Mollier dla każdego

Przykład z życia

Pragnę zachęcić początkujących w zakresie techniki wentylacyjej do przyomnienia sobie lub zapoznania się z wykresem Molliera. Jest to bardzo wygodne narzędzie, które przy odrobinie wprawy może pomagać w projektowaniu instalacji lub wyjaśnianiu klientowi zachodzących w jego instalacji zjawisk. Bo chociaż instalacja wentylacyjna w budynku jednorodzinnym jest prosta w porównaniu z dużymi systemami klimatyzacyjno - wentylacyjnymi, to prawa rządzące jej funkcjonowaniem są te same i warto posługiwać się warsztatem pozwalającym na rozwiązywanie tak prostych, jak i złożonych zagadnień. Ze względu na specyfiką instalacji i warunki ich wykonywania w budynku jednorodzinnym, rzadko opracowywane są dlań pełne projekty techniczne wentylacji poparte obliczeniami dotyczącymi zmian parametrów powietrza, a w szczególności temperatury i zawartości wilgoci. Przykład z życia Dla przykładu można przytoczyć sytuację, która zdarzyła się kilka lat temu. W dwóch niedaleko położonych i podobnych pod względem architektonicznym budynkach zainstalowano w sposób bardzo zbliżony z technicznego punktu widzenia systemy wentylacji wywiewno-nawiewnej z rekuperatorami. Mimo iż z pozoru warunki eksploatacji obu budynków były zbliżone, z nastaniem pierwszych chłodów, a później mrozów mieszkańcy obu domów zaczęli zauważać znaczne różnice w „zachowaniu się“ systemów wentylacji. W obu budynkach skropliny z central odprowadzane były do pojemników, a nie bezpośrednio do kanalizacji. W jednym z budynków ilość gromadzącej się wody była znikoma, w drugim wody zbierało się dużo (nawet pół i więcej litra na dobę). W związku z tym pojawiły się zarzuty pod względem wykonawcy wentylacji dotyczące domniemanych nieszczelności w instalacji wentylacyjnej, do której zdaniem mieszkańców woda musiała dostawać się z zewnątrz przez czerpnię powietrza. Dużo czasu i pracy wymagało wyjaśnienie użytkownikom zjawisk wykraplania się wilgoci w wymienniku i przekonanie ich, że różnice te wynikają z różnej wilgotności względnej powietrza w obu budynkach - wilgotność jest rzadziej mierzona przez użytkowników niż temperatura, stąd warto zaopatrzyć się w higrometr. Ledwo problem został wyjaśniony, nadeszły mroźniejsze dni i temperatura powietrza nawiewanego w jednym z budynków gwałtownie spadła w porównaniu z drugim układem. Podejrzana więc stała się sprawność wymiennika. Wezwany wykonawca stwierdził zalodzenie wymiennika, co znacznie obniżyło jego zdolność do przekazywania ciepła. Aby rozwiązać problem, konieczne stało się wprowadzenie do instalacji rozwiązania zabezpieczającego przed zamarzaniem. Ponieważ obie omawiane instalacje były takich układów pierwotnie pozbawione i dodatkowo stosowanie ich w „bezproblemowym“ budynku było w dalszym ciągu zbędne, konieczność poniesienia dodatkowych kosztów była trudna do zaakceptowania dla mieszkańców. Nie wdając się w rozważania, czy dobór obu koncepcji instalacji wentylacyjnej i sposób ich przedstawienia inwestorom był od samego początku poprawny, należy stwierdzić, że ostatecznie przekonano mieszkańców o naturalnym pochodzeniu ich problemów, niezwiązanych z usterkami urządzeń pracujących w danej konfiguracji. Posłużyły temu proste pomiary temperatur i wielkości strumieni powietrza w wymienniku, a także kolejne pomiary wilgotności powietrza w obu budynkach oraz wykonanie w sposób uproszczony, o czym inwestorzy zostali powiadomieni, wykresu Molliera. Wykres ten na pewno nie może być podstawą do wykładu o zagadnieniach termodynamicznych w technice powietrznej i jego interpretacja może być rozbudowana, ale proste wnioski może wyciągnąć i zrozumieć nawet inwestor mający pełne prawo do bycia laikiem w dziedzinie fizyki. Autor: Tomasz Heppner Źródło: Magazyn Instalatora Do pobrania: Wykres Molliera Literatura: Werner Haussler „Zastosowanie wykresu i-x w inżynierii sanitarnej” Warszawa 1970.