Odkurzacz centralny

Wlascicielom domow, w ktorych zamontowany jest odkurzacz centralny, do sprzatania wystarcza odpowiednia ssawka i waz, ktory wklada sie w sciane jak wtyczke elektryczna w gniazdko.

Odkurzacz centralny sklada sie z agregatu ssacego (czyli wlasciwego odkurzacza), systemu rur i licznych gniazdek. Agregat ssacy umieszcza sie w osobnym pomieszczeniu: w piwnicy, na strychu, w garazu, kotlowni itp. Prowadza do niego antystatyczne, nie zatrzymujace brudu rury, odchodzace od rozlokowanych w domu gniazdek, do ktorych podczas sprzatania wlacza sie waz z odpowiednia ssawka. Gniazda najczesciej wbudowuje sie w sciane, rzadziej w podloge, i dla bezpieczenstwa przyslania ruchoma klapa.
Odkurzacz uruchamia sie - zaleznie od modelu - przez otwarcie gniazda, obrot koncowki weza w gniezdzie, pilotem lub przelacznikiem znajdujacym sie na raczce. Jedno gniazdo - zamontowane w centralnym miejscu - moze obsluzyc od 100 do 200 m kw. mieszkania. Jednak sprzatanie z niego jest raczej niewygodne, bo aby dojsc do kazdego kata w domu, potrzebny jest bardzo dlugi waz (standardowe maja 7 i 9 m dlugosci). Dlatego dla 150-metrowych domow instaluje sie przewaznie trzy gniazdka. W budynkach wielorodzinnych oddzielne gniazdo zaklada sie w kazdym mieszkaniu.
Zebrane smieci wedruja rurami do wspolnej centrali ssacej. Tam przechodza przez filtry, po czym zuzyte powietrze wyrzucane jest na zewnatrz budynku, a odfiltrowane smieci wpadaja do pojemnika lub worka ze stelazem. Stamtad wyrzuca sie je np. do smietnikow pod domem.

Dlaczego lepszy?

Odkurzacz centralny:
- ma wieksza moc od tradycyjnego, wiec skuteczniej zbiera brud,
- zuzyte powietrze wyprowadza na zewnatrz budynku, dzieki czemu do pomieszczenia nie wracaja czastki kurzu, wirusy, bakterie i roztocza, ktore moga wywolywac alergie,
- ma dobre filtry - wydalane powietrze jest wiec calkowicie wolne od zanieczyszczen,
- agregat ssacy jest izolowany od sprzatanych pomieszczen - dzieki temu cicho odkurza. Mozna wiec sprzatac nawet w nocy bez obawy, ze sie komus przeszkadza.
Oprocz odkurzania na sucho dostepne sa systemy do odkurzania na mokro. Dzieki temu mozna zbierac wode i zanieczyszczenia z zalanych podlog w domu czy garazu, odsysac zatkane zlewy, prac dywany i wykladziny, a nawet myc okna.

Kiedy montowac

Odkurzacz centralny mozna instalowac w domach jedno- i wielorodzinnych. Mozna go zalozyc w gotowym juz domu (jesli wygospodarujemy miejsce na agregat ssacy). Rury odprowadzajace smieci trzeba wtedy poprowadzic kanalami wentylacyjnymi (o ile sa one wystarczajaco szerokie, aby nie przestaly wentylowac pomieszczen; nie da sie ich instalowac w starych blokach), miedzy scianami lub nad podwieszanymi sufitami itp. Ale przedtem trzeba kuc gotowe juz sciany. O wiele lepiej wiec na odkurzacz centralny decydowac sie juz na etapie projektowania. W nowo budowanym domu rury uklada sie przed polozeniem tynkow. Po wykonczeniu scian i podlog montuje sie centralny agregat ssacy. Dobiera sie go zaleznie od powierzchni budynku, liczby gniazd ssacych oraz od tego, ile osob bedzie jednoczesnie korzystac z systemu. Gniazda najlepiej jest umiescic blisko futryn drzwiowych, a agregat w suchej najnizszej czesci budynku, blisko scian zewnetrznych. Warto zainstalowac gniazdko takze w garazu - bedziemy mogli wygodnie oczyscic wnetrze samochodu. Jesli rurociag ssacy laczy oddzielne budynki, trzeba go zaizolowac termicznie (najlepiej otulina izolacyjna do rur hydraulicznych), zeby zapobiec skraplaniu sie powietrza w jego wnetrzu. Aby poprowadzic rurociag pod ziemia, trzeba wykopac kanal przejsciowy i zaizolowac go termicznie, np. welna mineralna.
Montaz instalacji mozna zlecic autoryzowanej firmie albo przeprowadzic samemu. Powinno sie to robic zgodnie z zaleceniami producenta, aby wewnatrz rur nie bylo szczelin czy zaciekow z kleju, na ktorych pozniej moglby zatrzymywac sie brud. Nalezy tez unikac rur karbowanych.

Drozszy, ale...

Odkurzacz centralny kosztuje srednio 0,75 proc. wartosci domu. (O ich cenie decyduje glownie import agregatow: z USA, Kanady, Niemiec, Wloch lub Finlandii; w Polsce nikt ich nie produkuje.) Np. w 150-metrowym domu o wartosci 400 tys. zl zalozenie centralnego odkurzacza (podstawowy zestaw: rury w scianach, agregat ssacy i waz) zamknie sie w 3,5 tys. zl brutto. Za dodatkowe elementy (specjalne szczotki i dysze, szczotki rotacyjne do usuwania roztoczy, automatyczna szufelke, zestaw do czyszczenia zwierzat, dodatkowy tlumik halasu) trzeba doplacic. Elementy te mozna jednak dokupywac stopniowo.
Centralny odkurzacz jest wprawdzie drozszy niz tradycyjny, przenosny, ale tanszy w eksploatacji - wklad filtrowy i worki na kurz (zwykle worki foliowe lub papierowe) wystarczy wymienic dwa razy w roku. Gwarancja udzielana jest na piec lat.