Wentylacja oddymiająca garaży – porównanie wentylatorów strumieniowych

Nieustannie wzrastająca liczba pojazdów generuje ogromny problem z wystarczającą ilością miejsc parkingowych. Obecnie przy braku wolnych przestrzeni w obszarach miejskich oraz ze względów finansowych panuje tendencja do budowy garaży wielopoziomowych, często podziemnych. Specyfika tych obiektów wymaga zastosowania odpowiedniej instalacji wentylacyjnej, zarówno bytowej, jak i oddymiającej. Wentylacja oddymiająca w przypadku pożaru powinna usuwać gorące dymy oraz zapewnić bezpieczeństwo podczas ewakuacji ludzi, a także uzupełniać braki powietrza w wyniku jego usuwania z dymem.

Wyróżnia się dwa rodzaje systemów wentylacji pożarowej w garażach:

• system pionowego przemieszczania dymu przez układ kanałów wyciągowych i klapy dymowe;
• wentylację strumieniową, czyli system poziomego przemieszczania dymu.

Jeszcze niedawno najczęściej stosowanym rozwiązaniem był system wentylacji kanałowej. Obecnie bardzo często wykorzystuje się układ bezprzewodowej wentylacji i oddymiania przy użyciu wentylatorów strumieniowych. Ze względu na rosnącą popularność tego systemu, warto przyjrzeć się mu bliżej.

Jest to układ bezkanałowy wentylacji bytowej i oddymiającej, który opiera się na pracy zespołu wentylatorów strumieniowych. Służy do odprowadzenia dymu, spalin oraz gazów pożarowych w stronę wyciągowych wentylatorów oddymiających. W ten sposób tworzy strefę bez dymu, co pozwala na ewakuację oraz prowadzenie akcji ratowniczejZasada działania wentylatorów strumieniowych polega na zasysaniu małej ilości powietrza i przetłaczaniu go z dużą szybkością, co wprawia w ruch masę powietrza w obszarze garażu.

Zazwyczaj, projektując układ, wentylatory strumieniowe sytuowane są współosiowo i symetrycznie w obiekcie. Ze względu na prostą budowę i małą wagę z łatwością montowane są pod stropem garażu. Zadaniem wentylatorów strumieniowych jest nadanie pędu oraz odpowiednie ukierunkowanie strumienia powietrza. Wentylatory strumieniowe są wyposażone w dwa tłumiki dźwięku, osłonę i elementy mocujące. Dodatkowo są wyposażone w deflektory, które zapobiegają przyklejaniu się strumienia powietrza do przegród budowlanych (efekt Coanda), co mogłoby niekorzystnie wpływać na skuteczność wentylacji oddymiającej. Występują w trzech klasach odporności temperaturowej F200, F300 i F400.Prześledźmy, jakie wentylatory strumieniowe posiadają w ofercie czołowi producenci.

Porównanie wentylatorów strumieniowych

Producent	FlaktWoods	Sodeca	Casals	Novenco	Smay
Zdjęcie
Opis	wentylator strumieniowy do garaży	wentylator strumieniowy dalekiego zasięgu	wentylator strumieniowy osiowy	owalny wentylator strumieniowy	wentylator strumieniowy do wielkokubaturowych pomieszczeń
Wyposażenie	zintegrowane tłumiki wlotowe i wylotowe, osłony o niskim współczynniku oporu przepływu	deflektor po stronie nawiewu zwiększający zasięg wyrzutu powietrza, tłumiki z izolacją termiczną i akustyczną	z dwoma tłumikami, deflektor na wylocie (jednokierunkowy) i z obydwu stron (rewersyjny)	deflektory na wylotach i wlocie	z dwoma siatkami na tłumikach lub z dwoma deflektorami na tłumikach lub z siatką na jednym tłumiku i deflektorem na drugim
Średnica	315, 355, 400	-	315, 355, 400	290, 380 lub 500	315, 355, 400
Przepływ [m3/h]	2196-8748	3400-19700	1465-7060	1800-15480	2140-8900
Ciśnienie akustyczne	44-69	37-60	brak danych	35-64	45-74
Moc nominalna [kW]	0,09-1,35	0,55-4,50	0,12-0,55	0,1-2,2	0,25-2,2
Konfiguracja	jednokierunkowy lub rewersyjny	jednokierunkowy lub rewersyjny	jednokierunkowy lub rewersyjny	jednokierunkowy lub rewersyjny	rewersyjny
Odporność temperaturowa	200oC/2h 300oC/2h  400oC/2h	200oC/2h 300oC/1h  400oC/2h	400oC/2h	200oC 300oC  400oC	300oC  400oC
Obudowa	okrągła	okrągła lub ośmiokątna	okrągła	owalna	owalna
Adres	www.flaktwoods.pl	www.sodeca.com	www.afseco.pl	www.novenco-building.com	www.smay.pl

Wentylatory strumieniowe indukują ruch powietrza, który kieruje dym w kierunku wentylatora usuwającego dym i gazy pożarowe na zewnątrz obiektu i tworzy strefy oddymione. System bezkanałowy oparty na pracy wentylatorów strumieniowych niewątpliwie posiada wiele zalet. Brak instalacji pozwala na łatwy i szybki montaż, nie wymaga również konserwacji. Daje również większą swobodę projektowania, gdyż nie koliduje z innymi instalacjami rurowymi.

Jak zaprojektować wentylację strumieniową oddymiającą?

Projektowanie systemu wentylacji strumieniowej oddymiającej to niezwykle skomplikowany proces – wymaga dużego doświadczenia i wiedzy, również praktycznej. Pod uwagę należy wziąć ogromną ilość czynników, zmiennych, parametrów – poszczególnych elementów składających się na wielopoziomowy, kompletny obraz całości. Naszym priorytetem jest stworzenie takiego układu, który umożliwi szybkie i skuteczne oddymienie garażu oraz zminimalizuje ryzyko strat. Po opracowaniu wstępnego planu należy dodatkowo zweryfikować przyjęte założenia za pomocą jednego z dostępnych programów komputerowych i symulacji.

Wszelkie prace rozpoczynamy od ustalenia wartości progowych stężenia dwutlenku węgla. Poziom najwyższego dopuszczalnego stężenia tlenku węgla, po wykryciu którego powinny załączyć się wentylatory przetłaczające i wyciągowe, zawiera się w zakresie 25-50 ppm. Kluczowe jest prawidłowe rozmieszczenie detektorów, tu również obowiązują precyzyjnie określone regulacje. Wedle podstawowych wytycznych detektory tlenku węgla nie powinny być montowane w pobliżu otworów nawiewnych i wyciągowych oraz miejsc zagrożonych bezpośrednim działaniem wilgoci czy spalin samochodowych - taka lokalizacja mogłaby bowiem wpłynąć na wartość odczytów. 

Wedle tego obliczamy niezbędną ilość powietrza wentylacyjnego. Na tą wartość także wpływa szereg czynników, jak natężenie ruchu pojazdów czy średnie wykorzystanie miejsc postojowych, co z kolei jest uzależnione od typu i przeznaczenia obiektu. Kolejnym etapem prac jest opracowanie tzw. scenariuszy wentylacji i oddymiania. To inaczej opis działania poszczególnych sekcji wentylatorów strumieniowych, a dokładnie – przepływu powietrza przez garaż. Aby prawidłowo przygotować taką symulację, musimy przeanalizować projekt garażu i obiektu. 

Najpierw dzielimy garaż na strefy dymowe, kolejną istotną kwestią jest zaś lokalizacja szachtu wyciągowego w stosunku do wspomnianych stref dymowych oraz punktów nawiewnych kompensacyjnych. Szacht powinien być zlokalizowany na końcu strefy dymowej i po przeciwnej stronie do miejsca realizacji nawiewów. Problem mógłby pojawić się w przypadku, gdy szachty wentylacji wyciągowej chcielibyśmy zaplanować wspólnie ze zwykłymi szachtami, wtedy wskazane jest zaplanowanie czerpnio-wyrzutni poza budynkiem lub zaprojektowanie kanałów dymowych wraz z korytarzami technologicznymi.

Konieczne będzie także ustalenie wymaganej prędkości powietrza przepływającego pomiędzy strefą objętą pożarem a sąsiednią strefą dymową (nie można bowiem doprowadzić do zadymienia sąsiednich stref, co utrudniłoby ewakuację i pracę ekipy ratowniczo-gaśniczej). Ostatnim etapem prac jest dobór wentylatorów (ich mocy i pozostałych parametrów) oraz ich rozmieszczenia (na koniec także decydujemy o układzie automatycznego sterowania). Rozmieszczając wentylatory strumieniowe, musimy uważać, aby dolna krawędź urządzenia nie była opuszczona niżej niż ok. 2 m nad posadzką oraz tak, by „spychały” one powietrze z dymem i gazami pożarowymi w kierunku punktów krat wyciągowych.

Nie należy montować urządzeń nad miejscami postojowymi - temperatura powietrza nad palącym się pojazdem osiąga na tyle wysoki poziom, że doszłoby do jego wdmuchiwania w stronę ekipy gaśniczej. Ponadto nadmuch nie może być realizowany w stronę drzwi ewakuacyjnych. 

Pamiętajmy, że system oparty o wentylatory strumieniowe załączamy dopiero, gdy przeprowadzona zostanie ewakuacja garażu. Urządzenia powodują przemieszczanie się gorącego powietrza o wysokim stężeniu tlenku węgla, co mogłoby być wyjątkowo niebezpieczne dla użytkowników obiektu.

Opracowanie: Redakcja
Autor: Ewelina Satory