265
269
226

Projekt badawczy: Niskoenergetyczna wentylacja całego budynku

RDPCLEVS „Projekt badawczy: Niskoenergetyczna wentylacja całego budynku” realizowany w ramach Piątego Programu Ramowego Badań i Rozwoju Technologicznego Wspólnoty Europejskiej, maj 2001 – kwiecień 2004


Wstęp
Głównym celem zainteresowań obecnych badań jest określenie związku pomiędzy zużyciem energii a wentylacją mieszkań i budynków, która wpływa na zdrowie mieszkańców. Projekt badawczy pod nazwą RDPCLEVS (Niskoenergetyczna wentylacja całego budynku) prowadzony jest w ramach Piątego Programu Ramowego Wspólnoty Europejskiej. W ramach projektu prowadzone są badania naukowe mające na celu ocenę wydajności innowacyjnego systemu „oszczędnej energetycznie wentylacji całego budynku” opracowanego przez Uniwersytet Cambridge (Wlk. Brytania) przy współpracy z partnerami z Wlk. Brytaniii (TITON), Danii (Cenergia), Irlandii (Uniwersytet w Dublinie) oraz Polski (FLOP SYSTEM), który to system ma stanowić alternatywę dla mechanicznej wentylacji z odzyskiem ciepła (MVHR) stosowaną w chłodniejszych rejonach Europy lub dla wyciągów wentylatorowych w kuchniach i łazienkach stosowanych w bardziej umiarkowanym klimacie.

Opis

Wymagania mające na celu zmniejszenia zużycia energii realizowane są obecnie przez uszczelnianie konstrukcji budowlanych w celu ograniczenia infiltracji, która jest przyczyną większego zużycia ciepła w okresie zimowym. Równocześnie dąży się do ograniczenia udziału strat ciepła wynikających z funkcjonowania wentylacji w ogólnych stratach cieplnych budynku. Z kolei zbyt szczelne budynki są przyczyną pogorszenia jakości powietrza w mieszkaniach co w konsekwencji wywiera szkodliwy wpływ na zdrowie mieszkańców.
Technicznym rozwiązaniem problemu, łączącego zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza wewnętrznego przy wymaganiach ograniczonego zużycia energii są okna wentylowane.
Okno wentylowane jest konstrukcją zapewniającą laminarny przepływ powietrza przez szczelinę wentylacyjną utworzoną pomiędzy dwiema płaszczyznami szyb .Okno wentylowane przypomina nieco konstrukcję skrzynkową. W okresie zimowym następuje tutaj podgrzanie powietrza wchodzącego do pomieszczenia. Jednocześnie realizowany jest wzrost poziomu wentylacji pomieszczenia przy jednoczesnym ograniczeniu przeciągów oraz strat ciepła.
Testy laboratoryjne przeprowadzone w laboratoriach w BRE Scotlab (Szkocja) oraz w Energy Monitoring Company Ltd. (Anglia) potwierdziły, że współczynnik przenikania ciepła przez takie okno osiągają wartość 0.3 – 0.4 W/m2K.
Powietrze zewnętrzne wpływa dołem do szczeliny gdzie jest podgrzewane a następnie górą wypływa do pomieszczenia (rys. 1).

Poza tym zastosowano w oknach wentylowanych nawiewniki okienne o regulowanym przepływie powietrza, które sterują wielkością strumienia powietrza doprowadzonego do pomieszczenia.
W projekcie badawczym RDPCLEVS „niskoenergetycznej wentylacji całego budynku” zastosowano okna wentylowane w kombinacji z naturalną wentylacją grawitacyjną. Rozwiązanie takie stanowi kompletny system, którego schemat przedstawiono na rys.2.

Ramy projektu
Celem projektu badawczego jest określenie skuteczności działania innowacyjnego systemu w warunkach rzeczywistych, w budynkach mieszkalnych. Ponadto określa się rejony klimatyczne, w których system może być stosowany. Wybrano lokalizacje w Danii, Irlandii i Polsce, będące reprezentacyjne dla różnych warunków klimatycznych panujących na obszarze Europy. Klimat skandynawski występujący w Danii charakteryzuje się zimnym, wilgotnym latem oraz wilgotną zimą, morski klimat w Irlandii Północnej charakteryzuje się łagodną zimą oraz łagodnym latem, natomiast kontynentalny klimat w Polsce charakteryzuje się chłodną, suchą zimą i ciepłym suchym latem.
Badania i pomiary są przeprowadzane w nowo wybudowanych mieszkaniach osiedlowych w Polsce, nowo wybudowanych jednokondygnacyjnych budynkach w Danii oraz istniejących dwu kondygnacyjnych budynkach szeregowych w Irlandii Płn. Badania przeprowadza się w parach mieszkań lub domów wolnostojących, identycznej wielkości i jednakowo usytuowanych w każdej parze. Mieszkania testowe w każdym kraju wyposażone są w innowacyjny system niskoenergetycznej wentylacji w skład którego wchodzą okna wentylowane i wentylacja grawitacyjna wyciągowa. Mieszkania kontrolne są wyposażone w standardowe rozwiązania wentylacji; w Danii zainstalowany jest system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła; w Irlandii Płn. zamontowana jest prosta mechaniczna wentylacja wyciągowa ; w Polsce wentylacja mieszkań realizowana jest przez grawitacyjną wentylację wyciągową.
W każdym kraju mieszkanie testowe i kontrolne jest monitorowane w celu określenia:
- względnego zużycia energii,
- warunków mikroklimatu wewnętrznego pomieszczenia,
- zadowolenia użytkownika.
BADANIA
Instalacja w Polsce.
Para identycznych mieszkań znajduje się w nowo wybudowanym osiedlu mieszkań czynszowych TBS w Kątach Wrocławskich pod Wrocławiem.

Mieszkanie składa się z aneksu pokoju z kuchnią, łazienki i przedpokoju. Powierzchnia mieszkań wynosi ok. 32 m2. Wysokość mieszkań 2.5 m. Okna zwrócone są na stronę zachodnią. Zamontowane są dwa okna w mieszkaniu o wymiarach 1.5 x 1.5 m. Wentylacja mieszkań realizowana jest standardowo przez układ wentylacji grawitacyjnej. Kratki wentylacyjne usytuowane są w aneksie pokoju/kuchni oraz w łazience. Obydwa mieszkania znajdują się na drugim piętrze 3-piętrowego budynku. Wysokość przewodu wentylacyjnego wynosi ok. 4 m. W mieszkaniu kontrolnym zainstalowano dwa okna PCV z podwójną szybą zespoloną. Przeprowadzone testy szczelności obydwu mieszkań wykazały stosunkowo mały współczynnik infiltracji, gdyż jego wartość była na poziomie 0.2 wymian na godzinę.

Schemat mieszkań.



Dotychczasowe wyniki pomiarów

Przeprowadzone pomiary współczynnika przenikania ciepła okna wentylowanego potwierdziły jego niską wartość na poziomie wyników badań laboratoryjnych.
1. Wartość współczynnika przenikania ciepła dla okna wentylowanego.
a) Średnia wartość współczynnika przenikania ciepła w porze nocnej w listopadzie 2002

b) Średnia wartość współczynnika przenikania ciepła w zimie U = 0.52 W/m2K
2. Dopływ powietrza zewnętrznego i współczynnik wymiany powietrza w mieszkaniach.
a) średnia wartość doprowadzonego strumienia powietrza do aneksu kuchni/pokoju

b) średnia wartość współczynnika wymiany powietrza w mieszkaniu

Uzyskane wartości współczynnika wymian powietrza w mieszkaniach (testowym i kontrolnym) w poszczególnych miesiącach przedstawia wykres.


Osiągnięte wartości współczynnika wymiany powietrza w mieszkaniu testowym są zdecydowanie wyższe od wartości osiąganych w mieszkaniu kontrolnym.

Analiza okresu zimowego

Większe wartości współczynnika wymiany powietrza w obydwu mieszkaniach w okresie zimowym w porównaniu z okresem letnim zostały osiągnięte ze względu na decydujący wpływ na ten współczynnik jaki ma różnica temperatur powietrza pomiędzy temperaturą powietrza wewnątrz pomieszczenia a temperaturą powietrza zewnętrznego. Poniżej przedstawiono taką zależność. Wykres sporządzono dla średnich miesięcznych w okresie styczeń – lipiec 2003.
Ti - temperatura powietrza w pomieszczeniu
To - temperatura powietrza na zewnątrz


Zdecydowanie większe wartości współczynnika wymiany powietrza w mieszkaniu testowym (z zainstalowanymi oknami wentylowanymi) w porównaniu do mieszkania kontrolnego, uzyskano dzięki możliwości doprowadzenia powietrza zewnętrznego przez okna wentylowane, gdyż współczynnik infiltracja dla obydwu mieszkań jest na takim samym, stosunkowo niskim poziomie.
Z analizy wyników widać wyraźnie, że w celu zapewnienia wymaganej wentylacji mieszkania kontrolnego (ze standartowymi oknami PCV) okna muszą być chwilowo otwierane. Taka czynność doprowadza do chwilowych strat ciepła w mieszkaniu oraz znacznego zmniejszenia komfortu cieplnego w rejonach otwieranego okna w okresie zimowym.
Natomiast mieszkanie testowe z zainstalowanymi oknami wentylowanymi zapewnia doprowadzenie wymaganej ilości strumienia powietrza zewnętrznego w całym okresie zimowym bez konieczności ich otwierania.

Analiza okresu letniego.

Decydującym czynnikiem, w tym okresie, wpływającym na wartość współczynnika wymiany powietrza w mieszkaniach ma prędkość wiatru.
Poniżej przedstawiono wykres takiej zależności dla mieszkania testowego. Wykres sporządzono dla średnich dziennych wartości w miesiącu lipcu 2003.


Prędkość wiatru na poziomie wyższym od 1.5 m/s wpływa istotnie na wentylację mieszkania testowego.
W mieszkaniu kontrolnym wpływ prędkości wiatru na jego wentylację (średnia wartość współczynnika wymiany powietrza w pomieszczeniu to 0.30) jest zdecydowanie mniejszy.

Zużycie energii i współczynnik strat ciepła w mieszkaniach.

W okresie styczeń – maj 2003 przeprowadzono badania porównawcze zużycia energii w dwóch mieszkaniach. W tym okresie mieszkania pozostawały niezamieszkane. Regulacja temperatury w mieszkaniach odbywała się za pomocą zaworów termoregulacyjnych zamontowanych standardowo w grzejnikach.
Lokalizacja grzejników:
- w pokoju (pod każdym oknem) – 2 sztuki
Z otrzymanych wyników widać, że współczynnik strat ciepła L w mieszkaniu testowym na poziomie 14.15 W/C jest prawie dwukrotnie wyższy niż w mieszkaniu kontrolnym (7.47 W/C).
Ciepło dostarczone do pomieszczenia jest równe stratom ciepła w pomieszczeniu wtedy gdy różnica temperatur pomiędzy temperaturą powietrza w pomieszczeniu a temperaturą powietrza na zewnątrz jest równa temperaturze równowagi, określającą różnicę pomiędzy temperaturą powietrza wewnątrz a zewnątrz pomieszczenia. W przypadku mieszkania testowego temperatura ta wynosi +3.75 C a w przypadku mieszkania kontrolnego –3,07 C. Otrzymana wartość ujemna (-3.07 C) dla mieszkania kontrolnego budzić może zdziwienie i sugeruje, że zyski ciepła bilansują straty ciepła w pomieszczeniu, mimo że temperatura powietrza wewnątrz jest niższa od temperatury powietrza na zewnątrz pomieszczenia.
Z uwagi na to, że przeprowadzone będą jeszcze analizy porównawcze mieszkań podczas zamieszkiwania w nich lokatorów, wyniki tych analiz tych zostaną zaprezentowane po zakończeniu okresu monitorowania.

ASPEKTY EKONOMICZNE

Instalacja w Danii.

Dwa monitorowane mieszkania duńskie zainstalowane są następujące systemy wentylacji:
1. Mieszkanie testowe: okna wentylowane i systemem wentylacji grawitacyjnej PSV)
2. Mieszkanie kontrolne: okna standardowe i system mechanicznej wentylacji z systemem odzysku ciepła-rekuperator krzyżowy-przeciwprądowy (MVHR).
Analiza ekonomiczna obejmuje porównanie powyższych systemów ze standardowym systemem obejmującym okna standardowe z systemem wentylacji grawitacyjnej (STANDARD).
Analizę przeprowadzono dla obliczeń teoretycznych natomiast potem porównano to z wynikami otrzymanymi z uwzględnieniem danych rzeczywistych.
W analizie porównano oszczędności uzyskane w wyniku zainstalowania systemu z nakładami inwestycyjnymi oraz kosztami eksploatacji systemu.
Do obliczeń teoretycznych zużycia energii przyjęto efektywny współczynnik przenikania ciepła dla okna standardowego U= 1.5 W/m2K a dla okna wentylowanego U= 0.9 W/m2K.
Przy obliczeniach odnośnych współczynników reprezentujących dane ekonomiczne przyjmowano ich aktualne wartości na rynku stóp procentowych w Danii. Rozpatrywany okres to 25 lat.

Porównanie kosztów.







Bieżąca wartość inwestycji (NPV) i czas zwrotu z inwestycji.


NPV – bieżąca wartość inwestycji [Euro]
NPV = Oszczędności - Koszty Inwestycji – Koszty Eksploatacji

Do obliczeń przyjęto następujące wartości współczynników:
- czas inwestycji 25 lat
- roczna stopa procentowa 5%
- wzrost kosztów (inflacja roczna):
dla energii: 4%
dla eksploatacji: 2%


Biorąc pod uwagę wyniki rzeczywiste, żaden z zaproponowanych alternatywnych systemów wentylacji (PSV i MVHR) nie jest atrakcyjny z ekonomicznego punktu widzenia.
Jednakże w porównaniu z systemem wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (MVHR), innowacyjny system wentylacji z oknami wentylowanymi wspomagany wentylacją grawitacyjną (PSV) okazuje się tańszym rozwiązaniem.
Oczywiście porównując wszystkie trzy z wymienionych systemów wentylacji należy wziąć pod uwagę również jakość powietrza wewnętrznego.
PODSUMOWANIE

Wady rozwiązania

- konieczność poniesienia kosztu inwestycyjnego ze względu na koszt okna
- bardziej skomplikowana konstrukcja okna
- przejęcie wad systemu wentylacji grawitacyjnej (ciąg wsteczny powietrza)
- brak filtracji powietrza
- hałas (z otoczenia oraz powodowany przez działające nawiewniki okienne)
- stosunkowo duże uzależnienie od promieniowania słonecznego wynikające z usytuowania okien

Zalety rozwiązania

- spełnianie wymogu kontrolowanej wentylacji dla uzyskania komfortu
- dostarczenie efektywnej wentylacji całego budynku
- oszczędność energii (zredukowanie emisji CO2 i zmniejszenie rachunków za zużycie paliwa)
- ograniczanie kondensacji i pleśni
- ciągłe usuwanie powietrza przez jego wywiew
- redukcja nawiewu zimnego powietrza
- poprawa parametrów akustycznych pomieszczenia
- prosta instalacja
- innowacyjność
- nieskomplikowana obsługa oraz małe nakłady na konserwację
Waldemar Demidowicz
Janusz Kopecki
FLOP SYSTEM sp. o.o.
ul. Kiełczowska 64
51-315 Wrocław
www.flopsystem.pl
dh@flopsystem.pl

Wrocław 2004.02.17

Wszelkie prawa zastrzeżone. Wykorzystanie tekstu przez osoby trzecie w całości bądź w części wymaga zgody firmy FLOP SYSTEM sp. z o.o.

Komentarze

tadek

Okna nie służą do wentylacji, wentylacja grawitacyjna nie jest wentylacją sterowalną. Łączenie jednego z drugim to łączenie złego z gorszym.

Janusz Kopecki

Nie wiem z czego Pan wnosi tak daleko idące wnioski , ale z przyjemnoiścią odpowiemy Panu o ile zechce Pan nieco uszczegółowić swój wywód.Być może nie wiemy czegoś o czym Pan wie. Pozdrawiam ,Janusz Kopecki FLOP SYSTEM

Wentylek

Jeżeli przyjmiemy, że człowiek dla dobrej kondycji psychofizycznej musi dostawać min.15 m3 powietrza na h to jaka to oszczędnoś czy niskoenergetyczność. To takie same brednie jak w Aereco. Tam też jakiś pajac wymyślił sterowanie wantylacją przez wilgotność. Poza tym nie można przeflancowywać do nas angielskich nawiewników (w zimę + 5stC) już w 1991 roku firma PLASTMO POLSKA eksperymentowała z podobnym systemem JUNIOR 2000 wszystko pozamarzało!!!

znajomy

p. Januszu, niech pan nie przejmuje się opiniami tadka zapewne TB który tylko wentylację nadciśnieniową stosuje ...

Wentylek

Najlepiej się nie przejmować. Skarabeusz też się nie przejmuje i swoje toczy. Ps Po paru spięciach na FORUM wątpie czy tadek to TB

Wally

Analiza artykułu p.p. W. Dembowicza i J.Kopeckiego dotycząca Niskoenergetycznej wentylacji w projekcie badawczym Artykuł należy zaliczyć do ciekawych nowinek pokazujących nowy sposób wentylacji pomieszczeń. Na co należy zwrócić uwagę w tym artykule, a nie dostaliśmy na to odpowiedzi; - jak zbudowane jest takie okno wentylowane? - Czy ma filtry wstępne? , ponieważ należy się liczyć ,że przy tym zabrudzeniu środowiska i powietrza szyby wewnątrz szybko ściemnieją od osadu. - Jak czyścimy wloty zewnętrzne powietrza np. na 10-ym piętrze? - Jak jest kontrolowana "przepustowość powietrza" przez takie okno, bo jak widać jest ona bardzo zmienna w zależności od możliwości nawietrzania (przez wiatr). Bo jeśli mamy robić to manualnie, to nie jest to za szczęśliwe rozwiązanie. Chcemy mieć system , który wszystko robi automatycznie - System wentylowanych okien (PSV) w naszych warunkach odzyska to ciepło (promieniowanie) z zewnątrz wiedząc że warunki w Polsce (np. Suwałki . lub Beskidy) są dosyć ekstremalne i stąd geolokalizacja? Gdzie można, a gdzie nie można takie instalacje PSV instalować? - Co z osiedlami tzw. " blokowiskami" , gdzie wiatr jest dosyć poważnie ograniczony np. dużym blokiem X-cio piętrowym a poniżej mały IV-ro piętrowy z oknami PSV? Generalnie widzę ten system negatywnie z paru powodów; - duża wrażliwość na brak wiatru; im mniejszy wiatr tym mniejsza wymiana (poniżej 0.2 /h) - wydajność takich okien drastycznie się zmniejsza z większymi mieszkaniami i ze zwiększoną ilością osób, od razu widać ,że nie jest w stanie dotrzymać wymaganych warunków higienicznych kiedy mamy mieszkanie 50-90 m2 i mieszka 4-6 osób. Minimalne wymagania higieniczne musza być dotrzymane przez 365 dni w roku a nie w miesiącach zimowych - bo ciąg jest lepszy. - Nie mamy wpływu na bieg i tor strugi powietrza okno - wywiew , co oznacza ,że nie możemy wentylować pomieszczeń , które są bez okien, albo tam musimy instalować dodatkowe piony z wywiewem. - Co z ciągiem wstecznym , kiedy dmuchnie do komina wentylacyjnego?, to wtedy mamy wsteczny ciąg? - Dla alergików taki system to czyste szaleństwo , pyłki wpadają jak szalone i nie mamy możliwości dodatkowej filtracji powietrza - Brak możliwości kontroli i regulacji objętości powietrza nawiewanego i wywiewanego, co jest szczególnie ważne kiedy chcemy kontrolować różne prędkości nawiewu i wywiewu dzień -noc - Jeden z najbardziej minusowych uwag to hałas. Nie mamy możliwości stłumić hałasu mając szczeliny na zewnątrz. Takie okna w centrum miasta to tylko dla głuchych i nie znerwicowanych osób. - Jak słońce podgrzeje to uzyskamy podgrzanie powietrza takie ,że trzeba będzie włączyć klimę w pomieszczeniu - Z tabeli porównującej zużycie energii - system PSV bierze więcej kWh (4767) niż system z rekuperacją (4204) oraz czas zwrotu inwestycji PSV to 37,7 lat a rekuperacji 11.5 roku jeśli tak jest to po co zmieniać?. - Różnica we współczynniku NPV jest głównie na kosztach eksploatacji urządzenia. W nawiewnikach PSV koszty są prawie zerowe stąd korzystniejszy wynik w porównaniu do centrali rekuperacyjnej, ale jak widzimy lista niedogodności bardzo długa. Myślę, że to wystarczy. Pomysł jest warty zastanowienia i określenia jego prawdziwej użyteczności w zastosowaniu w Polsce , jakkolwiek ze względu na jego poważne wady , uważam ,że przy naszym prawodawstwie i kontroli na budowie , instalowany taki system bez kontroli spowodowałby duże szkody dl a przyszłych lokatorów i spowodowałby także duże zagrożenie dla zdrowia, i może być tak samo jak z nie efektywna wentylacja grawitacyjna tylko za dużo większe pieniądze. Ludzie będą mieli świadomość ,że mają wentylację a na prawdę będą mieli nie efektywny erzac. Walter Kaczorowski

T.Brzęczkowski

Faktem jest, że nie widzę możliwości zrobienia dodrej wentylacji podciśnieniowej, ale tadkiem nie jestem. Proszę przeczytac choćby naszę dyskusję na F... "czy kominiarz ma rację?"

znajomy

p. TB, skoro Pan nie jest tadkiem to trudno ... ale zabrzmiało podobnie

T.Brzęczkowski

Nie mam monopolu na szłuszne uwagi.

Wentylek

Demontowałem kiedyś w okolicach Krakowa rekuperator angielski RE 300 zamontowany w ścianie ogrodu zimowego. Woda cieknąca i zamarzająca rozsadzała ścianę. W Anglii nie ma mrozów! i nie wszystkie ichnie technologie się u nas sprawdzaję.

W celu poprawienia jakości naszych usług korzystamy z plików cookies. Zgodę możesz udzielić poprzez zamknięcie tego komunikatu. Jeśli nie wyrażasz zgody na przechowywanie na Twoim urządzeniu końcowym plików cookies konieczne jest dokonanie zmian w ustawieniach Twojej przeglądarki. Więcej informacji na temat plików cookies i ochrony danych osobowych znajdziesz w Polityce prywatności.