostosowane do przekroju instalacji, oraz poziom hałasu generowanego przez instalację i poszczególne urządzenia. Następnie zwracamy uwagę na charakterystykę tłumienia elementu, parametry hydrauliczne, poziom hałasu generowanego przez sam tłumik oraz kwestie dotyczące konserwacji i eksploatacji. Wielu producentów udostępnia własne programy doboru, które pozwalają na precyzyjne dostosowanie elementu do instalacji.

Program służący do doboru tłumika to niezbędne narzędzie przy korzystaniu z oferty danego producenta. Stanowi on przede wszystkim przegląd dostępnych rozwiązań. Użytkownik takiego oprogramowania ma możliwość zdefiniowania podstawowych parametrów dotyczących wymiarów tłumika akustycznego, hydrauliki, prędkości przepływu, spadków ciśnień, jednocześnie uwzględniając wymagania stawiane instalacji wentylacyjnej, jeśli chodzi o akustykę. Oczywiście, nadal są wykonywane obliczenia ręczne - to żmudna praca, ale pozwalająca w pewnym stopniu określić rozkład hałasu w całej instalacji” – tłumaczy Piotr Grzechowiak.

1. Określenie hałasu przed i za tłumikiem

 

2. Uszczegółowienie wymiarów zewnętrznych i przepływu w celu doboru konkretnej wielkości tłumika

 

3. Porównanie uzyskanych wyników doboru

Tłumik akustyczny i wentylacja, czyli stop hałasowi

Hałas w instalacji wentylacyjnej w ogromnej mierze generowany jest przez centralę wentylacyjną, wynika to m.in. z dużych prędkości przepływu powietrza - w związku z tym także szumy generowane przez tłumik są w tym fragmencie większe. Z drugiej strony na tym odcinku możemy sobie pozwolić na generowanie pewnych szumów.  

Nawet jeśli są tu one stosunkowo wysokie, to poziom wytłumienia najczęściej pozostaje zadowalający – podkreśla Piotr Grzechowiak. Z zupełnie inną sytuacją mamy do czynienia na końcowych nitkach instalacji, gdzie nie możemy już sobie pozwolić na wysoki poziom szumu generowanego w samym tłumiku. Na początku instalacji, przy wentylatorze, najlepiej zastosować tłumiki kulisowe, na końcowych odcinkach unika się zaś takich rozwiązań z uwagi na brak przestrzeni montażowej czy koszty i montuje się mniejsze tłumiki, tłumiki okrągłe, elastyczne itd.” – wskazuje ekspert firmy Alnor. 

Należy pamiętać, że właściwości tłumienne tłumików wzrastają wraz z długością elementu. W sytuacji, w której konieczne jest zainstalowanie elementu o wielu kulisach, dobrym rozwiązaniem będzie zastąpienie go kilkoma tłumikami zamontowanymi szeregowo, jeden za drugim, ewentualnie w niewielkich odstępach. 

 

Opracowanie: Redakcja
Autor: Iwona Bortniczuk
Współpraca merytoryczna: Piotr Grzechowiak, technolog produktu, Alnor