Ciśnienie do dyspozycji

Zasady bilansowania potrzeb powietrznych dla poszczególnych lokali mieszkalnych oraz zasady rozmieszczania elementów nawiewnych i wywiewnych w budynkach wielorodzinnych są takie same jak w przypadku budynków jednorodzinnych.

Odbywa się to na podstawie określenia
ilości i rodzaju pomieszczeń
technicznych oraz przepływu powietrza
z pomieszczeń czystych do pomieszczeń
technicznych, skąd zostaje
usunięte na zewnątrz. Różnice pojawiają
się dopiero w przypadku planowania
i obliczania trasy przewodów
wywiewnych oraz wentylatorów.
Zbiorczo pionowo
Instalacja wentylacji mechanicznej
w budynkach wielorodzinnych
jest rozwiązana zazwyczaj w układzie
pionowym zbiorczym z zebraniem
powietrza wywiewanego w jeden
przewód pionowy z kuchni oraz pomieszczeń
sanitarnych w mieszkaniu.
Układ pionowy zbiorczy obsługuje
jedno mieszkanie na każdej
kondygnacji. Rozwiązanie to unifikuje
instalację wentylacyjną - jest ona
konstrukcyjnie podobna dla każdego
typu mieszkania zlokalizowanego
w pionie budynku. Instalacje mogą
różnić się jedynie kształtem kolektorów
ściennych, łączących kratkę wywiewną
w danym pomieszczeniu
z kanałem pionowym zbiorczym.
Ze względu na możliwość podłączenia
do jednego zbiorczego wentylatora,
umieszczanego na dachu budynku,
w strefie poddasza nieużytkowego
lub w specjalnie do tego
przygotowanych maszynowniach
wentylacyjnych (wentylatory mogą
być także umieszczane w poziomie
piwnic) kilku lub nawet kilkunastu
pionów wentylacyjnych, należy wykonać
obliczenia hydrauliczne układu.
Takie obliczenia mają na celu wyrównanie
ciśnień w odpowiednich
węzłach, dzięki czemu uzyskujemy
odpowiednie przepływy w poszczególnych
kratkach wentylacyjnych.
Dla zapewnienia prawidłowego
działania instalacji wyciągowej w budynku
wielorodzinnym należy przestrzegać
kilku podstawowych zasad:
- prędkość przepływu powietrza
w kolektorach poziomych i pionowych
nie może przekroczyć 4 m/s,
- poziom szumów wentylatorów należy wytłumić za pomocą tłumików kanałowych,
- z pomieszczeń o różnym przeznaczeniu
powietrze należy usuwać oddzielnymi
kolektorami pionowymi
z możliwością podłączenia do jednego
wentylatora,
- sieć przewodów należy obliczyć hydraulicznie,
- wydajność wentylatora określić na
podstawie bilansu powietrznego dla
obsługiwanych pionów.
Obliczenia hydrauliczne
sieci przewodów polegają na wykazaniu
straty ciśnienia na poszczególnych
urządzeniach (kratki, tłumiki),
kształtkach (kolana, trójniki) oraz
odcinkach prostych przewodów. Na
podstawie tych obliczeń określa się
spręż dyspozycyjny wentylatora obsługującego dany układ.
Ciśnienie dyspozycyjne, jakie musi
posiadać wentylator, można obliczyć
ze wzoru:

∆P = Σ(RL + Z),
gdzie:
Z - straty miejscowe na poszczególnych
kształtkach lub urządzeniach
obliczane ze wzoru lub określane
przez producenta, [Pa]

Z = ζ * ρ/(2 * c2)
ζ - współczynnik strat miejscowych
ρ - gęstość powietrza, [kg/m3]
c - prędkość przepływu powietrza,
[m/s]
RL - straty liniowe na poszczególnych
odcinkach przewodów, [Pa]
R - współczynnik strat liniowych
zależny od chropowatości przewodów,
określany na podstawie nomogramów,
[Pa/m]
L - długość odcinka przewodu,
[m]
Dzięki tak określonym stratom ciśnienia
w obiegu najbardziej niekorzystnym
określamy spręż dyspozycyjny
wentylatora oraz możemy wyrównać
ciśnienia w poszczególnych węzłach. Dokonujemy tego za pomocą
kryz lub przepustnic regulacyjnych.
Instalacja wyciągowa wykonywana
jest najczęściej z przewodów z blachy
stalowej o przekroju prostokątnym
lub okrągłym. Podczas wykonywania
instalacji należy pamiętać
o izolowaniu termicznym przewodów
biegnących przez pomieszczenia nieogrzewane
lub na zewnątrz budynku.
Budując wymarzony domek, budynek
wielorodzinny, który dla jego
mieszkańców ma być azylem od kłopotów
dnia codziennego lub funkcjonalne
biuro, należy zastanowić się
też nad systemem wentylacji, jaki
w tym obiekcie zastosujemy. Ma to
być system funkcjonalny, łatwy w obsłudze, ale jednocześnie spełniający
wszystkie wymagania związane z prawidłową wentylacją.

Tomasz Kulnianin
Artykuł z nr 6/2003 Magazynu Instalatora