Parametry oddymiających okien fasadowych
Wykorzystanie okien fasadowych do odprowadzania gorących i toksycznych gazów powstałych w wyniku pożaru staje się coraz bardziej popularne. I to zarówno w nowych obiektach, takich jak pasaże handlowe czy nowoczesne biurowce, jak i w modernizowanych budynkach, gdzie zastosowanie standardowych klap dymowych w stropie jest niemożliwe.
Okna oddymiające pełnią szczególną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa osobom znajdującym się w budynku. W przypadku pożaru pozwalają one bowiem na szybkie usunięcie z obiektu dymu i szkodliwych gazów powstających w wyniku działania ognia. Jednak by optymalnie spełniały one swą funkcję konieczne jest ich prawidłowe dopasowanie do warunków panujących w budynku. Najczęstszym błędem popełnianym na tym etapie jest nieodpowiednie dobranie urządzeń systemu oddymiania i próby jego integracji z istniejącymi już oknami PCV, co może prowadzić do efektu odwrotnego niż zamierzony – w przypadku pożaru niesprawnie działający system oddymiania może wręcz przyczynić się do rozprzestrzeniania się dymu w obiekcie i do rozwoju pożaru.
Aktualnie obowiązującą w Polsce normą regulującą parametry działania okien oddymiających jest norma PN-EN 12101-2 (Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła, cz. 2: Wymagania techniczne dotyczące klap dymowych). Zgodnie z nią, współczynnik przepływu konieczny do wyznaczenia czynnej powierzchni oddymiania okna, powinien być określony metodą doświadczalną. Niestety, w większości przypadków projektanci, podczas doboru systemu oddymiania w obiekcie, powołują się na starą normę PN-B 02877-4, przyjmując uogólniony bezwymiarowy współczynnika przepływu równy Cv = 0,6. W warunkach rzeczywistych wartość tego parametru jest najczęściej niższa niż ta uogólniona, co skutkuje tym, że ilość zastosowanych okien oddymiających jest niższa niż wymagana, co obniża efektywność całego systemu.
W roku 2006 firma D+H rozpoczęła badanie zgodności produkowanych przez siebie napędów z oknami wykonanymi w różnych systemach aluminiowych. Proces certyfikacji przeprowadzany jest w notyfikowanych jednostkach na terenie Niemiec i obejmuje wszystkie testy wyszczególnione we wspomnianej już normie PN-EN 12101-2. W wyniku przeprowadzonych badań, firma D+H Polska posiada w swojej ofercie kilkanaście certyfikowanych systemów aluminiowych opartych o profile renomowanych producentów między innymi Aluprof, Reynaers, SAPA, Schüco oraz wiele innych. Rozwiązania te, dzięki zgodności z normą europejską, można z powodzeniem stosować zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której musimy dopasowywać system do lokalnych wymagań prawnych.
Stosując okno uchylne otwierane na zewnątrz o wymiarze skrzydła 1439x1439, wyposażone w napęd łańcuchowy typu KA 34 z wysuwem łańcucha 1100 mm otrzymamy kąt otwarcia 45 stopni. W tej sytuacji współczynnik przepływu będzie wynosił 0,428 oraz czynną powierzchnię oddymiania równą 0,806 m2. Jak widać, obliczona tutaj wartość współczynnika przepływu jest różna od uogólnionej, co wpływa na inne parametry. Okno o takich samych wymiarach skrzydła, ale o innym sposobie otwierania, bądź innym kącie odchylenia będzie miało inny współczynnik przepływu, a tym samym również inną czynną powierzchnię oddymiającą. W celu zachowania odpowiedniej szczelności okna, oprócz napędu KA, możemy dodatkowo zastosować napęd ryglujący typu FRA 11, który montowany jest w miejsce klamki okna. Jest to szczegół bardzo istotny, ponieważ pokazuje, że przy doborze odpowiedniego napędu, oprócz wszystkich kryteriów wynikających z normy PN-EN 12101-2, trzeba również wziąć pod uwagę prawidłowe zamknięcie (dociśnięcie) skrzydła do ościeżnicy, co gwarantuje zachowanie odpowiedniej szczelności okna.
Oczywiście same parametry robocze to nie wszystko. Ze względu na specyficzne warunki pracy, równie istotną kwestią jest odporność okna na czynniki nierozłącznie związane z pożarem czyli na przykład wysoka temperatura. Badanie tego typu jest jednym z bardziej krytycznych zarówno dla szyby jak i dla profili zastosowanych w oknie ponieważ pokazuje w jaki sposób okno zachowuje się pod wpływem wysokiej temperatury jaka panuje podczas pożaru. Jako, że sam test przeprowadzany jest w dość ekstremalnych warunkach (okno zostaje umieszczone na 30 minut w temperaturze aż 300 stopni Celsjusza), wykluczone jest zastosowanie innych profili niż aluminiowe.
Okna są bardzo ważnym elementem systemu oddymiającego. Od ich parametrów i niezawodności zależy bowiem w dużej mierze skuteczność odprowadzania dymu z budynku podczas pożaru. Dlatego też, tak istotne jest ich gruntowne sprawdzenie oraz prawidłowe dobranie do nich pozostałych elementów systemu. Decydując się na rozwiązania oferowane przez firmę D+H możemy być pewni, że spełniają one wszystkie obowiązujące wymagania i że wszystkie kluczowe parametry zostały rzetelnie zweryfikowane podczas badań. To wszystko daje gwarancję, że w przypadku zagrożenia, nasz system będzie pracował optymalnie, zapewniając bezpieczeństwo osobom znajdującym się w budynku.
Aktualnie obowiązującą w Polsce normą regulującą parametry działania okien oddymiających jest norma PN-EN 12101-2 (Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła, cz. 2: Wymagania techniczne dotyczące klap dymowych). Zgodnie z nią, współczynnik przepływu konieczny do wyznaczenia czynnej powierzchni oddymiania okna, powinien być określony metodą doświadczalną. Niestety, w większości przypadków projektanci, podczas doboru systemu oddymiania w obiekcie, powołują się na starą normę PN-B 02877-4, przyjmując uogólniony bezwymiarowy współczynnika przepływu równy Cv = 0,6. W warunkach rzeczywistych wartość tego parametru jest najczęściej niższa niż ta uogólniona, co skutkuje tym, że ilość zastosowanych okien oddymiających jest niższa niż wymagana, co obniża efektywność całego systemu.
Euro-SHEV – okna zgodne z normą
W roku 2006 firma D+H rozpoczęła badanie zgodności produkowanych przez siebie napędów z oknami wykonanymi w różnych systemach aluminiowych. Proces certyfikacji przeprowadzany jest w notyfikowanych jednostkach na terenie Niemiec i obejmuje wszystkie testy wyszczególnione we wspomnianej już normie PN-EN 12101-2. W wyniku przeprowadzonych badań, firma D+H Polska posiada w swojej ofercie kilkanaście certyfikowanych systemów aluminiowych opartych o profile renomowanych producentów między innymi Aluprof, Reynaers, SAPA, Schüco oraz wiele innych. Rozwiązania te, dzięki zgodności z normą europejską, można z powodzeniem stosować zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której musimy dopasowywać system do lokalnych wymagań prawnych.
Stosując okno uchylne otwierane na zewnątrz o wymiarze skrzydła 1439x1439, wyposażone w napęd łańcuchowy typu KA 34 z wysuwem łańcucha 1100 mm otrzymamy kąt otwarcia 45 stopni. W tej sytuacji współczynnik przepływu będzie wynosił 0,428 oraz czynną powierzchnię oddymiania równą 0,806 m2. Jak widać, obliczona tutaj wartość współczynnika przepływu jest różna od uogólnionej, co wpływa na inne parametry. Okno o takich samych wymiarach skrzydła, ale o innym sposobie otwierania, bądź innym kącie odchylenia będzie miało inny współczynnik przepływu, a tym samym również inną czynną powierzchnię oddymiającą. W celu zachowania odpowiedniej szczelności okna, oprócz napędu KA, możemy dodatkowo zastosować napęd ryglujący typu FRA 11, który montowany jest w miejsce klamki okna. Jest to szczegół bardzo istotny, ponieważ pokazuje, że przy doborze odpowiedniego napędu, oprócz wszystkich kryteriów wynikających z normy PN-EN 12101-2, trzeba również wziąć pod uwagę prawidłowe zamknięcie (dociśnięcie) skrzydła do ościeżnicy, co gwarantuje zachowanie odpowiedniej szczelności okna.
Oczywiście same parametry robocze to nie wszystko. Ze względu na specyficzne warunki pracy, równie istotną kwestią jest odporność okna na czynniki nierozłącznie związane z pożarem czyli na przykład wysoka temperatura. Badanie tego typu jest jednym z bardziej krytycznych zarówno dla szyby jak i dla profili zastosowanych w oknie ponieważ pokazuje w jaki sposób okno zachowuje się pod wpływem wysokiej temperatury jaka panuje podczas pożaru. Jako, że sam test przeprowadzany jest w dość ekstremalnych warunkach (okno zostaje umieszczone na 30 minut w temperaturze aż 300 stopni Celsjusza), wykluczone jest zastosowanie innych profili niż aluminiowe.
Okna są bardzo ważnym elementem systemu oddymiającego. Od ich parametrów i niezawodności zależy bowiem w dużej mierze skuteczność odprowadzania dymu z budynku podczas pożaru. Dlatego też, tak istotne jest ich gruntowne sprawdzenie oraz prawidłowe dobranie do nich pozostałych elementów systemu. Decydując się na rozwiązania oferowane przez firmę D+H możemy być pewni, że spełniają one wszystkie obowiązujące wymagania i że wszystkie kluczowe parametry zostały rzetelnie zweryfikowane podczas badań. To wszystko daje gwarancję, że w przypadku zagrożenia, nasz system będzie pracował optymalnie, zapewniając bezpieczeństwo osobom znajdującym się w budynku.
Źródło: D+H Polska Sp. z o.o.
Komentarze
Zobacz również
