Inteligentna wentylacja

Niemal każda centrala wentylacyjna posiadająca wyjście na dowolny sterownik zewnętrzny może współpracować z systemem EIB, jednak większość z nich wymaga mniejszych lub większych przeróbek w trakcie tworzenia systemu operacyjnego.

Stała popularyzacja systemów
wentylacji z odzyskiem ciepła w budownictwie
jednorodzinnym doprowadziła
do dynamicznego rozwoju
rynku central wentylacyjnych i zapoczątkowała
poważną gałąź rynku instalacyjnego.
Z kolei stale rosnące
wymagania klientów stawiają przed
producentami central oraz instalatorami
nowe wyzwania. Pojawienie się
i propagowanie systemów EIB dla
budownictwa jednorodzinnego spowodowało,
że klienci coraz częściej
życzą sobie, aby wentylacja mechaniczna
stanowiła część tego systemu.
Pojawił się zatem problem przystosowania
urządzeń wentylacyjnych
do współpracy z systemem EIB.
W rzeczywistości niemal każda
centrala posiadająca wyjście na dowolny
sterownik zewnętrzny może
współpracować z systemem EIB, jednak
większość z nich wymaga mniejszych
lub większych przeróbek w
trakcie tworzenia systemu operacyjnego.
Np. Śmiało można powiedzieć,
że dużo trudniej będzie zastosować w
systemie EIB centralę z płynna regulacją
obrotów wentylatorów niż centralę ze skokową regulacją, opartą na
przełączaniu skoków za pomocą zewnętrznego sygnału na przekaźnik
odpowiedniej prędkości.
Z pewnością można stwierdzić,
że najbardziej podatne do współpracy
z systemem EIB są centrale posiadające
wbudowaną zaawansowaną
automatykę sterującą pracą centrali,
a sterownik zewnętrzny spełnia tylko funkcję „pilota” do aktywacji
funkcji. Wówczas zadanie dla
projektanta systemu jest bardzo
proste. Wystarczy przekonwertować
funkcje standardowego "pilota" na
polecenia systemu EIB. Po otrzymaniu
odpowiedniego sygnału z
systemu centrala będzie zachowywała
się tak jakby była sterowana ze
standardowego "pilota".
Czym sterować?

W wentylacji najczęściej steruje
się następującymi funkcjami:
● prędkością obrotową wentylatorów
(wydajnością),
● aktywowaniem nagrzewnic,
● temperaturą powietrza nawiewanego.
System sterowania wentylacją
można opcjonalnie rozbudować o reakcję centrali na:
● zmianę stężenia dwutlenku węgla
w pomieszczeniach wentylowanych,
● zmianę wilgotności powietrza.
W dwóch ostatnich przypadkach
wymagane jest zastosowanie pomieszczeniowych
detektorów CO2 i
wilgotności.
Oprócz sterowania istotne jest
również generowanie określonych
informacji do systemu, takich jak
awaria podzespołów centrali czy konieczność
wymiany filtrów.
Sterowanie wydajnością

Jeśli chodzi o sterowanie wydajnością
central to w przypadku budownictwa
jednorodzinnego można je
sklasyfikować wg trzech grup:
● Tryb minimalny (min) – obniżona
wydajność centrali stosowana podczas
nieobecności domowników lub
podczas snu – kiedy zapotrzebowanie
na wentylacje ulega obniżeniu.
● Tryb normalny (normal) – wydajność
obliczeniowa dla danej kubatury.
Ważne jest, aby centrala w tym
wypadku miała możliwość ustawienia
określonej wydajności dla danej
kubatury
● Tryb maksymalny (max) – sytuacja
awaryjna np. sygnały z detektorów
lub szybkie przewietrzanie.
Dla sklasyfikowanych powyżej
trybów pracy centrali projektant
systemu EIB bardzo Łatwo dobierze
odpowiednie polecenia systemu dostosowane
do konkretnych sytuacji.
Np. czujnik obecności wykryje nieobecność
użytkowników i wówczas
poda sygnał do systemu, a ten wyda
polecenie przejścia w tryb min. Innym
przykładem może być sygnał z
detektora CO2 o przekroczeniu dopuszczalnego
stężenia dwutlenku
węgla; wówczas system wyda polecenie
przejścia w tryb max, co
umożliwi szybsze przewietrzenie i
dostarczenie odpowiedniej ilości
świeżego powietrza.
Sterowanie temperaturą

powietrza nawiewanego i włączanie
nagrzewnicy jest w większości
przypadków realizowane przez automatykę centrali. Dlatego wystarczy
jedynie zaprojektować możliwość
ingerencji użytkownika w stan
nagrzewnicy:
● nagrzewnica aktywna – oczekuje na sygnał z czujnika
temperatury i odpowiednio załącza nagrzewnicę,
● nagrzewnica nieaktywna – ignoruje sygnał z czujnika
temperatury i w tym trybie nigdy nie załączy nagrzewnicy.
Możliwość ręcznej ingerencji użytkownika w tym
przypadku jest o tyle ważna, że nie zawsze użytkownik
życzy sobie, aby powietrze nawiewane było dogrzewane
przez nagrzewnicę centrali.
W przypadku awarii

System EIB powinien być również powiadamiany o
stanie awaryjnym centrali w sytuacji, gdy element centrali
ulega uszkodzeniu i wymaga konieczności wezwania
serwisu. Zaawansowane centrale wentylacyjne posiadają
standardowo wbudowany system powiadamiania
użytkownika o awarii, dlatego wystarczy wykorzystać
ten sygnał do zaprojektowania dowolnego sposobu
informowania użytkownika o sytuacji awaryjnej (np.
lampka sygnalizacyjna).
Sygnał ten również można wykorzystać do sygnalizacji
wymiany filtrów. W tym przypadku centrala powinna
zostać wyposażona w presostat – urządzenie do pomiaru
strat ciśnienia przed i za filtrem, generujące sygnał
do automatyki centrali o określonym spadku ciśnienia
na filtrze, a zatem o konieczności jego wymiany.
Ważne dla instalatora

Z punktu widzenia instalatora systemu istotne jest,
aby w sposób możliwie najmniej kłopotliwy połączyć
centralę wentylacyjną z systemem EIB. Najprostszym
sposobem jest wykorzystanie odpowiednich podłączeń
wychodzących na zewnętrzny sterownik. W przypadku
niektórych konstrukcji jest to o tyle kłopotliwe, że to
właśnie sterownik zawiera automatykę. Wtedy taki
układ wymaga podłączania poprzez sterownik, co nie
zawsze jest możliwe. W przypadku central z wbudowaną
automatyką taki problem nie występuje, o ile producent
nie przewidział nietypowych podłączeń (np.
przewód sterujący z wtyczką RJ45). W takim przypadku
karta automatyki powinna być wyposażona w dodatkową
magistralę podłączeniowa odpowiadającą rozkładowi
sygnałów generowanych do gniazda standardowego
podłączenia sterownika. Takie rozwiązanie wykorzystywane
jest np. w automatyce niektórych norweskich
central wentylacyjnych.
Analizując stale rosnące potrzeby klientów, należy
stwierdzić, że systemy EIB - aczkolwiek nie tanie - stanowią
przyszłościowa gałąź rynku instalacyjnego, dlatego
również urządzenia wentylacyjne z konieczności będą ulegać poważnym zmianom konstrukcyjnym, aby
dostosować się do wymogów rynku. Póki co zaledwie
kilku spośród ponad 20 oferentów central wentylacyjnych
proponuje centrale z możliwością współpracy z
EIB. Warto jednak już dziś zapoznać się z możliwościami
takich układów, aby możliwie najwcześniej pozyskać
doświadczenie w projektowaniu i instalowaniu tego
typu urządzeń.
Artur Watras

Źródło: