Czyszczenie instalacji - normalizacja i przepisy prawne

System rozprowadzenia powietrza powinien być zaprojektowany, wykonany i zainstalowany w taki sposób, aby było możliwe czyszczenie jego wewnętrznych powierzchni i elementów składowych.

Łatwy w czyszczeniu system wentylacyjny Lindab
Są co najmniej cztery powody, dla których warto pomyśleć o czyszczeniu instalacji już w fazie jej projektowania:

Po pierwsze - Szeroka normalizacja prawna
Dokumentacja projektowa i wykonawcza powinna wskazywać, za pomocą odpowiednich wymiarów, umiejscowienie
wszystkich elementów rewizyjnych oraz podawać szczegóły wielkości i typów wymaganych elementów
składowych, m.in. aby umożliwić ich właściwą obsługę i ponowną regulację.
Według najnowszej, obowiązującej normy PN-EN 13779 z 11 sierpnia 2008 Wentylacja budynków niemieszkalnych. Wymagania dotyczące właściwości instalacji wentylacji i klimatyzacji. zaleca się, aby wszystkie
składowe instalacji wentylacji i klimatyzacji były przystosowane do przewidzianego celu, tj. były łatwe do
czyszczenia, odporne na korozję, łatwo dostępne i bez zarzutu pod względem higienicznym.
Kolejna polska norma PN-EN 12097 z 26 września 2007 zawiera podstawowe wymagania dotyczące elementów
składowych sieci przewodów, których zadaniem jest ułatwienie konserwacji.
Zaleca się montowanie wszystkich elementów składowych w taki sposób, aby można było je demontować
do obsługi i czyszczenia sieci przewodów. Gdy nie jest to możliwe wtedy zaleca się stosowanie drzwi
rewizyjnych przed i/lub za określonym elementem składowym, po jednej stronie lub po obu stronach tego
elementu.
Kolejne normy dotyczące m.in. czystości w systemach wentylacyjnych to EN 12237 i EN 1507 określające
wymagania wytrzymałości i szczelności przewodów wyposażonych w elementy rewizyjne, zgodne z odpowiednimi
wymaganiami dotyczącym całej sieci przewodów.

Po drugie – Bezpieczeństwo - wykluczenie zagrożenia pożarem i wybuchem
Inspekcja systemu wentylacyjnego, która powinna odbywać się raz w roku, pozwala sprawdzić czystość
i funkcjonowanie całego systemu. Kurz, oderwane elementy izolacji czy chociażby tłuszcz w przypadku
instalacji kuchennych stanowią o potencjalnym zagrożeniu pożarowym i możliwości zapłonu.

Po trzecie - Zdrowie użytkowników
Zanieczyszczenia w kanałach wentylacyjnych powodują liczne choroby układu oddechowego i alergie.
Brudne kanały i nawiewniki wentylacyjne, powodują złe samopoczucie, obniżoną wydajność w pracy oraz
większą ilość urlopów zdrowotnych. w kanałach wentylacyjnych zbiera się kurz, który w połączeniu z wilgocią
przy odpowiedniej temperaturze stanowi doskonałe siedlisko dla roztoczy, grzybów i bakterii. Czy
naprawdę ktokolwiek chciałby oddychać takim powietrzem?

Po czwarte - Uzyskanie prawidłowych, zgodnych z założeniami projektanta, parametrów pracy urządzeń zamontowanych w instalacji
Zanieczyszczony system wentylacyjny: brudne filtry powietrza, niedrożne anemostaty nawiewne i wyciągowe
oraz zanieczyszczone kanały powodują zwiększenie oporów przepływu powietrza z jednoczesnym
zmniejszeniem strumienia nawiewanego powietrza w stosunku do założeń projektowych. Przyczynia się to
do wzrostu zużycia energii, zmiany parametrów powietrza w pomieszczeniach, zmniejszenia wydajności
pracy systemu wentylacyjnego oraz naraża na częstsze awarie i wynikającą z nich konieczność ponoszenia
dodatkowych kosztów napraw i usług serwisowych.

Lindab oferuje szeroki asortyment produktów zgodnych z obowiązującymi normami i ułatwiających
zaprojektowanie i montaż całego systemu. Poniżej kilka produktów wraz z krótkimi opisami:
Klapy rewizyjne oraz kształtki z funkcją rewizji


W celu zapewnienia prawidłowego dostępu do czyszczenia i obsługi zaleca się wyposażenie w otwory rewizyjne
komór oraz sieci przewodów – w okolicy łuków i kolan oraz w odcinkach poziomych, w odstępach co
10 m. Niemiej jednak w przypadku powietrza kategorii WYW 4 ten maksymalny odstęp powinien wynosić
3 m do 5 m, w zależności od właściwości zanieczyszczeń w powietrzu wywiewanym.

Klapy rewizyjne – do kanałów okrągłych i prostokątnych,
szczelne, wytrzymałe, łatwe w montażu i demontażu.
Kolana rewizyjne - tłoczone, zgrzewane na zakładkę kolana
z dodatkowym odgałęzieniem rewizyjnym dającym możliwość
kontroli oraz czyszczenia wnętrza przewodów. Odgałęzienie wyposażone
w zakończenie Safe, przeznaczone do montażu zaślepek
i pokryw otworów rewizyjnych.
Zakończenia kanałów i kształtek
Sieć przewodów należy wyposażyć w taką liczbę pokryw rewizyjnych, która zapewni, że żadna część sieci
przewodów nie zawiera więcej niż:
a) jedną zmianę średnicy, licząc od pokrywy rewizyjnej;
b) jedną zmianę kierunku, większą niż 45°, licząc od pokrywy rewizyjnej;
c) 7,7 m przewodu, licząc od pokrywy rewizyjnej.
UWAGA: Część górna i dolna pionu wentylacyjnego powinny być wyposażone w pokrywy rewizyjne.
Przewody giętkie należy uzupełnić sztywnymi elementami rewizyjnymi co najmniej co 6 m.



Przepustnice
DIRU - Przepustnica jest tak skonstruowana, że w stanie
pełnego otwarcia nie ma przesłonięcia kanału, zatem dodatkowy otwór wyczystny nie jest konieczny.
TDRU - Ze względu na łatwość demontażu pokrywy wyczystnej razem z łopatką regulacyjną, przepustnicę
TDRU stosuje się jako element inspekcyjny i wyczystny instalacji wentylacyjnej.

PSDRU - Przepustnica może być stosowana jako uzupełnienie już istniejących instalacji, składa się z pokrywy
otworów rewizyjnych KCU, z łopatki regulacyjnej oraz z kołnierza siodłowego PSU, w którego odgałęzieniu
zamontowana jest pokrywa KCU.
Ze względu na łatwość demontażu pokrywy wyczystnej
razem z łopatką regulacyjną, przepustnicę
PSDRU stosuje się jako element inspekcyjny
i wyczystny instalacji wentylacyjnej.


Bezśrubowy system łączenia kanałów i kształtek Lindab Safe Click

„…Dopuszcza się, aby śruby - lub najlepiej nity - stosowane do montażu, wnikały do wnętrza przewodów,
pod warunkiem że nie utrudniają czyszczenia i konserwacji. Można stosować śruby o maksymalnej długości
13 mm….[..]
….W przypadku sieci przewodów, które, ze względu na swoje wymiary, nie mogą być czyszczone w sposób
mechaniczny oraz gdy wymagają zapewnienia dostępu osób z obsługi, zastosowany typ i umiejscowienie
elementów rewizyjnych powinny zapewnić bezpieczne i bez przeszkód, wejście do i wyjście z przewodu
osoby czyszczącej go...”
Idealnym rozwiązaniem jest tu system Safe Click – nie trzeba używać w ogóle śrub ani nitów, nie traci przy
tym szczelności ani nie naraża na uszkodzenia osoby czyszczące kanał. o ile łatwiej utrzymać w czystości
kanał, z którego wnętrza nie wystają ostre śruby czy nity o które można się zranić oraz na których osadza
się kurz, brud i luźne elementy jak np. skrawki izolacji.


Tumiki Lindab


Należy unikać wszystkich urządzeń lub elementów wewnątrz przewodów, które utrudniają ich czyszczenie.
Elementy usztywniające lub inne elementy wyposażenia, niezbędne wewnątrz przewodów, powinny być
gładkie.
Tak jak najnowszy tłumik SLRS z kulisą SLRA wykonaną z materiału
Lindtec™, łatwego do czyszczenia, zapobiegającego odrywaniu się włókna.

Zakończenia kanałów i kształtek

Sieć przewodów należy wyposażyć w taką liczbę pokryw rewizyjnych, która zapewni, że żadna część sieci
przewodów nie zawiera więcej niż:
a) jedną zmianę średnicy, licząc od pokrywy rewizyjnej;
b) jedną zmianę kierunku, większą niż 45°, licząc od pokrywy rewizyjnej;
c) 7,7 m przewodu, licząc od pokrywy rewizyjnej.
UWAGA: Część górna i dolna pionu wentylacyjnego powinny być wyposażone w pokrywy rewizyjne. Przewody
giętkie należy uzupełnić sztywnymi elementami rewizyjnymi co najmniej co 6 m.


Nawiewniki i belki

Nie należy stosować ostro zakończonych śrub w pobliżu otworów rewizyjnych, gdzie mogłyby one spowodować
uszkodzenie ciała ludzkiego. Nie należy więc ich stosować w odległości mniejszej niż 1 m od
nawiewników i wywiewników lub pokryw rewizyjnych. w przypadku montażu pokryw rewizyjnych w starych
przewodach, należy zastąpić śruby, występujące w odległości mniejszej niż 1 m od otworu rewizyjnego,
nitami. Należy zapewnić swobodny dostęp do pokryw rewizyjnych przewodów

– w wypadku Lindab są to nawiewniki, a także belki, których pokrywy montuje się za pomocą magnesów,
dzięki czemu można z łatwością je zdjąć i uzyskać dostęp do wnętrza instalacji. Ponadto nawiewniki montuje
się do kanału za pomocą funkcji Click – tak więc zbędne jest użycie dodatkowo śrub czy nitów.