Oszczędzanie wody. Łatwo powiedzieć – łatwo wykonać!
Zredukowanie zużycia mediów, w tym wody, w obiektach budowlanych jest nierozłącznie związane z zabezpieczeniem przed niekontrolowanym jej wyciekiem (wypływem). Z kolei dbanie o pobór wody i zrzut ścieków jest ściśle powiązane z efektem środowiskowym – w obu tych procesach elementami wykonawczymi są pompy, zużywające energię elektryczną, której produkcja przekłada się bezpośrednio na emisję CO2.
Oczywiście, jako najbardziej atrakcyjne pole działania jawią się nowoczesne budynki komercyjne, szczególnie te opatrzone certyfikatem środowiskowym BREEAM*. Tam dbanie o efekt ekologiczny (w tym efektywność energetyczną) nie jest modą, a obowiązkiem. W jaki sposób można kontrolować rozbiór wody w tego typu obiektach? Rozwiązanie wcale nie jest skomplikowane! Wzorem od dawna sprawdzonej metody sterowania oświetleniem, na bazie czujników ruchu/obecności można także odcinać dopływ wody jednocześnie do całego węzła sanitarnego. Z momentem pojawienia się osoby, czujnik może załączać oświetlenie i równocześnie otwierać zawory odcinające dopływ ciepłej i zimnej wody, do wszystkich odbiorów w łazience, od umywalek po pisuary. Po opuszczeniu pomieszczenia przez osoby i ustawionej zwłoce czasowej nastąpi automatyczne odcięcie dopływu wody, co pozwoli wyeliminować potencjalnie negatywne skutki kapiących kranów i „zawieszonych” spłuczek sedesowych.
Podobieństwo można odnaleźć w branży hotelarskiej. Od kiedy tradycyjne klucze zaczęły być zastępowane przez karty magnetyczne, można również wpływać na ograniczenie kosztów funkcjonowania hoteli, moteli, pensjonatów, hosteli czy akademików. Wyłączenie wszystkich odbiorników elektrycznych w pokojach hotelowych poprzez odcięcie prądu po wyjściu osoby i zabraniu klucza (a właściwie karty magnetycznej z czytnika), to dziś powszechnie stosowany mechanizm. Tę istniejącą funkcjonalność, bez dodatkowych nakładów, można łatwo rozszerzyć o zamykanie zaworów elektromagnetycznych na zasilaniu wody do łazienki, tak samo poprzez odłączanie od nich zasilania elektrycznego. Warto uświadomić sobie, jak wiele punktów potencjalnych wycieków znajduje się nawet w średniej wielkości hotelu. Przyjmując tylko umywalkę, prysznic i toaletę, daje to setki miejsc zagrożenia, co potencjalnie przekłada się na metry sześcienne zmarnowanej wody i ścieków do odprowadzenia.
Rachunkom za media warto się szczególnie przyglądać w placówkach budżetowych, w których koszty funkcjonowania pokrywane są z pieniędzy podatników. Mowa tu o szkołach, placówkach medycznych, budynkach administracji państwowej i samorządowej, dworcach i innych obiektach użyteczności publicznej. Woda i ścieki niejednokrotnie mogą stanowić istotną składową kosztów eksploatacji. Miejmy świadomość, że w dużej mierze infrastruktura tych obiektów jest mocno nadszarpnięta zębem czasu, a to sprzyja występowaniu awarii instalacji wod.-kan.. Poza cieknącymi kranami, dochodzi znacznie poważniejsze zjawisko, jakim jest pękanie starych rur zasilających w wodę.
Z ogólnopolskiego doświadczenia wynika, że takie wycieki mogą pozostawać niezauważane przez wiele lat, do czasu generalnego remontu budynku. Dzieje się tak dzięki szczelnym pionom, które przy szczęśliwym układzie, odprowadzają wypływającą wodę do kratek ściekowych. Rozwiązaniem zdecydowanie ograniczającym takie straty może być zainstalowanie w portierni wyłącznika sterującego zaworem odcinającym dopływ wody do budynku. Po godzinach pracy czy użytkowania obiektu, rozwiązanie zapewnia pełną gwarancję braku wypływu wody oraz, co niebagatelne, minimalizuje ryzyko zniszczeń pozalaniowych, wynikłych ze słynnych „pękniętych wężyków”.
Kolejne obiekty utrzymywane z naszych podatków to zakłady penitencjarne (więzienia i areszty). Tu problem niekontrolowanego zużycia wody jest raczej związany z ciemną stroną natury ludzkiej. Tradycyjnym rozwiązaniem w tego typu obiektach było eskortowanie osadzonych do łaźni, cela po celi – zadanie było nie tylko czasochłonne, ale także niebezpieczne i angażujące dodatkowe zasoby ludzkie spośród służby więziennej. By uniknąć tych kłopotów, zdecydowano się na zautomatyzowanie systemu rozdziału i dystrybucji wody. Zamiast zbiorczych łaźni, poszczególne cele zostają wyposażone w węzły sanitarne z dostępem do wody, ściśle kontrolowanym przez strażników na dyżurze. Przydzielając czasowo regulowany dostęp do wody, ogranicza się częste akty wandalizmu, polegające na świadomym wielogodzinnym zrzucie wody, zwłaszcza ciepłej, co pociąga za sobą dodatkowe koszty związane z energią cieplną. Pierwszymi z zakładów karnych w ten sposób przebudowanymi były Areszty Śledcze w Radomiu i w Łowiczu.
We wszystkich obiektach warto też rozważyć wprowadzenie obowiązkowego zabezpieczenia przeciwzalaniowego. Skandynawowie już dawno doszli do wniosku, że dużo taniej jest zabezpieczyć się przed zalaniem niż likwidować jego skutki - takie systemy są tam powszechne. Dotyczy to także, a nawet w szczególności, obiektów eksploatowanych jedynie okazjonalnie, jak np. domki letniskowe czy apartamentowce turystyczne, coraz częściej stanowiące element krajobrazu naszego bałtyckiego wybrzeża czy górskich kurortów, gdzie pęknięcie instalacji wodnej może być dostrzeżone ze znacznym opóźnieniem.
W każdej z opisywanych powyżej sytuacji mają zastosowanie zawory elektromagnetyczne EV 220B i 250B Danfoss. Zawór ten ma niezwykle solidną, a jednocześnie prostą konstrukcję, a przy tym jest wykonany ze specjalnego mosiądzu DZR. Ten specjalny stop mosiądzu jest szczególnie odporny na agresywne działanie chloru zawartego w naszej wodzie, który potrafi zniszczyć korpusy wykonane z tradycyjnego mosiądzu zaledwie w przeciągu dwóch - trzech lat.
Zawory EV220B/250B w rozmiarach od 3/8” do 2” gwarantują pełne pokrycie instalacji dystrybucji wody, a wykonanie z mosiądzu DZR, zapewniają niezawodne funkcjonowanie w opisanych wymagających aplikacjach przez wiele lat.
*BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) - wielokryterialna certyfikacja budynków, szczególnie biurowych, handlowych i przemysłowych, pod kątem ich przyjazności dla środowiska naturalnego oraz komfortu przyszłego użytkownika, wyznaczająca jednocześnie standardy dla zrównoważonego projektowania.
