Instalacje oddymiające – SMOKE System

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, reguluje m.in. wytyczne, które muszą spełniać budynki w kontekście bezpieczeństwa pożarowego, takie jak: odporność pożarowa budynków, strefy pożarowe i oddzielenia przeciwpożarowe, drogi ewakuacyjne, wymagania przeciwpożarowe dla palenisk i instalacji, usytuowanie budynków z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe, wymagania przeciwpożarowe dla garaży.

Szczególnie ważną rolę w utrzymaniu bezpieczeństwa pożarowego budynków, dróg ewakuacyjnych, klatek schodowych itp. odgrywają instalacje wentylacji oddymiającej, których zadaniem jest skuteczne odprowadzenie dymu, ciepła i produktów spalania ze stref objętych pożarem przy jednoczesnym proporcjonalnym uzupełnieniu wydatku instalacji zewnętrznym powietrzem kompensacyjnym (§ 270 ust. 1 punkt 2 WT). Odcinki przewodów wentylacji pożarowej są dodatkowo wykorzystywane do gromadzenia i odprowadzenia innych szkodliwych i toksycznych gazów gaśniczych wydostających się ze stref objętych pożarem, a także w systemach podwyższających ciśnienie do sterowania powietrzem wytwarzającym nadciśnienie i usuwanym w przypadku przekroczenia granicznej wartości ciśnienia.

Trzeba także zwrócić uwagę na samo pojęcie wentylacji oddymiającej w WT, które może oznaczać różne rodzaje rozwiązania systemów wentylacji pożarowej:

• Systemy wentylacji oddymiającej, realizowany za pomocą kanałów wyciągowych (tzw. system kanałowy), który usuwa ciepło i dym kratkami rozmieszczonymi na przewodach wentylacyjnych. W tym systemie istnieje wyraźny podział na warstwę gorącego dymu pod stropem oraz w dolnej części warstwę wolną od dymu, które jest wypierane przez powietrze kompensacyjne. W znowelizowanych WT opisane rozwiązanie jest jedynym, które umożliwia wydłużenie długości przejść ewakuacyjnych;
• System wentylacji strumieniowej – kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła, realizowany za pomocą natychmiastowego uruchomieniu wentylatorów wyciągowych w strefie zadymionej i systemu nawiewu powietrza w strefie wolnej od dymu, które zatrzymują rozprzestrzenianie dymu dzięki wytworzeniu odpowiedniej prędkości przepływu powietrza;
• System wentylacji strumieniowej – oczyszczania z dymu, realizowany za pomocą natychmiastowego uruchomieniu wentylatorów wyciągowych i nawiewnych, które zapobiegają rozprzestrzenianiu się dymu w całej strefie pożaru, którego temperatura jest ograniczana dzięki mieszaniu z powietrzem kompensacyjnym.  

Własności ogniowe kanałów oddymiających obsługujących jedna strefę pożarową definiuje § 270 ust. 2 punkt 1 i 2 WT, który mówi:

„2. Przewody wentylacji oddymiającej, obsługujące: 

1. wyłącznie  jedną  strefę  pożarową,  powinny  mieć  klasę  odporności  ogniowej  z uwagi  na  szczelność  ogniową i dymoszczelność – E600 S, co najmniej taką, jak klasa odporności ogniowej stropu określona w § 216, przy czym dopuszcza się stosowanie klasy E 300 S, jeżeli wynikająca z obliczeń temperatura dymu powstającego w czasie pożaru nie przekracza 300°C;
2. więcej niż jedną strefę pożarową, powinny mieć klasę odporności ogniowej E I S, co najmniej taką, jak klasa odporności ogniowej stropu określona w § 216.

Aby kanały wentylacyjne mogły być użyte do wentylacji oddymiającej muszą być niepalne, a także muszą spełniać szereg wymogów objętych normą zharmonizowaną PN-EN 12101-7. W sposób szczególny wymagane jest powołanie się na normy badawcze PN-EN 1366-8 i PN-EN 1366-9, w których określono sposób przeprowadzenia badań odporności ogniowej przewodów oddymiających oraz PN-EN 13501-4, w której podano szczegółowe informacje na temat ich klasyfikacji w zakresie odporności ogniowej.

Normie podlegają także elementy składowe stosowane łącznie z przewodami wentylacji pożarowej. Nie mogą one powodować awarii systemu oddymiającego w czasie usuwania dymu z budynku i powinny być poddane badaniom mającym na celu wykazanie, że spełniają te same wymagania, co przewód, w którym zostały zamontowane. Należą do nich: włazy/klapy rewizyjne, tłumiki, kompensatory, kratki wentylacyjne. 

Firma Alnor Systemy Wentylacji wkracza na rynek instalacji pożarowych z nowym produktem, a mianowicie systemem jednostrefowych okrągłych przewodów oddymiających typu SMOKE system, który został sklasyfikowany wg normy PN-EN 13501-4:2016 na następującą kombinacją parametrów skuteczności działania i klas: E600 120 (ho) S 1500 single. Konkretne właściwości, jakie musiały być spełnione podczas badania wg normy PN-EN 1366-9 przedstawia Tabela 1.

 

Zdjęcie 1. Widok badania przewodów oddymiających wg PN-EN 1366-9.

 

Elementy wchodzące w skład tego systemu to: przewody proste, kolanka, redukcje, złączki nyplowe i mufowe, króćce, zaślepki, odgałęzienia siodłowe, trójniki, kompensatory wydłużeń termicznych, kratki wentylacyjne, tłumiki kulisowe.

Przewód oddymiający typu SMOKE System obsługujący jedną strefę pożarową, ma następujący zakres bezpośredniego zastosowania wyników zgodnie z normą PN EN 1366-9:2009:

• stalowe przewody oddymiające typu SMOKE System są przeznaczone do obsługi pojedynczych stref pożarowych.
• maksymalna średnica przewodów oddymiających typu SMOKE System, objętych niniejszą klasyfikacją, wynosi 1000mm.
• maksymalna temperatura gazów pożarowych, odprowadzanych za pomocą przewodów typu SMOKE System wynosi 600°C.
• poszczególne odcinki oraz kształtki wentylacyjne przewodów typu SMOKE System mogą być montowane jedynie w pozycji poziomej (montaż w układzie pionowym jest niedopuszczalny).
• zakres stosowania przewodów typu SMOKE System obejmuje instalacje wentylacyjne o ciśnieniu roboczym od -1500Pa do +500Pa. 

Zaletą stosowania tego systemu jest możliwość łączenia kanałów dwoma sposobami tj. na zasadzie nypel-mufa i kołnierzowo.

Jako jedyni na rynku mamy w swojej ofercie kompensatory wydłużeń termicznych dla systemu oddymiania w wersji nyplowej, zbudowanej z taśm AMT naszej produkcji.

 

Warto wspomnieć o istotnej roli, jaką pełni kompensator wydłużeń termicznych w systemie oddymiania. Wiadomo, że kanały z blachy stalowej mają dużą rozszerzalność pod wpływem wysokiej temperatury. Odporność ogniowa kanałów maleje, wzrasta ryzyko rozszczelnienia kanału i przedostania się dymu i ciepła na zewnątrz. Więc aby temu przeciwdziałać stosuje się kompensatory wydłużeń termicznych. Na rysunku 3 pokazano skutki nie zastosowania kompensatora wydłużeń termicznych w odpowiednich odległościach dla systemu jednostrefowych okrągłych przewodów oddymiających typu SMOKE system. Taka deformacja kanału może spowodować zmniejszenie średnicy i/lub przerwanie, rozszczelnienie kanału, które będzie skutkowało nieprawidłowym działaniem przewodów oddymiających.

 

Dowiedz się więcej