Nowoczesna kabina lakiernicza - wentylacja i filtracja

Nowoczesne kabiny lakiernicze zapewniają najwyższą jakość lakierowania oraz szybkość i oszczędność materiałów. Kabina lakiernicza to idealne miejsce na położenie lakieru bez zanieczyszczeń. Suszenie lakieru w kabinie odbywa się w bardzo wysokiej temperaturze, co zapewnia idealną jego twardość i trwałość. Artykuł omawia wyposażenie nowoczesnej kabiny lakierniczej, z uwzględnieniem instalacji filtracyjno-wentylacyjnej, na przykładzie urządzenia firmy SPANESI.

Co to jest kabina lakiernicza?

Nie powinno jej zabraknąć w żadnym serwisie lakierniczym. Pełni ona cztery podstawowe funkcje:

1. zapewnia bezpieczeństwo i odpowiednie warunki pracy lakiernikowi przez intensywną wentylację wewnątrz kabiny;
2. stanowi sterylne pomieszczenie, co zapobiega zaprószeniu powierzchni lakierowanych;
3. dzięki systemowi filtrów zapobiega przedostawaniu się do środowiska wraz z powietrzem szkodliwych substancji;
4. przyspiesza proces suszenia polakierowanych elementów - zarówno poprzez termiczne wygrzewanie jak również przez wzmożony przepływ powietrza ułatwiający odparowanie rozcieńczalników.

Budowa kabiny lakierniczej

• System łączenia paneli ściennych - warto upewnić się czy połączenia między panelami ściennymi zapewnią odpowiednią szczelność pomieszczenia. Nieszczelne pomieszczenie lakiernicze przyczynia się do strat cieplnych oraz straty w prędkości przepływu powietrza wewnątrz kabiny.
• Oświetlenie - górne oświetlenie częstokroć okazuje się niewystarczające, ale wtedy kabina już jest zmontowana. Dlatego przy wyborze kabiny nalegamy na poważne potraktowanie tego problemu. Najczęściej proponowane oświetlenie górne realizowane jest przez panele z lampami neonowymi mocowanymi pod kątem między sufitem - plenum nawiewowym a ścianą. Jest to stanowczo lepsze rozwiązanie od montażu lamp na suficie (wtedy ograniczają powierzchnię nawiewową), czy w górnej części ściany kabiny (lampy te dają niewystarczającą ilość światła na pojazd lakierowany).
• Oświetlenie dolne - może być zrealizowane przy lampach mocowanych równolegle lub prostopadle (pionowo) do podłoża kabiny. Tutaj zdania są mocno podzielone. Jedni uważają, że pionowe lampy ograniczają do minimum powierzchnię cienia lakiernika padającego na malowany pojazd. Inni zaś mówią, że choć cień rzeczywiście jest mniejszy, pojawia się odblask lamp na pojeździe, który przeszkadza podczas lakierowania. Dobre firmy produkujące kabiny lakiernicze dają możliwość wyboru spośród tych dwóch opcji.
• Generator grzewczo-nawiewowy - jest to jednostka wentylacyjna wyposażona w system turbin (wentylatorów), które zasysają powietrze z zewnątrz, wdmuchują do wymiennika ciepła, po czym pod wpływem wytworzonego ciśnienia ogrzane powietrze wrzucają do kabiny lakierniczej za pośrednictwem plenum nawiewowego. Najczęstszym przedmiotem dyskusji jest kwestia wentylatorów - czy decydować się na wentylatory napędzane za pośrednictwem pasów klinowych, czy też na te, w których wentylator mocowany jest na osi silnika napędzającego. Drugi przypadek popierają firmy produkujące tego typu generatory uznając je za znacznie bardziej stabilne w dostarczaniu powietrza do kabiny lakierniczej. Pierwszej opcji bronią zaś producenci faktem dużej niezawodności (wibracje nie są przenoszone na oś silnika), łatwej obsługi w przypadku usterek oraz tym, że wahania w stabilności są tak nieznaczne, że nie mają wcale wpływu na proces lakierowania.
• Generator wyciągowy - planując stosowanie lakierów wodnych nasza kabina powinna być wyposażona w jednostkę wyciągową. Również wtedy, gdy chcemy podwyższyć stopień filtracji. Generator wyciągowy powinien mieć zdolność wyciągową nieco większą od generatorów nawiewowych. Dokładnej regulacji dokonuje się przy użyciu przepustnic zamocowanych przy wylocie powietrza z generatora.
• Drzwi wjazdowe - powinny posiadać możliwie najszerszy wjazd oraz wysokość otworu drzwiowego jak najbardziej zbliżonego do wysokości wewnętrznej kabiny lakierniczej. Ze względu na wygodę oraz możliwość przedostawania się zapyleń do kabiny podczas wchodzenia i wychodzenia pracowników, polecam drzwi czteroczłonowe, choć najlepszym rozwiązaniem tego problemu jest zaopatrzenie jej w drzwi serwisowe.
• Podłoże - w kabinie lakierniczej poprzez okratowane i ofiltrowane podłoże zasysane jest powietrze które po dalszej filtracji wyrzucane jest specjalnymi kanałami na zewnątrz. Kanały te mogą być wykonane w formie podłoża murowanego stworzonego na podstawie odpowiednich planów producenta kabiny lub ma podłożu metalowym - stelażu z paneli stalowych, zajmującym gabarytowo dużo mniej miejsca, przez co jest często stosowany w serwisach w których nie ma możliwości wykonania podłoża murowanego.
• Okratowanie - wystarczającym jest okratowanie podłoża w formie pierścienia, który swym obwodem delikatnie wykracza poza obrys lakierowanych pojazdów. Pełne okratowanie niezbędne jest w kabinach o dużym przepływie powietrza (V=30.000 m³/h). Pełne okratowanie zapewnia dodatkowe wychwytywanie naniesionych zabrudzeń.
• Sterowanie - standardem jest już sterowanie w pełni automatyczne. Lakiernik ma za zadanie ustawić temperaturę podczas lakierowanie, suszenia oraz włączać poszczególne fazy pracy kabiny.

Wentylacja kabiny lakierniczej

Poza budową, istotne są również parametry techniczne kabiny. Poniżej przedstawiam charakterystykę wybranych wielkości: 

• Nawiew powietrza - ilość metrów sześciennych powietrza wdmuchiwanych do kabiny na godzinę. W kabinie przystosowanej do lakierów wodnych przy wymiarach wewnętrznych ok. 7 m x 4 m x 2.80 m (dł . x szer. x wys.) powinien on wynosić ok. 24.000 m³/h.
• Liczba wymian powietrza w kabinie - mówi o liczbie całkowitych wymian powietrza wewnątrz kabiny w fazie lakierowania (przy kabinach do użytkowania lakierów wodnych: min. 290 - 350).
• Szybkość opadania powietrza - powinna wynosić min: 0,22 - 0,25 m/s.
• Wymiary - najpopularniejsze wymiary kabin do lakierowania pojazdów osobowych to 7 m x 4 m x 2,80-3,20 m (dł. x szer. x wys.)
• Ofiltrowanie - jeżeli w sąsiedztwie serwisu znajdują się budynki mieszkalne, należy przewidzieć możliwość zamontowania jako końcowych filtrów wkładów węglowych, które charakteryzują się największą zdolnością filtrującą. Poniżej przedstawiam zestawienie filtrów w standardowej kabinie lakierniczej SPANESI:

1. Pod okratowaniem podłogowym filtry PAINT STOP - wyłapują cząstki lakieru pozostałe w powietrzu.
2. Filtr wstępny przy wlocie powietrza (kieszeniowy).
3. Filtry sufitowe - zapewniają bezpyłowość w kabinie lakierniczej.
4. Filtry końcowe - kieszeniowe, kubełkowe lub węglowe - w zależności od wymaganego stopnia czystości powietrza.

Koncerny lakiernicze prześcigają się w ulepszaniu techniki lakierowania lakierami wodnymi. Nacisk na ochronę środowiska jest coraz większy we wszystkich gałęziach przemysłu. Dlatego przy wyborze kabiny lakierniczej warto poważnie zastanowić się nad taką, która już jest przystosowana do lakierów wodnych. Nawet jeśli nie planujemy przejścia na lakiery wodorozcieńczalne od razu, niebawem może się to okazać koniecznością.

Schemat rozprowadzenia powietrza systemem kanałów w komorze lakierniczej, źródło: Hestor

Strefa przygotowawcza

Pozwala na zachowanie czystości przy pracach przygotowawczych do lakierowania, w których powstaje duża ilość pyłów wytwarzanych przy szlifowaniu. Zanieczyszczenia te stwarzają duże ryzyko przedostania się do pomieszczenia, w którym odbywa się lakierowanie.

Strefy takie mogą mieć różną budowę. Począwszy od najprostszych z wyciągiem dolnym, skończywszy na tych z nawiewem górnym i wyciągiem dolnym. Te ostatnie zapewniają dużo większą skuteczność w wychwytywaniu zapyleń z powietrza. Często przy odizolowaniu takiej strefy przez zastosowanie kotar lub ścian można w wykonywać prace lakiernicze z lakierowaniem elementów włącznie (suszenie zaś realizować przy użyciu promienników podczerwieni).

Wielozadaniowe wysięgniki ramienne

Urządzenia te zapewniają doprowadzenie zasilania elektrycznego oraz sprężonego powietrza za pośrednictwem wysięgników ramiennych w promieniu działania ramienia. Ale nie jest to ich jedyna funkcja - zazwyczaj wyposażone są one w turbiny wyciągowe do odsysania pyłów - najczęściej wykorzystywanych z szlifierkami z odsysaniem w serwisach lakierniczych.

Zastosowanie ramion rozwiązuje wiele problemów - pozbywamy się kłopotliwej plątaniny przewodów elektrycznych oraz węży ze sprężonym powietrzem. Pozwalają na bezproblemowe doprowadzenie zasilania nawet przy zatłoczonym serwisie, oraz zapewniają dostateczną czystość eliminując znaczną ilość pyłów powstałych podczas szlifowania. W wielu serwisach wysięgniki ramienne mogą zastąpić strefę przygotowawczą.

Promienniki podczerwieni

Wymienione urządzenie było już niejednokrotnie opisywane na łamach Nowoczesnego Warsztatu. Jest to z pewnością przyszłość w technice suszenia.

Zasada działania promienników podczerwieni:

Promienniki podczerwieni przez emisję promieniowania podczerwonego powodują suszenie nie tylko wierzchniej warstwy, ale dzięki penetracji naniesionej warstwy lakieru na całym przekroju, susząc również „od metalu”. Najbardziej popularne promienniki podczerwieni są urządzeniami mobilnymi o niewielkich rozmiarach, pozwalającymi na suszenie pojedynczych elementów.

Wyróżnia się promienniki na fale krótkie oraz promienniki na fale średnie. Pierwsze zapewniają większą penetrację suszonego materiału lakierniczego oraz skrócenie czasu suszenia lecz zarazem wymagają specjalnych urządzeń sterujących zabezpieczających przed nadmiernym podgrzaniem i np. wywołaniem wrzenia substancji suszonej. Promienniki na fale średnie charakteryzują się dłuższym czasem suszenia, lecz jest to znacznie bardziej bezpieczny w przypadku osób które nie miały doświadczenia z tego typu urządzeniami. Suszyć można zarówno szpachle, podkład jak i bazę. Przybliżony czas suszenia bazy za pomocą promiennika:

• - na fale krótkie: 8-10 min.
• - na fale średnie: 14-17 min.

Coraz częściej promienniki podczerwieni stanowią integralną część kabiny lakierniczej, w której suszenie zapewnia nie generator grzewczy a promiennik podczerwieni. Zamocowany na specjalnych prowadnicach nie zajmuje miejsca, umożliwiając zarazem suszenie dowolnej części karoserii lakierowanego pojazdu i swobodne przemieszczanie.

Przedstawione rozwiązanie sprawdza się przy lakierowaniu pojedynczych elementów karoserii. Do suszenia całych pojazdów stworzono dużo bardziej zaawansowane urządzenia - tunele podczerwieni - sterowane komputerem wygrzewają partiami pojazd lakierowany. System lamp zainstalowanych na mobilnych panelach obejmuje swym zasięgiem całą powierzchnię pojazdu. Urządzenie musi być zainstalowane w swoistej kabinie lakierniczej zapewniającej przepływ powietrza w trakcie suszenia co pozwala na pozbycie się odparowujących rozpuszczalników.

Nowości

Od niedawna na rynku polskim dostępne jest urządzenie wykorzystujące proces jonizacji w celu dodatkowego wyeliminowania wszelkich zanieczyszczeń z powierzchni lakierowanej. Urządzenie nazywa się TORNADO, a jego użytkowanie polega na zbliżeniu go do elementu przeznaczonego do lakierowania tuż przed samym procesem i najonizowaniu go. Tak przygotowany element powoduje odpychanie wszelkich pyłów, co zapobiega osiadaniu zanieczyszczeń tuż przed lakierowaniem. Sprawdza się również w kabinach lakierniczych, jak również w bardziej prymitywnych warunkach.

Sylwester Tkacz
Artykuł udostępniony przez portal: warsztat.pl