Konkurs na projekt architektoniczny termomodernizacji domu

29 marca rozpoczyna się ogólnopolski konkurs dla studentów architektury i budownictwa na projekt architektoniczny termomodernizacji domu jednorodzinnego. Jego pomysłodawcą i zarazem głównym organizatorem jest producent energooszczędnych rozwiązań izolacyjnych ze skalnej wełny mineralnej, firma Rockwool Polska.

Celem konkursu „Energooszczędna modernizacja z Rockwool” jest uzyskanie koncepcji architektonicznej termomodernizacji jednego z dwóch wybranych przez Rockwool Polska domów jednorodzinnych położonych w Zielonej Górze. Przedsięwzięcie ma również za zadanie promocję interesujących projektów architektonicznych energooszczędnych budynków mieszkalnych.

Na całym świecie Grupa Rockwool wspiera inicjatywy zmierzające do ograniczenia zużycia energii. W Polsce na temat efektywności energetycznej budynków wciąż mówi się niewiele. Dlatego chcielibyśmy podzielić się swoją wiedzą z przyszłymi architektami i wykonawcami domów oraz zwrócić ich uwagę na zasadność projektowania budynków o wysokim standardzie energetycznym – mówi Andrzej Kielar, Prezes Zarządu Rockwool Polska.
Do zadań uczestników konkursu będzie należało opracowanie projektu obejmującego: modernizację elewacji, optymalizację ocieplenia i przegród budowlanych
z uwzględnieniem mostków termicznych i ewentualną wymianę okien. W ramach projektu będą dopuszczalne zmiany w konstrukcji dachu, detali architektonicznych (takich jak barierki czy murki), strefy wejściowej oraz podziału stolarki okiennej o drzwiowej, nie można natomiast wprowadzać zmian wnętrza oraz wielkości otworów okiennych.
W skład jury konkursu wejdą specjaliści w dziedzinie efektywności energetycznej budynków z Dolnośląskiej Agencji Energii i Środowiska, Lubuskiej Okręgowej Izby Architektów, Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego oraz Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Ich ocenie będą podlegały następujące aspekty zgłoszonych prac: efektywność inwestycji, estetykę elewacji, a także prawidłowość zastosowanych rozwiązań budowlanych.

Mamy nadzieję, że dzięki konkursowi uda nam się zwrócić uwagę właścicieli typowych domów wybudowanych w latach 60-80-tych na problem wysokiego zużycia energii oraz wskazać im możliwości i korzyści wynikające z odpowiednio przeprowadzonej termomodernizacji – dodaje Andrzej Kielar.
Konkurs potrwa do 16 maja br. Studenci zainteresowani udziałem w nim dodatkowe informacje mogą znaleźć na stronie internetowej www.modernizacja.rockwool.pl oraz uzyskać je pod numerami tel. 0 801 66 00 36, 0 601 66 00 33.
Patronat nad konkursem objęły: Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego oraz Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej.
Energooszczędna modernizacja domu
Od kilku lat kupując sprzęt AGD - pralkę, lodówkę, czy zmywarkę - analizujemy jego parametry techniczne, zwracając szczególną uwagę na to, ile zużywa energii. Powoli również myśląc o budowie czy zakupie domu, zaczynamy brać pod uwagę koszty jego eksploatacji, które będziemy musieli ponosić, mieszkając w nim przez wiele lat.
Dobre właściwości energetyczne o wiele łatwiej zapewnić w domu projektowanym i budowanym od podstaw. Rosnąca świadomość konieczności projektowania domów energooszczędnych, a także coraz łatwiej dostępne technologie i materiały sprzyjające ograniczaniu zużycia energii sprawiły, że znacznie poprawiły się właściwości energetyczne nowych domów w Polsce.
W projektach typowych domów coraz częściej pojawia się starannie zaprojektowana izolacja termiczna z dobrych materiałów o właściwościach izolacyjnych przekraczających wytyczne normowe, dobre okna czy wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła (rekuperacja). Budowanie domu energooszczędnego stało się modne, a inwestorzy sami poszukują wiedzy na ten temat i skłaniają projektantów do stosowania rozwiązań sprzyjających oszczędnościom energii.
Zdecydowanie gorzej wygląda sytuacja domów wybudowanych w latach 60-, 70- czy 80-tych. Obowiązujące wtedy przepisy budowlane, a także brak na rynku podstawowych materiałów budowlanych sprawiły, że wiele domów budowano według jednego z kilku obowiązujących typowych projektów. Tak wybudowane domy cechują się dużym zużyciem energii w trakcie eksploatacji.
Wśród standardowych rozwiązań tamtych lat należy wymienić: izolację ścian w postaci szczeliny powietrznej, przeszklenia często zbyt duże w stosunku do potrzeb, nieszczelne i źle zamontowane okna i drzwi balkonowe, praktycznie brak izolacji podłogi na gruncie, izolacja stropodachu żużlem (szlaką) czy szerokie płyty balkonowe zamocowane w wieńcach ścian i przecinające izolację ściany na całym obwodzie. Efektem tego był i jest bardzo wysoki koszt utrzymania tych domów, często trudny do zaakceptowania dla ich właścicieli.
Z drugiej jednak strony domy te często budowane były w dobrych lokalizacjach. W efekcie czego ich zakup lub modernizacja stały się alternatywą dla budowy nowych, ale położonych poza miastem, często w mniej atrakcyjnym miejscu, domów.
Aby w prosty sposób porównać właściwości energetyczne domów, posługujemy się współczynnikiem E pokazującym średnie zużycie energii na ogrzewanie w przeliczeniu na kubaturę lub powierzchnię użytkową domu. Pozwala on na porównanie cech energetycznych domów o różnych wielkościach, również położonych w innych krajach europejskich.

Rys. 1 Przeciętne roczne zużycie energii [kWh/m2] powierzchni użytkowej w budynkach mieszkalnych zbudowanych w Polsce w rożnych latach oraz w budowanych obecnie w Niemczech i Szwecji
Powyższy wykres pokazuje zebrane dane statystyczne właściwości energetycznych domów budowanych w Polsce po II wojnie światowej. Średnia wielkość współczynnika E spadła przez ten czas czterokrotnie, a patrząc na przepisy innych krajów możemy spodziewać się dalszej poprawy.
Przeliczając te dane wprost na pieniądze, możemy powiedzieć, że posiadacz 100-metrowego domu wybudowanego w latach 60-tych zapłaci za roczne ogrzewanie go nawet do 4 razy więcej niż właściciel nowego 100-metrowego domu zbudowanego zgodnie z obowiązującymi przepisami i odpowiednią dbałością na etapie budowy. Ta różnica to kilka, a w przypadku dużych domów, nawet kilkanaście tysięcy złotych rocznie. Przekładając to na planowany czas użytkowania domu, otrzymujemy kwotę, która pozwoliłaby na zaawansowaną modernizację starego domu.
Termomodernizacja starego domu to często skomplikowane zadanie dla projektanta i wykonawcy. Niestety w wielu takich domach popełnione zostały poważne błędy projektowe (wynikające z przepisów w tamtych latach) i wykonawcze (związane z dostępnością niskiej jakości materiałów budowlanych). Cześć z tych błędów jest prosta w naprawie, cześć trudna i kosztowna. Dlatego też przed podjęciem decyzji o modernizacji warto zasięgnąć porady doświadczonego audytora energetycznego i ponieść niewielkie w skali wartości modernizacji koszty audytu energetycznego. Może to uchronić nas przed nietrafioną modernizacją elementu, który w rzeczywistości ma niewielki wpływ na efektywność energetyczną całego budynku.
W typowym domu 20-30% ciepła ucieka przez ściany, 15-25% przez stare, nieszczelne okna, i 10-15% przez dach. Analiza udziału poszczególnych elementów budynku w tych stratach ciepła jest wstępną podstawą do decyzji, co należy modernizować w pierwszej kolejności.

Rys. 2 Straty ciepła w przeciętnym budynku
Warto również pamiętać o takim zaprojektowaniu kolejności prac termomodernizacyjnych, aby później nie niszczyć czegoś, co już zostało zrobione, a kolejne prace wykonywać tak, aby po zakończeniu osiągnąć zaplanowany efekt.