Koszty ogrzewania domu pompą ciepła

Analizując koszty ogrzewania pompą ciepła należy prześledzić koszty zakupu samej pompy, jak i całej instalacji grzewczej oraz koszty obsługi i eksploatacji w odniesieniu do konkretnego budynku. Mnogość instalacji i różnorodność cen samych urządzeń, materiałów instalacyjnych i usług montażowych, powoduje, że określenie kosztów w tym artykule jest szacunkowe, a konkretne i realne kwoty mogą być wyliczone po bezpośrednim zapoznaniu się z zapotrzebowaniem konkretnego klienta.

Przykładowy model pompy ciepła firmy Daikin, źródło: daikin.pl

Ile kosztuje pompa ciepła?

Przyjmijmy w naszych rozważaniach dom o zapotrzebowaniu energetycznym na ogrzewanie moc grzewczą 9kW (dom energooszczędny 150m²), dodajmy 1kW mocy na przygotowanie ciepłej wody użytkowej (korzystają 4 osoby) i otrzymamy nominalną moc grzewczą pompy ciepła 10kW.

W budowanych domach jednorodzinnych najczęściej montowane są pompy gruntowe solanka/woda i powietrzne powietrze/woda. Sama pompa jako urządzenie hydrauliczne, w którym zachodzą przemiany termodynamiczne jest tylko częścią instalacji grzewczej, chociaż tą najważniejszą i najdroższą. Gruntową pompę ciepła możemy zakupić za 30-35 tysięcy złotych, a powietrzną 35-45 tysięcy złotych. Więcej o tym co to jest pompa ciepła, jak działa i jakie są jej rodzaje można znaleźć w dedykowanym temu zagadnieniu artykule.

Koszt instalacji grzewczej z pompą ciepła

Rozpatrywana instalacja grzewcza składa się z trzech elementów: pompy ciepła, dolnego źródła ciepła, z którego pobieramy darmową energię i górnego źródła ciepła, czyli instalacji, w której oddajemy wytworzone w pompie ciepła ciepło do ogrzewania naszego domu i podgrzewania cieplej wody użytkowej. Koszt najdroższego elementu instalacji, czyli pompy ciepła podane są w poprzednim akapicie.

Pozostałe elementy układanki również mają znaczący udział w koszcie instalacji i także zależą od przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych. Mianowicie, w gruntowych pompach z kolektorem pionowym, dla rozpatrywanego domu zakładamy, dwa odwierty po 100 m każdy (200 m odwiertu X 40-50 W/m odwiertu daje 8-10kW energii chłodniczej). Każdy metr odwiertu kosztuje ok. 100 zł, co daje 20 tysięcy złotych za ten rodzaj dolnego źródła ciepła. W kolektorach poziomych koszty zależą od rodzaju gruntu na głębokości 1,5-2 m, z którego możemy pozyskać energię. I tak z gruntu piaszczystego uzyskamy 10W/m², a z piaszczysto-gliniastego i na dodatek o znacznej wilgotności, dwa razy tyle energii. Oznacza to tyle, że aby uzyskać z pompy ciepła energię grzewczą w granicach 10 kW, musimy w pierwszym przypadku rozłożyć 1000 m kolektora poziomego i zarezerwować 800 m² gruntu, a w drugim 500 m kolektora i 400 m² gruntu. Kosztować nas to będzie odpowiednio 10 lub 20 tysięcy złotych.

Zakładając, że mamy grunt pośredni, musimy się liczyć z kosztem 15 tysięcy złotych. Dodatkowo należy pamiętać, że na gruncie gdzie jest kolektor poziomy nie wolno sadzić nam drzew (korzenie mogą uszkodzić kolektor) i stawiać zadaszenia (grunt z kolektorem musi podlegać regeneracji energetycznej, która zachodzi dzięki promieniom słonecznym i opadom atmosferycznym).

A co z dolnym źródłem ciepła w pompie powietrznej? Jest za darmo!? Energia z powietrza jest za darmo. W czym więc tkwi haczyk i dlaczego wszyscy nie instalują tych pomp ciepła? Podstawowa sprawa - energia z powietrza jest zmienna, nie jest stabilna. Kiedy tej energii najbardziej potrzebujemy, czyli w mroźne dni, powietrze ma w sobie tej energii najmniej i odwrotnie. Z pomocą przychodzi rozwój techniczny, który pozwala uzyskać energię z powietrza przy temperaturze -20^oC, a nawet -25 ^oC . Dodatkowo pompy doposażone są w grzałki elektryczne, które rekompensują chwilowy niedobór energii w układzie, oczywiście kosztem większego zużycia energii elektrycznej. Patrząc jednak na obecne łagodne zimy i mimo wszystko niezłe parametry pracy powietrznych pomp ciepła, zyskują one coraz więcej zwolenników pośród inwestorów i instalatorów.

Kolejnym argumentem za, jest fakt prostszej instalacji i braku konieczności posiadania powierzchni gruntu na kolektor. Poziomy potrzebuje 400-800 m², a pionowy w postaci dwóch odwiertów 100-150 m². Jednak, kolektory gruntowe, a szczególnie pionowe, są stabilne energetycznie i praktycznie w każdych warunkach pogodowych oddają dostateczną i stabilną ilość energii do układu.

Dla instalacji grzewczej z pompą ciepła optymalnym górnym źródłem ciepła jest ogrzewanie podłogowe, które dla rozpatrywanego domu kosztować będzie ok. 20 tysięcy złotych (wraz z wariantem c.w.u.).

Koszty obsługi i eksploatacji pompy ciepła

Omawiana instalacja, praktycznie jest bezobsługowa i nieawaryjna. Wymaga od nas corocznego przeglądu przed sezonem grzewczym, który kosztować nas  może do 500 złotych.

Koszty eksploatacji to już inna sprawa i zależą od przyjętego wariantu instalacji, od sezonowego współczynnika wydajności danej pompy ciepła, warunków pogodowych w roku oraz preferencji mieszkańców domu.

Roczne koszty zakupu energii elektrycznej do ogrzewania zimą i chłodzenia w upalne dni lata, z wariantem podgrzewania ciepłej wody użytkowej, przy obecnej cenie za 1 kWh w taryfie podstawowej G11, wynoszą szacunkowo:

1. Powietrzna pompa ciepła (SCOP = 3,5) - 3200 złotych
2. Powietrzna pompa ciepła (SCOP = 4,0) - 2800 złotych
3. Gruntowa pompa ciepła (SCOP = 4,5) - 2400 złotych
4. Gruntowa pompa ciepła (SCOP = 5,0) - 2000 złotych

Podsumowanie kosztów instalacji grzewczych

Szacunkowe sumaryczne koszty zakupu, montażu, obsługi i eksploatacji instalacji grzewczej z pompą ciepła (przyjmując 10-cio letni okres obsługi i eksploatacji) kształtują się w granicach od 92 do 100 tysięcy złotych. Różnice kosztów są nieznaczne i dlatego wybór rozwiązania zależy od możliwości danej nieruchomości, wielkości i jakości gruntu, na którym posadowiony jest budynek, a także zasobności finansowej inwestora w trakcie budowy. Znaczenie ma również wybór instalatora i jego doświadczenie w wykonywaniu danego rodzaju instalacji grzewczej.

Zawsze warto wybierać rozwiązania sprawdzone o dobrych parametrach pracy i zapewnionym serwisie gwarancyjnym i pogwarancyjnym instalacji, nawet jeżeli sumaryczny koszt instalacji będzie nieznacznie większy.