Kurtyny powietrzne FRICO jako produkt komplementarny w systemach chłodniczych i klimatyzacyjnych

Referat przygotowany na II Ogólnopolską Konferencję Techniczną – „Klimatyzacja i chłodnictwo w Polsce – nowe trendy rozwoju” Warszawa 28-29 października 2003 r.

1. Trochę historii
Firma FRICO – szwedzki producent urządzeń grzewczych, istnieje od ponad 70 lat.
Urządzenia tej marki od dawna cieszą się powodzeniem w Skandynawii. Od początku lat dziewięćdziesiątych firma rozpoczęła intensywną ekspansję na rynki światowe w tym głównie europejski i bliskiego wschodu, a ostatnio na daleki wschód – otwierając swój oddział w Chinach.
Charakterystyczne cechy tych urządzeń to przede wszystkim wysoka jakość, oraz trwałość. Sprawdzone w surowych warunkach szwedzkich dobrze radzą sobie na całym świecie.
FRICO jako część koncernu KANALFLAKT – odgrywa bardzo istotną rolę zarówno w dziedzinie produkcji i sprzedaży urządzeń grzewczych, ale także jako prekursor nowych rozwiązań w branży grzewczo wentylacyjnej na rynkach europy środkowo-wschodniej.
Firma posiada cztery odziały na terenie: Francji, Rosji, Chin i Norwegii.
Ponadto w całej Europie i na bliskim schodzie ma swoich przedstawicieli w większości krajów.
Trzy najważniejsze elementy oferty FRICO to:

• Kurtyny powietrzne

• Nagrzewnice elektryczne – przenośne i stacjonarne w przedziale mocy od 2 do 30 kW

• Promienniki podczerwieni – efektywne urządzenia grzewcze znajdujące u nas coraz szersze zastosowanie
FRICO to marka znana na rynku na rynku międzynarodowym ze swojej jakości
i niezawodności.
Długa tradycja w produkcji i stosowaniu urządzeń grzewczych w tym kurtyn powietrznych dała firmie FRICO wiodącą pozycję na rynku skandynawskim, ekspansja na rynki europejskie w tym również polski przyniosła wzrost sprzedaży i dominującą pozycję w segmencie kurtyn powietrznych
W Polsce firma jest obecna od ponad 20 lat. Kurtyny FRICO zawitały do Polski wraz z pierwszymi inwestycjami szwedzkimi w połowie lat siedemdziesiątych. Jedno z najdłużej pracujących urządzeń do niedawna znajdowało się w biurowcu Intraco I w Warszawie.

PTH FOKO jako przedstawiciel i właściciel znaku towarowego FRICO w Polsce od 1996 roku zdobywa nowych klientów i dba o dobre imię marki.
Od ponad 7 lat współpracując z naszym szwedzkim partnerem stworzyliśmy silną sieć sprzedaży obejmującą całą Polskę. Dzięki naszej pracy oraz aktywności dystrybutorów lokalnych, urządzenia z logiem FRICO zdobyły sobie dużą popularność i dobrą opinię, zaś kurtyny powietrzne mocną pozycję na rynku. W tym okresie ekspansja marki zbiegła się z ogólnym wzrostem gospodarczym i coraz większą liczbą inwestycji w Polsce. W większości obiektów użyteczności publicznej – hotelach, biurowcach, szpitalach, szkołach, sklepach
pracują nasze urządzenia m.in. w: Muzeum Narodowym w Warszawie, Galerii ZACHĘTA, hotelu Sheraton, Makro Cash & Carry, biurowcu Intraco wybranych hipermarketach: Auchan, Castorama, Starej papierni w Konstancinie.
Organizujemy również szkolenia w zakresie doboru, montażu i serwisu urządzeń. Poza ofertą FRICO znajdziecie Państwo również nagrzewnice wodne Coiltech, konwektory wentylatorowe Flakt Elve oraz kompleksowe zestawy dogrzewania myjni samochodowych oparte na nagrzewnicach Aircalo.
Od bieżącego roku nasza firma rozpoczęła współpracę z Wydziałem Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej w zakresie uzupełnienia procesu dydaktycznego o zagadnienia branży grzewczej ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania kurtyn powietrznych w otworach wejściowych. Zależy nam również na zapoznaniu młodej kadry inżynierskiej z nowym rozwiązaniami technologicznymi i technicznymi.

2. Kurtyny powietrzne AD – najważniejsze fakty
Nasza prezentacja poświęcona jest przede wszystkim nowej serii kurtyn powietrznych AD obejmującej podobnie jak poprzednia AC cały typoszereg urządzeń od najmniejszych przeznaczonych do okienek podawczych, aż do urządzeń zastosowania przemysłowego.
Już na pierwszy rzut oka widać różnicę między dotychczasowymi kurtynami AC a nową serią AD. Nowy design, obudowa wzbogacona elementami z tworzywa sztucznego, bardziej zaokrąglony kształt to pierwsze cechy, na które zwracamy uwagę. Dzięki nim kurtyny te dobrze komponują się z każdym typem wnętrza. Standardowo wszystkie urządzenia występują w kolorze białym, RAL 9016. Na indywidualne zamówienie kurtyna może być dostarczona w dowolnym kolorze palety RAL.

Kurtyna powietrzna Frico serii AD
Kurtyny serii AD 100 to najmniejsze kurtyny produkowane przez firmę FRICO. Zaprojektowane są do zabezpieczania małych niestandardowych otworów takich jak okienka podawcze w magazynach, okienka w sieciach gastronomicznych typu drive-in czy w kioskach. Strumień ciepłego powietrza oddziela dwie strefy o różnych temperaturach, zabezpieczając przed napływem zimnego powietrza bądź też przed utratą powietrza klimatyzowanego.
Dla otworów wejściowych, zalecamy zastosowanie kurtyn większych np. serii AD200 lub AD 300.

Kurtyna powietrzna Frico serii AD
Kurtyny powietrzne serii ADA to urządzenia bez elementów grzewczych. Prędkości wypływu powietrza zostały tak dobrane, aby kurtyny zabezpieczały drzwi, których wysokość nie przekracza 2,5m.
Głównym zadaniem kurtyn serii ADA jest przeciwdziałanie przed stratami powietrza klimatyzowanego i zabezpieczenie pomieszczeń przed napływem zanieczyszczonego zewnętrznego powietrza.. Dzięki zwartej obudowie, która pozwoliła na umieszczenie kratki zasysającej z przodu urządzenia, kurtyny mogą być montowane, tam gdzie jest mała przestrzeń pomiędzy górną krawędzią drzwi a sufitem. Urządzenia te podobnie jak większość kurtyn FRICO mogą być również montowane w przestrzeni międzysufitowej.


Kurtyny ADA Colo są przeznaczone do montażu stacjonarnego nad drzwiami na wysokości do 2,5 m. Kurtyny ADAC zaprojektowane są do zabezpieczania pomieszczeń chłodniczych. Jednostki te wytwarzają barierę powietrzną chroniącą pomieszczenie chłodnicze przed owadami, spalinami, kurzem oraz przed nieprzyjemnym zapachem. Maksymalna skrajnie minusowa temperatura pracy kurtyn serii ADAC wynosi -20oC pod warunkiem ciągłej pracy kurtyny.
Należy pamiętać, aby zestawiać kurtyny o takich samych prędkościach wypływu powietrza np. ADA090L i ADA120L a nie ADA090L i ADA120H.
Kurtyny AD 200A/E/W są nowymi urządzeniami w ofercie FRICO przeznaczonymi do zabezpieczenia otworów drzwiowych o wysokości do 2,5 m. Urządzenia te zastąpiły dotychczasową serię kurtyn AC/WAC 200.
Regulowana kratka powietrza wylotowego umożliwia skierowanie strumienia powietrza pod optymalnym kątem.
Kurtyny wyposażone w elementy grzewcze przyczyniają się również do dogrzewania przestrzeni bezpośrednio przy drzwiach, a także do redukowania strat energii w drzwiach wejściowych do obiektów klimatyzowanych i chłodni /kurtyny zimne/. Maksymalna skrajnie minusowa temperatura pracy kurtyn serii AD 200 A wynosi -20oC pod warunkiem ciągłej pracy kurtyny. Kurtyny elektryczne występują w przedziale mocy od 3 do 18 kW*.
Kurtyny AD 200 z grzałkami elektrycznymi występują również jako urządzenia kompaktowe: AD210C03, AD210C05, wyposażone we wbudowaną dwustopniową regulację obrotów i mocy grzewczej oraz płynny termostat. W przypadku zabezpieczania szerszych otworów możliwy jest montaż kilku kurtyn obok siebie, gdzie sterowanie przepływem powietrza oraz wydajnością grzewczą odbywa się za pomocą jednego termostatu i jednego panelu sterującego.

Kurtyny powietrzne serii AD 200/300/400 występują w trzech długościach jednostek : 1m ; 1,5m ; 2,0m.


Kurtyny AD 300A/E/W, AD 400A/E/W są nowymi urządzeniami w ofercie FRICO przeznaczonymi do zabezpieczenia otworów drzwiowych o wysokości odpowiednio - od 2,5 do 3,5 m oraz od 3 do 4 m. Uzupełniają one rodzinę kurtyn AD czyniąc je jednolitymi pod względem kształtów obudowy, kolorystyki i części elementów konstrukcyjnych.
Przeznaczone są do montażu stacjonarnego. Zmienna odległość pomiędzy wspornikami ułatwia montaż. Wszystkie kurtyny serii AD 300/AD 400 przeznaczone są wyłącznie do montażu poziomego z kratką powietrza wylotowego skierowaną w dół.
Jednostki o długości 2m muszą montowane są przy pomocy trzech wsporników montażowych.
Cechy charakterystyczne urządzeń AD 200/300/400 to przede wszystkim:
- Niski poziom głośności,
- Obudową zabezpieczoną przed korozją, wykonaną z blachy cynkowanej elektrolitycznie i malowanej proszkowo RAL 9016,
- Zmienna odległość pomiędzy wspornikami montażowymi,
- Niewielkie gabaryty w porównaniu do osiągów,
-Nowoczesny kształt obudowy.
Przykładowe zastosowanie kurtyny powietrznej serii AD:
Otwór wejściowy do budynku użyteczności publicznej o wymiarach w świetle: h=2,20m szer.=1,80m. Obiekt posiada własną kotłownię zapewniającą czynnik grzewczy o parametrach 80/60oC. Stosujemy kurtynę z wymiennikiem wodnym o dł. 2m – typ AD 220W.
Zakładając, że częstotliwość otwierania drzwi jest wysoka, układ sterowania zapewnia możliwie ekonomiczną pracę urządzenia bez utraty jego skuteczności.
Opisane tu urządzenia to całkowicie nowa oferta firmy FRICO przeznaczona do większości zastosowań. Uzupełniają ją dobrze znane już kurtyny serii AC/WAC 300, AC/WAC 400, AC 500 oraz AC 600 stosowane z powodzeniem w aplikacjach przemysłowych.


Kurtyny serii AC/WAC 300 - dobrze znana seria urządzeń przeznaczonych do zabezpieczania drzwi i większych otworów o wysokości do 3,5 m oraz AC/WAC 400 do wysokości do 4,5 m, to w dalszym ciągu ważny element oferty uzupełniający typoszereg kurtyn FRICO.
Ich konstrukcja pozwala na montaż w układzie pionowym za pomocą zestawów AVMP 300,oraz poprzez zastosowanie deflektorów AXT - umieszczanie w otworach gdzie kształt bramy nie pozwala na tradycyjny montaż poziomy.
Kurtyny AC 500 posiadają wentylator z wirnikiem typu diagonalnego, co umożliwia uzyskanie dużego stopnia sprężania i dużej wydajności przy jednoczesnej cichej pracy urządzenia. Występują one w dwóch długościach - 1 m oraz 1,5 m. Kurtyny te mogą być również montowane pionowo z boku otworu.
Kurtyny serii AC 500 przeznaczone są do stosowania w bramach przemysłowych. Dzięki zwiększonemu przepływowi powietrza stwarzają one skuteczną barierę przed napływem powietrza z zewnątrz w skrajnie niekorzystnych warunkach wentylacyjnych.


Kurtyny te stosowane są również do zabezpieczania pomieszczeń chłodniczych. W tym przypadku strumień powietrza powinien być skierowany w stronę środowiska cieplejszego tzn. na zewnątrz pomieszczenia. Sama kurtyna powinna również zostać zamontowana od cieplejszej strony pomieszczenia, na zewnątrz obiektu. Wtedy należy pamiętać o zabezpieczeniu urządzenia przed działaniem czynników atmosferycznych. Maksymalna skrajnie minusowa temperatura pracy kurtyn serii AC 500 wynosi -20oC pod warunkiem ciągłej pracy kurtyny.
Kurtyna, która zamyka pełny typoszereg to AC 600, przeznaczona do zabezpieczania otworów technologicznych o wysokości 6 – 8 m. Kurtyna ta, konstrukcyjnie różniąca się od pozostałych posiada nadmuch oddolny w kanale podłogowym biegnącym wzdłuż progu bramy. Powietrze sprężane jest poprzez zestaw pionowych tubusów zawierających wentylatory i tłumiki do kanału podłogowego. Duży spręż powietrza oraz kierunek wypływu powietrza z dołu do góry sprawiają, że skuteczność kurtyn AC 600 jest bliska 100%.

Kurtyny powietrzne FRICO to trwałe, łatwe w montażu i instalacji urządzenia dobrze sprawdzające się zarówno w obiektach użyteczności publicznej jak i w aplikacjach przemysłowych. Skuteczność kurtyn powietrznych podobnie jak innych urządzeń grzewczo-wentylacyjnych zależy w równym stopniu od ich solidności wykonania, trwałości i parametrów technicznych jak i od właściwego doboru urządzenia. Producent określił zasadnicze wytyczne dla prawidłowego doboru kurtyny.
Są to:
• Wymiary światła otworu drzwiowego /wysokość i szerokość w świetle/
• Temperatura powietrza zasysanego /dla kurtyn z czynnikiem grzewczym/
• Występowanie podciśnienia w obiekcie
• Zapotrzebowanie na komfort cieplny
Przyjmujemy, że w większości przypadków kurtyna umieszczana jest przy drzwiach zewnętrznych a jej głównym zadaniem jest odcięcie powietrza zewnętrznego i zminimalizowanie strat ciepła powstałych momencie otwarcia drzwi. Zatem zasadniczym parametrem, na który zwracamy uwagę jest zasięg strumienia powietrza.W przypadku najczęściej stosowanych kurtyn - z grzałką elektryczną, parametrem wpływającym na komfort cieplny jest stopień podniesienia temperatury. Jest to stała wartość dla każdego typu kurtyny wyrażona w stopniach Celsjusza. Określa ona o ile powietrze zasysane do kurtyny jest w niej podgrzewane. Tym samym im większa moc grzewcza kurtyny tym większy komfort cieplny przy wejściu. Dotyczy to zwłaszcza kurtyn typu AD 200E występujących w kilku wersjach różniących się długością oraz mocą grzewczą. Bardzo ważne jest, aby przy montażu kilku kurtyn obok siebie / w przypadku szerszych otworów/ zestawiać urządzenia o zbliżonym poziomie podniesienia temperatury.

3. Ochrona pomieszczeń klimatyzowanych
Każdy budynek, sklep, restauracja czy też bank jest ogrzewany, a większość
z nich posiada klimatyzację. Zarówno z punktu widzenia ekonomicznego jak i biorąc pod uwagę kwestię ochrony środowiska, wszyscy powinniśmy zastanowić się nad możliwością oszczędnego ogrzewania i klimatyzowania. Oszczędności takie można uzyskać przez
np.: odpowiednie zaizolowanie przegród zewnętrznych, zastosowanie efektywnego sterowania czy też przez zamontowanie kurtyn powietrznych w drzwiach wejściowych.
Coraz częściej obiekty handlowe są wyposażane w urządzenia klimatyzacyjne, a naturalnym odruchem ich właścicieli jest zabezpieczenie środowiska wewnętrznego przez zamykanie drzwi wejściowych. Zastosowanie kurtyny powietrznej pozwala właścicielowi sklepu pozostawić otwarte drzwi zapraszając tym samym potencjalnych klientów do środka.
Drugim, niemniej istotnym powodem zastosowania kurtyn powietrznych jest aspekt ekonomiczny. Ochrona pomieszczenia przed utratą chłodu, daje możliwość zmniejszenia nakładów finansowych poniesionych na wytworzenie niskich temperatur. Koszt wytworzenia
niskiej temperatury przewyższa znacznie koszt wytworzenia ciepła.
Każdy z nas pamięta potężne, ciężkie kurtyny z materiału wiszące przy drzwiach wejściowych. Miały one takie samo zadanie jak dzisiejsza kurtyna powietrzna, z tym, że oprócz funkcji oddzielenia dwóch środowisk były przyczyną: zaplątywania się, bezowocnego szukania prawidłowej drogi, zderzeń ludzi wchodzących i wychodzących.
Zabezpieczenie pomieszczeń przy pomocy kurtyn powietrznych przed zbyt dużą utratą energii wydaje się być w dzisiejszych czasach oczywiste, natomiast niejednokrotnie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej pokutują dawne przyzwyczajenia inwestorów, iż najlepszym i jedynym zabezpieczeniem jest po prostu zamknięcie drzwi.
Naszym celem jest udowodnienie, iż kurtyny powietrzne powinny być traktowane jako produkt zamykający całość systemu zarówno chłodniczego jak i klimatyzacyjnego.
Firma FRICO ma blisko 50 - letnie doświadczenie w produkcji kurtyn powietrznych,
co w połączeniu z wysoką jakością urządzeń daje jej pozycję w europejskiej czołówce.
Dzisiejsza kurtyna powietrzna montowana jest z reguły nad drzwiami tak, aby kratka wylotowa była skierowana na dół, przez co powietrze tłoczone jest wzdłuż płaszczyzny drzwi izolując tym samym dwa środowiska.
Szwedzka firma FRICO A. B. posiada w swojej ofercie gamę urządzeń, które pozwalają na zabezpieczenie praktycznie wszystkich otworów wejściowych począwszy od okienek
w kioskach przez standardowe drzwi, bramy przemysłowe do magazynów i fabryk, a na hangarach lotniczych kończąc.
Szwedzkie kurtyny charakteryzują się dużo mniejszym przepływem powietrza niż pozostałe tego typu urządzenia oferowane na polskim rynku. Jest to świadoma decyzja szwedzkich konstruktorów, wynikająca z faktu m.in. poszukiwania możliwości zaoszczędzenia energii. Jednak, korzystając z podstawowego prawa mechaniki płynów, jakim jest prawo ciągłości strugi, przy mniejszym przepływie można uzyskać taką samą prędkość powietrza stosując mniejsze pole powierzchni przepływu (pole powierzchni kratki wylotowej). Najważniejszym współczynnikiem charakteryzującym kurtynę, jest prędkość przepływu powietrza.
Wieloletnie doświadczenie pozwoliło na opracowanie bardzo prostej metody doboru kurtyn, w której podstawowym kryterium jest wysokość drzwi. Należy jednak pamiętać o tym, że niektóre wejścia mogą być narażone na szczególnie niekorzystne warunki wentylacyjne. Może to być spowodowane np. niekorzystnym ukształtowaniem terenu (otwory wejściowe mogą być rozmieszczone na przeciwległych ścianach obiektu) czy też brakiem przestrzeni buforowej np. pomiędzy główną halą supermarketu a wejściem. Wtedy dobrym rozwiązaniem jest delikatne „przewymiarowanie” urządzenia – posługując się katalogiem technicznym firmy FRICO.

4.Zabezpieczenie pomieszczeń chłodniczych przed zbyt dużą stratą energii
Stosowanie kurtyn powietrznych do ochrony obiektów ogrzewanych, czy też klimatyzowanych, stało się sprawą oczywistą. Jednak szwedzkie urządzenia świetnie nadają się też do zabezpieczenia pomieszczeń chłodniczych, czy też do wydzielania strefy np. składowania mrożonek, ryb czy warzyw w dużych supermarketach. Stosowanie niewidzialnych zasłon oddzielających strefę chłodną od ciepłej ma szczególne uzasadnienie biorąc pod uwagę fakt, iż wytworzenie 1 kW chłodu jest ok. trzy razy droższe od otrzymania 1 kW energii cieplnej.
W celu zabezpieczenia chłodni kurtyny powinny być montowane po cieplejszej stronie pomieszczenia. Jeżeli nie ma takiej możliwości, można zamontować je od wewnątrz. W tej sytuacji należy wziąć pod uwagę wiele czynników, takich jak temperatura, wilgotność, kubatura pomieszczenia czy np. częstotliwość otwierania drzwi. Jednak należy liczyć się z możliwością oszronienia a co za tym idzie krótszej żywotności urządzenia. Warunkiem koniecznym jest zmuszenie urządzenia do pracy non-stop – zatem nie stosujemy żadnych czujników krańcowych lub innych przekaźników.
Maksymalna ujemna temperatura, w jakiej może pracować kurtyna to – 20oC.
Jak już wspomniano, optymalnym miejscem montażu kurtyny powietrznej jest „ciepła” strona chłodni.
W Dziale Badawczo-Rozwojowym nieustannie trwają prace nad unowocześnianiem urządzeń. Jako ich rezultat powstała kurtyna ADA, specjalnie przystosowana do zabezpieczenia pomieszczeń chłodniczych.
Poniżej przedstawimy Państwu wyniki badań obrazujące bezsporną zasadność stosowania kurtyn powietrznych jako urządzeń zabezpieczających powierzchnie, gdzie utrzymywana jest niższa temperatura.
Pomieszczenie chłodnicze, służące jako skład przetworów mlecznych zostało zabezpieczone kurtyną ADA. W pierwszym badaniu obserwowano zmiany temperatur wewnątrz chłodni, przy braku kurtyny, w drugim przy prawidłowo zamontowanej i ustawionej kurtynie.
Ciemno-czerwony kolor odpowiada normalnej temperaturze panującej na zewnątrz chłodni, najciemniejszy niebieski kolor opisuje najniższą temperaturę panującą w chłodni.

Drzwi niezabezpieczone kurtyną
Widać wyraźnie ucieczkę zimnego powietrza z pomieszczenia chłodniczego i duży napływ ciepłego powietrza do środka

Drzwi zabezpieczone poprawnie zainstalowaną i ustawioną kurtyną powietrzną
Na wykresie widać główną linię podziałową, przebiegającą w pobliżu płaszczyzny drzwi, pomiędzy powietrzem zimnym a ciepłym
Pełny typoszereg kurtyn FRICO to urządzenia zarówno do tradycyjnych drzwi wejściowych jak też do dużych aplikacji przemysłowych. Poprzez naszych przedstawicieli w każdym województwie staramy się dotrzeć zarówno do inwestorów, firm wykonawczych a przede wszystkim do projektantów. Wszystkie informacje na temat nowych urządzeń zawiera nowy katalog produktów wydany na płycie CD. Zachęcamy do korzystania z jego zawartości. Wszystkie informacje techniczne oraz katalogi są dostępne na naszej stronie internetowej www.foko.pl
Paweł Dąbrowski, Adam Komorowski
PTH FOKO


* pełne dane techniczne wszystkich urządzeń FRICO – patrz – katalog produktów ed.II dostępny na CD lub www.foko.pl


ZAMÓW CD FRICO