CERTYFIKACJA

Działalność aprobacyjna w Polsce rozpoczęła się w 1968 roku na podstawie specjalnego rozporządzenia ministra budownictwa. Jednakże do prawa budowlanego wprowadzono odpowiedni zapis dopiero w 1974 roku. Od tego czasu rozpoczęto wydawanie tzw. świadectwa dopuszczenia dla stosowania wyrobów innowacyjnych, dla których polskie normy nie istniały. Poczuwszy jednak od roku 1993, kiedy to wydano Ustawy: o normalizacji oraz o badaniach i certyfikacji, poprzez rok 1994, w którym uchwalono Ustawę Prawo Budowlane oraz kolejne lata obfitujące w rozporządzenia i inne dokumenty, ustawodawstwo polskie wzbogaciło się o szereg precyzyjnych przepisów, regulujących dopuszczanie wyrobów do stosowania w budownictwie.
Ponieważ świadomość dotycząca koniecznych wymogów, jakie winien spełnić wyrób w pojęciu „urządzenia techniki powietrza" jest różnorodna, poniżej pokrótce przybliżone zostano informacje o atestach, aprobatach, certyfikatach i świadectwach dopuszczenia najczęściej spotykanych i wymaganych np. przez służby techniczne inwestora. Należą nich:

• atesty higieniczne,
• certyfikaty na znak bezpieczeństwa B,
• aprobaty techniczne,
• deklaracje zgodności,
• certyfikaty Eurovent,
• certyfikaty ISO np. 9001 i 14001.
Atesty higieniczne, to dokumenty wydawane przez Państwowy Zakład Higieny, zawierające ogólne informacje na temat „składu materiałowego" badanego wyrobu, zakresu jego stosowania (ogólnego jego przeznaczenia) oraz informacje potwierdzające spełnienie określonych wymogów higienicznych. Ponadto w ateście jest mowa o producencie, wnioskodawcy i okresie ważności. Uzyskanie atestu higienicznego jest jednym z dokumentów niezbędnych w procesie postępowania certyfikującego, umożliwiającego otrzymanie aprobaty technicznej.
Certyfikaty na znak bezpieczeństwa B są dokumentami wskazującymi, że wyrób spełnia wymagania dotyczące bezpieczeństwa, ustalone w Polskich Normach, zawarte w aprobatach technicznych oraz właściwych przepisach i dokumentach technicznych. Certyfikat B jest wydawany przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji lub jednostki akredytowane. Oprócz certyfikacji obowiązkowej, której podlegają wyroby znajdujące się w stosownych wykazach, istnieje możliwość poddawania się certyfikacji dobrowolnej. Właśnie takiej certyfikacji poddało się kilka firm branżowych, produkujących urządzenia wentylacyjne.
Aprobaty techniczne są dokumentami niezbędnymi dla producenta, czy upoważnionego przez niego dystrybutora umożliwiającymi wprowadzenie wyrobu do stosowania w budownictwie na rynku polskim. Wyjątek stanowi istnienie Polskiej Normy na dystrybuowany wyrób. Praktycznie posiadanie aprobat technicznych staje się niezbędne dla większości „urządzeń techniki powietrza", tj. central klimatyzacyjnych, aparatów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, elementów zamykających instalacje, takich jak nawiewniki, anemostaty, aparaty indukcyjne, belki chłodzące indukcyjne etc. Dokument ten w pełnej swojej treści zawiera dokładne informacje dotyczące materiałów, z których są wykonywane wyroby, wymiarów, elementów składowych (podzespołów), metod i wyników przeprowadzonych badań, dokładnych sposobów oznaczania. Dystrybutor jest obowiązany przedstawić na życzenie projektanta, wykonawcy czy inwestora, pełną treść aprobaty oraz dobory techniczne wytypowanego urządzenia, celem oceny zgodności z aprobata. Stosowanym wybiegiem pewien czas temu było dążenie do otrzymywania tzw. dopuszczeń indywidualnych, umożliwiających obejście procedury aprobacyjnej, jednakże Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 sierpnia 1998 roku, ogłoszone w Dzienniku Ustaw nr 107 z dnia 20 sierpnia 1998 roku, praktycznie wyeliminowało ww praktyki. Ostatecznie należy podkreślić, iż spotykane informacje o sankcjach towarzyszących firmom dopuszczającym się wprowadzenia na rynek wyrobów nie posiadających aprobat technicznych lub zgodności z PN mają podłoże prawne. Reguluje je Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 lipca 2000 roku, ogłoszone w dzienniku Ustaw z dnia 17 lipca 2000 roku. Rozporządzenie to określa tryb stosowania sankcji ekonomicznych, polegających na obowiązku wpłacenia przez szeroko pojętego przedsiębiorcę do budżetu państwa należności pieniężnej, stanowiącej 100% sumy uzyskanej ze sprzedaży wyrobu lub usługi zakwestionowanej przez organ kontroli lub jednostkę certyfikującą. Sankcje zawodowe grożą natomiast m.in. inspektorom nadzoru, aprobującym stosowanie na budowie wyrobów nie posiadających stosownych dopuszczeń.
Aprobata techniczna jest wydawana przez Centralny Ośrodek Badawczo Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL.
Deklaracje zgodności są dokumentami towarzyszącymi dostarczanym wyrobom i stanowią każdorazowo potwierdzenie dostawcy o zgodności konkretnego wyrobu (lub partii wyrobu ) z Polsku Normo lub aprobatą techniczną. Wzór deklaracji zgodności zawiera Rozporządzenie MSWiA z dnia 31 lipca 1998 roku ogłoszone w Dzienniku Ustaw nr 113 z dnia 31 sierpnia 1998 roku.
Certyfikaty Eurovent wydawane przez branżową organizację europejskich producentów urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych EUROVENT CERTIFICATION COMPANY umożliwiają otrzymanie przez projektanta czy inwestora pewności, iż oferowany wyrób poprzez parametry zawarte w katalogach, wydruk danych technicznych wygenerowany w programie doboru urządzeń już dla konkretnego przypadku, a na dostarczonym do klienta urządzeniu skończywszy, spełnia oczekiwania i deklarowane wymogi techniczne. Członkiem organizacji może na zasadach dobrowolności, zostać każde przedsiębiorstwo spełniające wymogi EUROVENTU, którego zasadą przewodnią - poprzez sposób działania - jest zapobieganie nieuczciwej konkurencji. Podstawą zatwierdzenia parametrów central wentylacyjnych są aktualnie obowiązujące standardy ISO i normy CEN. Ocenie w pojęciu Euroventu poddawane są podstawowe parametry central wentylacyjnych, m.in. przepływ powietrza, pobór mocy elektrycznej, poziom emitowanego hałasu, wydajność grzewcza i chłodnicza, sprawność odzysku ciepła, opory po stronie powietrza i wody (flot. wymienników) etc. Potwierdzeniem posiadania przez wyrób ww dokumentu jest stosowny certyfikat. Natomiast pełen zestaw firm branżowych posiadających certyfikaty, znajduje się w specjalnie wydawanym katalogu lub na stronach internetowych http://www.eurovent-certification.com
Certyfikaty ISO, szczególnie ISO 9001, świadczą o wysokiej jakości prac na każdym etapie powstawania produktu, tzn. na etapie projektowania, prac badawczych, produkcji, instalowania i serwisu swoich wyrobów oraz ISO 14001certyfikat norm ekologicznych i ochrony środowiska wskazujący na fakt, iż w zdecydowanej większości materiały użyte do produkcji wyrobu so przeznaczone do odzysku. Certyfikaty ISO stanowią również doskonały składnik szeroko pojętego marketingu, stosowanego przez firmy na rynku polskim.
Opracował: mgr inż. Grzegorz Madziąg
"Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna" nr 8/2001
www.tchik.com.pl

Redakcja portalu poleca:
- Standaryzacja i certyfikacja w USA